“Gribal bir enfeksiyon geçirirken hangimiz ballı zencefil önerisiyle karşı karşıya kalmadık ki?” diyen Merve Damar, “Kış aylarında düzenli olarak zencefil çayı içerek, bağışıklık sisteminizi güçlendirebilir ve hastalığa yakalanma riskini azaltabilirsiniz” ifadesini de kullandı. GRİP VE ZENCEFİL Çorum Özel Hastanesi Diyetisyeni Merve Damar; grip ve zencefil hakkında bilgiler verdi. Diyetisyen Merve DAMAR gribal enfeksiyon durumunda zencefil kullanımı ile ilgili olarak şu bilgileri verdi. Gribal bir enfeksiyon geçirirken hangimiz ballı zencefil önerisiyle karşı karşıya kalmadık ki? Zencefilin bilinen en yaygın özelliği soğuk algınlığı ve gribin tedavisinde çok etkili olmasıdır. Vücut ısısını yükseltip grip sırasında terlemeyi sağlayarak hastalığın vücuttan daha kısa sürede atılmasına yardımcı olur. Özellikle bulaşıcı hastalıkların yaygın olarak görüldüğü kış aylarında düzenli olarak zencefil çayı içerek bağışıklık sisteminizi güçlendirebilir ve hastalığa yakalanma riskini azaltabilirsiniz. Peki bu baharatı daha yakından tanıyacak olursak; Yaklaşık 4000 yıldan beri başta Güney Doğu Asya olmak üzere Dünyanın çeşitli ülkeleri tarafından yakından tanınır. Zencefil, ayurvedik tıbbın en önemli bitkilerinden birisidir. Bir birine geçmiş yuvarlaklar gibi görünen kökü, toprağın 15-25 cm altında bulunur. Yaklaşık bir metreye kadar uzayabilir. İnce-uzun yapraklı, sarı-kırmızı renklerde çiçekleri olan bir bitkidir. Zencefile acılığını veren ana aktif maddeleri gingerol ve shogaoldir. Gingerolün acılığı suda parçalanmasıyla ortaya çıkar. Shogaolün acılığı ise depolanması sırasında oluşur. Acılık derecesine göre zencefilin tazeliği tespit edebilir. İçindeki shogaol ve gingerol oranı tedavi için önemlidir. Zencefillin aktif maddeleri farklı fizyolojik etkiye sahiptir. Gingerols’un hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, ağrı kesici, yatıştırıcı, ateş düşürücü ve bakteri önleyici özelliği olduğu tespit edilmiştir . Farklı çalışmalarda, zencefilin anti-oksidan, anti-bacterial, anti-konvülsan, anti-inflamatuar, antiemetik, antikarsinojenik ve gastroprotektif özellikleriyle geniş bir biyoaktivite yelpazesine sahip olduğu belirtilmiştir. Zencefil sıklıkla dekonjestan (burundaki nemi azaltarak tıkanıklığı iyileştiren) sınıfı bitkilere dahil edilir. Soğuk algınlıklarında tedaviyi destekleyici gıda olarak kullanılır. Kan dolaşımı üzerinde etkisiyle balgam ve mukozal iltihabı sökücü olarak kullanılmaktadır. Hem kuru hem de taze haliyle kullanılmaktadır. Taze zencefil kıyılmış rendelenmiş, dilimlenmiş veya yemeklerin içerisinde kullanılabilir. Taze zencefil satın alırken yumuşak pürüzsüz bir yüzeyi ve acı bir kokusu olmasına dikkat edilmelidir. Taze soyulmamış zencefil kağıt havlu veya temiz bir bez havlu ile sıkıca sarılmış şekilde 2 hafta kadar soğutucuda 6 ay kadarda buzlukta muhafaza edilebilir. Kabuğu soyulmuş halini kısa süre kullanmanız gerekir. Zencefil aynı zamanda kristalize , şekerleme ve salamura şeklinde de muhafaza edilebilir. ZENCEFİL NASIL KULLANILIR? •Yaş zencefili bitki çaylarıyla tüketmek mümkündür. Zencefili dilimleyip çaya eklemek ve birkaç dakika bekletmek yeterlidir. •Toz formundaki zencefil bala eklenerek yutulabilir. •Siyah çay , bal ve zencefil karışımı hazırlanabilir. •Sadece tıbbi amaçlı değil, mutfakta da baharat olarak zencefil oldukça kullanışlı bir bitkidir. •Toz haline getirlimiş kuru zencefil daha yoğun lezzeti ve baharatıyla zencefilli ekmekler, kurabiyeler ve yemeklerin içerisinde de kullanılabilir. Kurabiyelerinizde toz zencefille farklı bir aroma yakalayın •Sıcak su içine biraz bal biraz zencefil atarak boğazınızı yumuşatabilirsiniz. ZENCEFİL ÇAYI NASIL HAZIRLANIR? GRİBAL ENFEKSİYONDA NE KADAR TÜKETİLMELİDİR? Soğuk algınlığı, grip şikayetlerinde, boğaz ağrısında, günde 2- 3 kere olmak kaydıyla, 2 çorba kaşığı ince kıyılmış taze zencefili sıcak suyun içine atarak 5-10 dakika kadar demlenmeye bırakın. Tercihen zencefil çayını balla tatlandırabilir, dilerseniz içine limon ya da tarçın katabilirsiniz. Bunun yanında kaynayan suyun içine birkaç parça kök zencefil ve birkaç damla zencefil yağı ekleyerek kaynayan suyun buharının teneffüs edilmesi önerilmektedir. Dikkat edilmesi gereken durumlar; •Günlük 4 gr’dan fazla zencefil kullanılmamalıdır. •Hamilelerin günlük olarak 3 dilim zencefilden daha fazla miktarda tüketmemeleri tavsiye edilir. Ayrıca gebeliğin son aylarında kasılmaları artırma riskine karşı kullanılmamalıdır. •Zencefili asla 2 (iki) yaşından küçük çocuğa verilmemelidir. •Eğer kanama bozukluğu gibi sorunlar var ise, aspirin veya warfarin (kan inceltici) gibi ilaçlarla zencefili kesinlikle tüketilmemelidir. •Zencefil kan basıncını (tansiyonu) düşürebilir. Dolayısıyla yüksek tansiyon ilacı kullananların zencefil takviyesi kullanması tansiyonun normalden çok düşmesine yol açabilir. •Safra taşı olan kişilerde safra söktürücü etkisinden dolayı taşın kanala düşerek tıkanmasına yol açabilir, •Gıda şeklinde alınan zencefilin bilinen bir yan etkisi yoktur ve genel olarak güvenli kabul edilen gıdalar arasında yer alır. Ancak fazla miktarda zencefil özütü, tableti veya kapsülü tüketmek, ters etki yaratarak mide bulantısı ve kusmaya yol açabilir. •Çok nadirdir ama zencefilin bazı yan etkileri vardır: Mide yanması, alerjik döküntüler, kalpte yanma, gaz, bulantı, ishal, ağız tahrişi gibi. Not: Genel anestezi gerektiren bir operasyon geçirecekseniz ve zencefil takviyesi kullanıyorsanız doktorunuza bu bilgiyi veriniz.