Son zamanlarda farklı vergi dairelerinin ve Maliye Bakanlığının vermiş olduğu görüş yazılarına bakıldığında işletmelerin bazı harcamalarının karşılığında "yazar kasa fişi", "otopark fişleri", "perakende satış fişleri" gibi fatura niteliği taşımayan belgeler alarak deftere gider olarak kayıt etmelerini kabul etmediği görülmektedir.
Örneğin, işyerinde acil durumlarda kullanılmak üzere eczanelerden alınan ilaçlar için temin edilen yazar kasa fişleri, pazarlama elemanlarımızın şehir dışında yapmış oldukları yemek, konaklama gibi harcamaları karşılığında almış oldukları yazar kasa fişleri defter kayıtlarına gider olarak yazılması fatura düzenleme limiti olan 900 TL nin altında olsa dahi mali idare tarafından tenkit edilmekte, bazı denetim elemanları tarafından bu belgelere yok sayılarak vergi ve ceza salınmaktadır.
Bunun asıl nedeni nedir diye merak edenler için söyleyelim, bildiğimiz gibi yazar kasa fişlerinde harcamayı yapan işletmeye ait ünvan, vergi no, adres gibi bilgiler yok. Bu bilgilerin olmayışı harcamanın gerçekte defter kayıtlarına intikal eden işletmeye ait olup olmadığı hususunda denetim sırasında düşülen kaygıdır. Halbuki faturada, harcamayı yapan işletmenin ünvan, adres, vergi no gibi o işletmeye ait olduğunu beyan eden bir çok bilgi mevcuttur.
Aslında denetimler sırasında sadece şehir dışında yapılan harcamalara ilişkin alınan yazar kasa fişleri tenkit edilmekte, işletmenin merkez veya şubelerinin bulunduğu illerde yapılan harcamalar için alınan yazar kasa fişleri kabul edilmektedir.
Bu durumda işletmeler her türlü harcamaları için fatura almaları, ortaya çıkması muhtemel sorunları ortadan kaldıracaktır. İşte bu noktada işletmeler uygulamada bazı zorluklar ile karşılaşmaktadırlar. Mesela şehir dışına gönderilen bir pazarlama elemanının sabah kahvaltısında yediği 1 adet sandviç ve 1 bardak için ödediği 3-5 TL için satıcıdan fatura istemesi ticari teamüllere ne kadar uymaktadır, satıcının fatura istenmesi halinde takınacağı tavır ne denli bir sosyal düzen kapsamında kalacaktır, alıcı ile satıcı arasında bu fatura talebine istinaden sorunların çıkması muhtemel olduğu açıktır.
İşte ortaya çıkması muhtemel ticari ve sosyal sorunların yaşanmaması için mali idarenin denetimler sırasında yazar kasa fişleri ile yapılan harcamaların gider olarak kabul edilmemesi gibi bir uygulamadan vazgeçmesi gerekir. Fatura düzenleme limiti olan 900 TL 'ye kadar olan harcamanın defter kayıtlarına gider olarak yazılması kadar doğal bir durum yoktur.
Ancak burada şunu da dikkate almak gerekir, Örneğin Çorum'da merkezi olan bir işletmenin Antalya ilinden yapılan harcamalara ilişkin alınmış olan yazar kasa fişlerini defter kayıtlarına gider olarak yazabilmesi için Antalya ili ile ticari bir ilişkisinin olduğunun bağlantısını kurması gerektiğine inanıyorum.
Anlaşılan o ki, işletmelerimiz yapmış oldukları tüm harcamalar için yazar kasa fişi yerine fatura almaları, eğer fatura almaları mümkün olmasa dahi ve yazar kasa fişi almaları halinde yapmış oldukları harcamaların işletmenin çalışma alanına uygun olması ve ticari bir bağ olduğunu ispatlayıcı deliller sunmaları denetimlerde işletmelerin lehine bir durum olacaktır.