Kızılırmak Deltası ekosisteminin korunması amacıyla, Çorum, Çankırı ve Yozgat’ta atıksu arıtma tesislerinin inşa edilmesi ve mevcut tesislerin geliştirilmesi kararlaştırıldı.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “321 yeni su ve sulama projesi için bu yıl 147 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Çorum’un da içinde bulunduğu projelerle su kayıplarını azaltacağız, modern sulama sistemlerini yaygınlaştıracağız” dedi.
Son yıllarda meteorolojik afetlerin şiddeti ve sıklığında artış görüldüğünü vurgulayan Bakan Yumaklı, “2024 yılı son 53 yılın 'en sıcak yılı' olarak tarihe geçmiştir. 2024 yılında yağışlar, uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 6,3 azalmıştır. 2025 su yılında ise yağışlar, geçen yılın yüzde 28 altında gerçekleşmiştir. Türkiye geneli 10 aylık su yılı yağışları, son 52 yılın en düşük seviyesine inmiştir. 2100 yılına kadar, ülkemizde ortalama sıcaklıkların 4 ila 6 derece arasında artması beklenmektedir. 2100 yılına kadar su kaynaklarımızın yaklaşık yüzde 25 oranında azalabileceği tahmin edilmektedir. Son 23 yılda suyun akışına yön vermek adına, 3,4 trilyon lira yatırım yaparak, 11 bine yakın su ve sulama eserini ülkemize kazandırdık. Bu yıl, su ve sulama yatırımlarına 147 milyar lira kaynak ayırarak, 321 projeyi daha hayata geçireceğiz. Diğer yandan; önümüzdeki 10 yıllara ışık tutacak 4. Tarım Orman Şurası'nda 11'i su ile ilgili olmak üzere, 86 karara imza attık” diye konuştu.
“5 YILDA 21 MİLYAR LİRALIK YATIRIM YAPACAĞIZ”
İlk olarak Göl Eylem Planlarının hazırlanarak uygulamaya koyulacağını belirten Yumaklı, “Türkiye'nin en büyük göllerinden olan Eğirdir Gölü'nün hacmi, yüzde 55 oranında geriledi. Bu sorunu çözmek için, buraya 5 yılda 21 milyar liralık yatırım yapacağız. Göle yıllık 42 milyon metreküp su takviyesi yapacak projenin ihalesini yaptık. Hazırladığımız bu planları; Akşehir, Eber, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Seyfe ve Sapanca göllerimiz için de sürdürüyoruz. İkinci olarak, su kaynaklarımızın daha verimli kullanılması için Su Verimliliği Yönetmeliği'ni yayımladık. Turizmden sanayiye, kentselden tarımsala, tüm su kullanıcıları için yol haritamızı belirledik. İçmesuyu şebekelerindeki kayıp oranında, 2004 yılındaki yüzde 60'lar olan seviyeyi, bugün yüzde 31,6 seviyesine indirdik. Bazı şehirlerimizde hala yüzde 60'lara varan su kayıpları olduğunu görüyoruz. Bu konudaki yatırımların belediyelerimiz tarafından hızlandırılması son derece önemlidir. Üçüncü olarak, modern sulama sistemlerini yaygınlaştırıyor, yapay zeka destekli sulama otomasyonu ve elektronik su yönetim sistemlerini kuruyoruz. Kapalı sulama sistem oranını yüzde 38'den 2028'e kadar yüzde 45'e çıkarmayı hedefliyoruz. Bireysel sulama sistemlerine hibe destekleri sağlamaya devam ediyoruz. Atıksu ve atık yönetimi, yenilenebilir enerji ve döngüsel ekonomi tipi yatırımlara, azami yüzde 75'i geçmemek kaydıyla ek yüzde 10 kamu katkısı veriyoruz" şeklinde konuştu.
"ULUSAL SU PLANI KAPSAMINDA 8 FARKLI HEDEF, 31 STRATEJİ VE 141 EYLEM
Yumaklı, toplantı sırasında oy birliği ile alınan 6 kararı açıkladı. İlk karar, değişen İklime Uyum Çerçevesinde Su Verimliliği Strateji Belgesi ve Eylem Planı yer alan sektörel ve bireysel eylemlerin tüm kurumlar tarafından iş birliği halinde uygulanması; iklim dostu şehirler oluşturulması için atıksuyun geri kazanılarak yeniden kullanılması, su kayıplarının azaltılması, yağmur suyu hasadı ve gri su sistemi gibi uygulamaların yaygınlaştırılması; vatandaşı bekleyen kuraklık riskine karşı farkındalığın artırılarak bireysel önlemlerin alınmasının sağlanması oldu. 2'inci karar ise, kaynaktan musluğa içme suyu güvenliği için yapılan izleme, denetim çalışmalarının entegrasyonu; işletme ve bakımda insan kaynakları yönetimi ile tüm illerde kırsalda içme suyu yönetiminin iyileştirilmesi maksadıyla İl Su Kurulları bünyesinde, teknik, hukuki ve idari açıdan mevcut durumun tespiti ile sorun ve çözüm önerilerine ilişkin raporun hazırlanarak Ulusal Su Kurulu'na sunulması olarak açıklandı.
3'üncü karar ile havzalardaki suyun kalite ve miktarına en üst seviyede fayda sağlayacak yatırımlara öncelik verilmesi. Bu kapsamda, Kızılırmak Deltası ekosisteminin korunması için Çankırı, Çorum ve Yozgat illerine ait atıksu arıtma tesislerinin inşası ve geliştirilmesine karar verildi.
Alınan kararlardan diğerleri ise, Ulusal Su Planının onaylanması, Susurluk ve Yeşilırmak Havzaları Taşkın Yönetim Planlarının onaylanması ile arıtılmış atık suların tarımda yeniden kullanılmasına ilişkin sorun ve çözüm önerilerinin değerlendirilerek, idari, teknik ve hukuki çözüm önerisi oluşturacak bir alt kurul teşkil edilmesi oldu.
