Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve TSE iş birliğiyle "Küresel Salgın Bağlamında Yükseköğretim Kurumlarında Sağlıklı ve Temiz Ortamların Geliştirilmesi Kılavuzu" hazırlanmıştı. 2021-2022 eğitim ve öğretim yılı güz döneminden itibaren üniversitelerde örgün programlarda yüz yüze eğitime geçilmesi kararı ile birlikte bu kılavuz güncellenerek "Küresel Salgında Eğitim ve Öğretim Süreçlerine Yönelik Uygulamalar Rehberi’’ ile "Kampüs Ortamına Yönelik Uygulamalar Rehberi" olmak üzere iki ayrı rehber haline getirildi. Üniversitelerdeki eğitim öğretim süreci ve kampüslerde alınması gereken önlemlere ilişkin detaylı bilgilerin yer aldığı rehberler üniversitelerle paylaşıldı. Küresel Salgında Eğitim ve Öğretim Süreçlerine Yönelik Uygulamalar Rehberi'ne göre, örgün eğitimde öncelik yüz yüze eğitimde Kovid-19 salgınının seyrine göre yükseköğretim kurumları örgün programlarda harmanlanmış (hibrit) eğitim modeli de kullanılabilecek. Harmanlanmış eğitime geçildiği durumda da gerekli önlemler alınarak uygulamalı eğitimler, olabildiğince yüz yüze yapılacak. Teorik dersler ise salgının seyrine göre yüz yüze veya belirli bir oranda uzaktan eğitimle verilebilecek. SALGININ BÖLGESEL SEYRİNE GÖRE KARARI ÜNİVERSİTELER VEREBİLECEK Kılavuzda, gelecekteki olası senaryolara göre yükseköğretim kurumlarında izlenmesi öngörülen genel bir çerçeveye yer verildi. Salgının bölgesel ve yerel seyrine göre farklı programlar için yapılacak olan uygulamalara yönelik hususlarda daha önce de olduğu gibi değişiklik yapma yetkisi yükseköğretim kurumlarının ilgili kurullarına bırakıldı. Buna göre, vaka sayısı artan bir yerleşkede çevrimiçi eğitim ağırlık kazanabileceği gibi başka bir kampüs tamamen yüz yüze devam edebilecek. Salgın süresince devletin ilgili kurum ve kuruluşlarının yanı sıra iller düzeyinde yerel otoritelerin aldığı kararlar da takip edilecek ve ona göre gerektiğinde uygulamalarda değişikliğe gidilebilecek. ÜNİVERSİTELERDE ÖRGÜN EĞİTİM NASIL OLACAK? Kılavuza göre, yükseköğretimin örgün eğitiminde esas olan sınıf ve kampüs içi yüz yüze eğitim olacak. Salgının bölgesel ve yerel seyri, ilgili örgün programdaki öğrenci sayısı ve altyapı imkanları göz önünde bulundurularak üniversiteler, ilgili programların teorik eğitimlerini vermeye ve uygulamalı eğitimlerini desteklemeye yönelik uzaktan öğretim süreçlerini planlayacak. Salgının etkinliği azalmakla birlikte devam ettiği süreçte harmanlanmış (hibrit) öğrenme uygulamalarına yer verilebilecek. Yüz yüze yürütülen dersleri desteklemek amacıyla sınıf içi eğitimin yanı sıra çevrimiçi uygulamalar da gerçekleştirilebilecek. Derslerde, zenginleştirilmiş içerik geliştirmeye ağırlık verilecek. Üniversitelerin uzaktan öğretimle ilgili teknik altyapısını belli standartlarda sürdürmesi sağlanacak. Öğretim elemanlarının uzaktan öğretim yeterliliklerini iyileştirecek adımlar atılacak. UYGULAMALI EĞİTİMLER NASIL YAPILACAK? 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında da geçmişe dönük tespit edilen veya gözlemlenen eksik kazanımlar üniversite kurulları tarafından değerlendirilecek, ilgili eksiklikler, uygulamalı eğitimlerle tespit edilerek gerekli olması halinde hafta sonları da kullanılarak telafi eğitimleri verilecek. Uygulamaların yüz yüze devam edebilmesi için akademik ve idari personelin yanı sıra öğrencilerin de aşılanmış olmalarına özen gösterilecek, aşı olmaları için teşvik edilecek. Salgının seyri takip edilerek öncelikle her bir program kazanımları için gerekli olan uygulamalı eğitimlerin içeriği, laboratuvar ve uygulama yapılacak olan alanların fiziki koşulları da gözetilerek öğrenciler gruplara ayrılacak ve dönüşümlü eğitim alabilmeleri için planlamalar yapılacak. Öğrencilerin hem grup çalışmalarında hem de bire bir yapacakları uygulamalarda enfeksiyon kontrolü için gerekli tedbirler, imkanlar dahilinde alınacak, uygulama yapılacak laboratuvar, birim ve merkeze göre öğrenciler, korunma önlemleri açısından bilgilendirilecek. Korunma önlemlerine riayet etmeyen öğrencilerin bu durumlarının tespit edilmesi halinde hem kendilerinin hem de diğer kişilerin sağlığını riske atma ihtimali bulunduğundan uygulamalara devam etmesine izin verilmeyecek. Uygulamalı eğitimlerin mümkün olduğunca yüz yüze yapılması, dijital ortamda desteklenmesi veya harmanlanmış uygulama yapılması durumunda da mümkün olan en etkin ve verimli yöntemlerin tercih edilmesi için program özelinde gerekli tedbirler alınacak. 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında sınavlar esas olarak yüz yüze yapılacak. Bununla birlikte salgının bölgesel ve yerel seyrine göre mücbir durumların varlığında yahut program özelinde yükseköğretim kurumlarının ilgili kurulları tarafından uygun görülmesi koşuluyla çevrimiçi sınav uygulamalarından da yararlanılabilecek. KAMPÜS VE YERLEŞKELERDE ALINACAK ÖNLEMLER NELER OLACAK? Salgının dinamik bir süreç olduğu göz önünde bulundurularak üniversitelerin ilgili kurulları tarafından salgının bölgesel ve yerel seyrine göre farklı programların farklı uygulamaları özelinde planlama yapılacak ve üniversite senatoları esnek karar alabilecek. Bu kapsamda derslikler ve çalışma salonlarındaki Kovid-19 tedbirleri şöyle belirlendi: - Akademik ve idari personel ile öğrencilerin aşılanmış olması çok önemli. - Üniversitelerde dersliklerde, kampüslerde, toplantı salonlarında maskeye, mesafe ve temizliğe dikkat edilmeli. Özellikle kapalı alanlarda sürekli maske kullanımı sağlanmalı. - Kampüs içinde ortak kullanım alanları düzenli olarak temizlenmeli. - Sosyal faaliyetler mümkün olduğunca açık havada sürdürülmeli. - Sınıf içinde oturma düzeninde kişiler arası en az 1 metre mesafe konulmalı. Ders içeriğine, faaliyet ve uygulamalara göre mesafe artırılmalı. - Derslik ve laboratuvarların havalandırmasına özellikle özen gösterilmeli. - Dersler mümkün olan en az sayıda kişi ile yapılmalı. - Blok ders yerine dersler arasında salonun büyüklüğüne göre, en az 10 dakika ara verilerek ortamın havalandırılması sağlanmalı. - Çalışma salonları ve sınıflarda kapasite planlaması yapılmalı, kalabalık grup çalışmalarından kaçınılmalı. - Damlacık oluşturması nedeniyle şarkı söyleme koro çalışması, tiyatro provaları gibi yüksek sesle yapılan faaliyetler için küçük derslikler ve sınıflar yerine büyük salonlar tercih edilmeli. - Damlacıkların yayılmasına yol açabileceği için mümkün mertebe içerde kişiler olduğunda klima ve vantilatör kapalı olmalı. - Masa yüzeyi, kapı kolu gibi birden çok kişinin temas ettiği alanların temizliğine özellikle dikkat edilmeli. - Dersliklerde oturma düzeni ve mesafeleri de önceden ayarlanmış olmalı. - Yerleşke içerisindeki yurtların öğrenciler tarafından kullanılması konusunda sosyal ortamlar için alınan tedbirlere uyulmalı, Sağlık Bakanlığı ve ilgili kurulların alacağı kararlara uygun düzenlemeler yapılmalı.