1957’de işletmeye açılan Çimento Fabrikası, Çorum’un sosyal ve kültürel yaşamına önemli katkılar sağladığı gibi, sanayileşme adına da bir okul görevini yerine getirdi. Gerek Çimento Fabrikası’nın, gerekse mevcut un ve kiremit-tuğla fabrikalarının revizyonunda rol üstlenen torna-tesviye atölyeleri, makina imalat sanayiinin temelini oluşturdu. * 1980’lere gelindiğinde, devletin sağladığı teşvikleri en verimli biçimde değerlendiren Çorumlular, üç-beş esnafın bir araya gelip fabrikalar kurar hale gelmeleriyle, ekonomistler tarafından “Kalkınmada Çorum Modeli” diye nitelenen bir yeni girişimcilik tarzına imza attılar. Çorum giderek, Anadolu’nun sanayi kentleri Konya, Kayseri, Gaziantep ve Denizli’nin hemen arkasındaki grupta yer alan “sanayileşme yolundaki kent” olarak adından söz ettirdi. İşte bu dönemde, tanınmış ekonomistler Çorum’u “Anadolu Kaplanı” ve “KOBİ Başkenti” şeklinde tanımladılar. İşte bu ekonomistler; Prof.Dr. Kenan Mortan, Prof.Dr. Tamer Müftüoğlu, Dr. Rüştü Bozkurt’tu…Takip eden yıllarda Belediye Meclisi kararıyla “Çorum’un Fahri Hemşehrisi” ilan edilen Mahfi Eğilmez’di… “Çorum Sorunları” toplantılarıyla kentin sorunlarına neşter vurulmasını, tartışılmasını ve yol haritasının belirlenmeye çalışılmasını sağlayan ise, merhum Ümit Uzel’in başkanlığındaki Çorum Ticaret ve Sanayi Odası idi. * Bir de, “Tüccarlar Kulübü” gerçeğinden söz etmemiz gerek. Daha çok, eşraftan ileri gelenlerin, doktor, hakim ve savcıların, üst düzey bürokratların müdavimi oldukları Çorum Şehir Kulübü’nün yanı sıra, esnaf, tüccar, sanayici ve her daldan iş insanının bir araya geldiği Çorum Tüccarlar Kulübü de Çorum’un sosyal yaşamında önemli bir kurumdu. Burada çeşitli iş fikirlerinin masaya yatırıldığına ve o sözünü ettiğimiz üç-beş esnafın finans güçlerini birleştirip sanayiciliğe yöneldiklerine ben bizzat tanık olmuşumdur. Şimdi, “Tüccarlar Kulübü keşke yaşasaydı” demekten kendimizi alamıyoruz. * Çorum’un sanayileşme hızı 1990’larda biraz duraksamış olsa da, kent 2000’li yıllara yine “sanayi kenti adayı” olarak girdi. Dünyanın dört bir yanına fabrikalar kuran makina imalat sanayii ve son yıllarda dünya çapında bir büyüklüğe ulaşan altın işleme sanayii sayesinde, Çorum bugün ihracatın süper ligine çıkmış bulunuyor. Örneğin, TÜİK verilerine göre, Çorum’un 2021 ihracatı 2 milyar 636 milyon dolar olarak gerçekleşti. Çorum’dan çıkarak altın sektöründe dünya çapında bir aktör haline gelen Ahlatcı Holding, Fortune 500 değerlendirmesinde, ciro bakımından Türkiye’nin zirvesinde yerini aldı. * Bölgesel kalkınmanın lokomotifi olma potansiyeline sahip Çorum’un, “sanayi kenti” olabilmesi, buna “kültür-sanat ve turizm kenti” kimliğini de ekleyebilmesi için, öncelikle ulaşım altyapısının tamamlanmasına ihtiyacı var. Çorum’un asırlık özlemi demiryolu konusunda karınca hızıyla ilerleyen bir etüt-proje çalışması söz konusu. Cumhuriyetin 100. yılı hedef gösterilmişti, ama Ankara’yı Çorum üzerinden Samsun’a bağlayacak YHT hattının, Cumhuriyet’in 110. yılına yetişmesi bile hayal gibi görünüyor. 1990’lı yıllarda inşaatına başlanıp % 24.37 fiziki gerçekleşme noktasında yarıda bırakılan havalimanı ise bir türlü tamamlanmıyor. Oysa, bölgenin sanayi merkezi olan Çorum’un “sanayi kenti” unvanını kazanabilmesi için, kendi havalimanına sahip olması mutlak zorunluluk. * “Çorum Dostu” Prof.Dr. Kenan Mortan, Alapala Holding Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Alapala’nın konuğu olarak, geçtiğimiz Cuma günü bir kez daha Çorum’un iş insanları ile buluştu ve dünyanın nereye gittiğine ilişkin çarpıcı değerlendirmeler yaptı. İsmail Alapala ise, konuşmasında, bizim Tüccarlar Kulübü ekseninde ifade etmeye çalıştığımız birlikteliğe ve dayanışmaya bugün de ihtiyaç olduğunu vurguladı. * Cumartesi günü ise Monelle-Kenan Mortan çifti ve İsmail Alapala dostumuzla önce Hattuşa ve Yazılıkaya’yı, sonra da Alacahöyük’ü bir kez daha gezdik. Hititler’i, Puduhepa’yı ve Kenan Mortan Hoca’nın Hitit uygarlığına olağanüstü yoğunlaşmasını yarın değerlendirmeye çalışacağım. Bu yazının ana fikrini ise, başlıkta özetlediğimi sanıyorum. Alapala Makina’nın bahçesinde… (Soldan sağa) Pelin Tuğut, Prof.Dr. Kenan Mortan, Monelle Mortan, İsmail Alapala, Mehmet Yolyapar, Aynur Doğan… Prof.Dr. Kenan Mortan’ın söyleşisinden önce, Teknokent Salonu’nun fuayesindeki kokteylden…