2003 Yılında getirilen bir yasal düzenleme ile dernek veya
vakıf türündeki iktisadi teşekküllere “gıda bankacılığı” kapsamında faaliyet
gösterme olanağı getirilmiştir. Bu yasal düzenlemeden sonra hemen her ilde
“gıda bankacılığı” alanında çalışma yapan vakıflar oluşmaya başlamıştır.
Vakıfların yada derneklerin bu faaliyeti yerine getirebilmeleri için ise,
tüzüklerinde ihtiyaç sahiplerine gıda yardımı yapabileceklerine ilişkin
hükümlerin bulunması gerekmektedir. Bununla beraber dernek yada vakfın başka
alanlarda faaliyet gösteriyor olmasının, kamuya yararlı dernek yada vergiden
muaf vakıf özelliklerinin olması şartı aranmamaktadır.
Gıda bankacılığı faaliyeti gösteren bu vakıflar,
işletmelerden yada kişilerden almış oldukları malzemeleri ihtiyaç sahiplerine
dağıtmaktadır. Bu vakıflar tarafından ihtiyaç sahipleri ise, vakıf tarafından
gerekli tespitler yapılarak belirlenmekte ve gerçek ihtiyaç sahiplerine ulaşılmaktadır.
Vergi mükellefi olan gerçek yada tüzel kişilikteki
işletmeler, bu kuruluşlara, gıda, yakacak ve giyim yardımlarını ayni olarak
teslim etmek suretiyle vergi matrahlarından gider olarak indirebilecekleri
yasal metinde düzenlenmiştir.
Gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek yada vakıflara,
gıda, giyim ve yakacak yardımı yapacak işletmeler şu hususlara dikkat etmek
zorundadırlar;
•Yapılacak bağışlar şartlı olarak yani ihtiyaç sahiplerine
dağıtılmak üzere yapılması gerekmektedir.
•Yardım yapmak üzere satın aldıkları, gıda, yakacak ve giyim
malzemelerinin faturalarını işletmeleri adına düzenlettirilirken fatura
muhteviyatı ürün bazında açık olarak yazılmalı ve katma değer vergisi fatura
üzerinde ayrıca gösterilmelidir.
•Vakfa veya derneğe bu ürünler teslim edilirken, işletme
tarafından alış bedeli üzerinden fatura ve irsaliyesinin düzenlenmelidir.
•Düzenlenen faturada katma değer vergisi hesaplanmamalıdır
ve fatura içeriğine,” gıda bankacılığı çerçevesinde ihtiyaç sahiplerine teslim
edilmek üzere yardım amaçlıdır, KDV hesaplanmamıştır” ibaresi yazılmalıdır.
•Diğer taraftan ürünleri teslim alan dernek yada vakıftan,
ürünlerin teslim alındığına dair bir ayniyat belgesi alınmalıdır.
Bu hususlara uyulması halinde yapılan yardımların bedeli ve
alımda ödenen katma değer vergisini işletmeler gider hesaplarına aktarmak
suretiyle vergi matrahlarından indirmek suretiyle bir avantaj sağlamış
olacaklardır.
İşletmelerimizin yapacakları ayni türden yardımların bu
türden kuruluşlar aracılığı ile yapmaları yardımların çoğalması açısından
özendirici bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.