Çorum Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Buharaevler Mahallesi Bayatgediği mevkiinde 2019 yılında yürütülen yol yapım çalışmalarında antik lahit bulununca bölgede inceleme başlattı. Daha önce de civarda mezar bulunduğunun tespit edilmesi üzerine Çorum Müze Müdürlüğü’nce rapor hazırlanarak, bölgenin sit alanı ilan edilmesi için Ankara Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na sunuldu. Kurulun görevlendirdiği uzmanlarca yapılan saha araştırması raporu da dikkate alınarak, bölgenin 3. derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmesi kararlaştırıldı. İl Kültür ve Turizm Müdürü Sümeyra Şengül, kurul kararının yer altındaki kültür varlıklarının korunması açısından önem taşıdığını söyledi. Bölgede yapılacak altyapı ve inşaat çalışmalarının İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünün iznine tabi olacağını belirten Şengül, yapılacak kazılarda yer altındaki olası tarihi eserlere zarar verilmesinin engelleneceğini vurguladı. Kent merkezinde Roma dönemine ait lahit bulunmasının bilim dünyası açısından önem taşıdığını vurgulayan Şengül, “Bölge Helenistik ve Roma dönemi üzerine çalışan bilim insanları, klasik arkeoloji bölümü hocaları için önemli bir veri oluşturacaktır. Bu lahit ile bölgede Roma izleri sürülebilecek. Farklı bölgelerde çıkartılan arkeolojik kalıntılar, Roma imparatorluğunun gelişmişlik düzeyi, sınırlarının nerelere vardığı, yol ağı ve mezarlık şekilleri hakkında bilim insanlarına bilgi sağlayacak” dedi. Şengül, yol çalışmasında bulunan lahitin ise Çorum Müzesi bahçesinde sergilendiğini aktardı. İçinde kadın iskeleti, cam parçaları ve pişmiş topraktan yapılmış parfüm şişesi bulunan lahitin MS 2-3'üncü yüzyıla ait olabileceğinin tahmin edildiğini anlatan Şengül, şunları kaydetti: “Dikdörtgen biçimli lahit teknesi 74x201 santimetre ölçülerinde, 75 santimetre yüksekliğinde. Ağız kenarları kapağın rahatlıkla oturtulabilmesi için geçmeli olarak yontulmuş. Lahit teknesi ve kapak kabaca yontulmuş olup yüzeylerde ince bir düzeltme yapılmamış. Bir köşesi ile taban kısmının kenarları taş ocağından çıkarıldığı haliyle düzeltme yapılmadan kabaca bırakılmış. Kapağın ölçüleri 70 x 202 santimetre, yüksekliği 31 santimetre. Üzerinde herhangi bir bezemesi bulunmayan lahit tipolojisi ile içinden çıkarılan cam unguentarium (seramik veya cam şişe) parçalarına ve lahdin dış kenarında bulunan pişmiş toprak unguentariuma göre MS 2-3. yüzyıllara tarihleniyor.” (AA)