İşletmelerin envanterlerine kayıtlı olan gayrimenkul satışlarında her zaman yaşanan bir yorum farkı var, acaba tapu satış bedeline katma değer vergisi dahil mi yoksa hariç mi olarak fatura düzenlenecek. Bu durum gayrimenkulün satış fiyatının belirlenmesinde de önemli bir rol oynamakta, önceden düşünülmeyen katma değer vergisi satıcıya yada alıcıya ilave bir maliyet olarak sürpriz bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan katma değer vergisinin büyük tutarlarda olması halinde alım satım işlemlerinde iptaller, alım satımdan caymalar meydana gelmektedir.
Katma değer vergisi (KDV) kanunu alım satım bedelini şöyle açıklamıştır. "Teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminden, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerlerin toplamının anlaşılması gerektiğini vurgulamıştır.
Öte yandan, bir çok özelgesinde de; katma değer vergisine tabi gayrimenkul teslimlerinde katma değer vergisinin matrahı gerçek satış bedeli olup, söz konusu gayrimenkul teslimlerinden kaynaklanan katma değer vergisinin gerçek satış bedeli üzerinden hesaplanmasının gerekeceğini vurgulamıştır.
Tapu harcı açısından bakıldığında da, 07/10/1997 tarihli ve 1997/5 sayılı Harçlar Kanunu İç Genelgesinde tapu harcı matrahının tespitinde katma değer vergisinin dikkate alınmaması gerektiği açıklanmıştır.
Bu açıklamalara göre gayrimenkul satışlarında tapuya bildirilen satış bedeli KDV hariç bedel olmalıdır. Satış sonrası 7 gün içinde fatura düzenlenmeli ve düzenlenecek fatura tapu satış bedeline KDV ayrıca hesap edilerek işlem yapılmalıdır.
Örnek vermek gerekirse; Gayrimenkulün tapu satış bedeli 500.000 TL ise KDV 90.000 TL olarak hesaplanmalı fatura, 500.000 TL + 90.000 TL = 590.000 TL olarak düzenlenmelidir.
Ayrıca alıcı ve satıcının ödeyeceği harç bedeli noktasında harca esas matrahın tapu dairesi tarafından KDV dahil bedel üzerinden mi yoksa KDV hariç bedel üzerinden mi hesaplandığı hususuna dikkat edilmelidir. Çünkü tapu harcı hesaplanırken KDV hariç satış bedeli üzerinden hesaplanarak alıcı ve satıcıya tahakkuk edilmelidir. Başka bir ifade ile tapu harcına esas matrah KDV hariç matrah yani satış bedeli üzerinden hesaplanmalıdır.