Sezeryan doğum ile ilgili bilinmeyenleri anlatan Elitpark Hastanesi Kadın Doğum Uzmanı Op. Dr. SEMİH TEMEL şu bilgileri verdi: Hekim tarafından doğum kararı verildiğinde, doğumun ameliyathane koşullarında ve anestezi altında önce karına ardından rahime yapılan bir cerrahi kesi sonrasında gerçekleştirilmesine sezaryen ile doğum adı verilir. Doğumun şekli, doğum öncesinde yapılan muayene ve kontrollerle belirlenebilir. Normal vajinal yolla doğumun gerçekleşmesi mümkün olmayan bütün hamileler sezaryen ile doğurtulur. Sezaryen ile doğum kararı verilirken göz önünde bulanan temel kriterler bebeğin ve annenin sağlığı veya doğumun seyri sırasında saptanan sorunlar ile ilgilidir. Doğum ağrılarının uzun sürmesi, bu konuda çevresinde anlatılan kötü deneyimler, doğum zamanının tam olarak bilinmemesi gibi faktörler ve düşünceler aileyi sezaryen yolu ile doğuma yöneltir. Bu durumda en önemli yol gösterici doktorun açıklamalarıdır. Anne adayına normal doğum mekanizması, ağrı önleyici tedbirler (özellikle epidural anestezi) hakkında yeterli bilgi verilmelidir. Ayrıca sezaryenin cerrahi bir operasyon olduğu ve belirli tıbbi durumlar için saklanması gereken bir teknik olduğu anneye baba adayına anlatılmalıdır. SEZARYEN SIRASINDA NELER OLUR? Sezaryen operasyonu doktorunuz, hemşireler, çocuk doktoru, anestezi uzmanı ve yardımcı sağlık personelinin katıldığı bir cerrahi operasyondur. Bu işlem epidural veya spinal anestezi altında yürütülür ancak kimi tıbbi durumlarda genel anestezi uygulanması da gerekebilir. Eğer spinal veya epidural blok teknikleri uygulanıyorsa bu sırada fiziki koşullar ve ekibin de uygun gördüğü durumlarda eşiniz de yanınızda size destek verebilir. Önce ameliyata hazır olmanız için elinizin üzeri veya kolunuzdan bir damar yolu açılır. Bu yolla ameliyat ve ameliyat sonrası dönemde belli bir süre sıvılarınız ve ilaçlarınız damar yolunuzdan uygulanır. Böylelikle ekstra ağrı kesiciye veya başka bir sıvıya ihtiyacınız olduğunda size kolaylıkla verilebilir. Bundan sonraki aşamada bel bölgenizden epidural veya spinal anestezi uygulanır, sonra mesanenize bir idrar sondası yerleştirilir. Karın bölgeniz ve dizinize kadar olan sahanın antiseptik solüsyonla silinmesi ve örtülmesi sonrası sezaryen operasyonuna başlanır. Bu işlemde karnınızın alt bölgesine yaklaşık 11-15 cm uzunluğunda bir keşi yapılır. Karın katlarının geçilip karın boşluğuna girilmesi sonrasında, rahimin olduğu bölgeye ikinci bir kesi yapılır. Bu işlem gerçekleştirildikten sonra saniyeler içinde bebek anne rahminden çıkarılır. Göbek kordonu kesilip ameliyata giren bebek hemşiresi ve çocuk hastalıkları uzmanına teslim edilir. Çocuk doktoru hemen bebeğinizin ilk muayenesini yapar sorun yoksa hemen eşinizle beraber bebek odanıza veya bebek odasına çıkar. Eğer şüphelenilen bir durum varsa bebek, özel bebek bakım ünitesine derhal götürülür. Bunlar olurken doktorunuz plasentayı (bebeğin eşi) çıkarmış ve yapılan kesilerin cerrahi tamirine başlamıştır. SEZARYEN NE ZAMAN GEREKLİ OLUR? Sezaryen yapılması gereken nedenler anne ve bebeğin sağlığı veya doğum sırasında saptanan sorunlar ile ilgili olabilir. BEBEĞE VE EŞİNE (PLASENTA) BAĞLI SEZARYEN NEDENLERİ Bebeğin sıkıntıda olduğu durumlar: Doğum ağrıları başlamadan önce tespit edilen veya doğum eylemi sırasında saptanan bebeğe ait sıkıntı belirtileri (Fetal distres) Bebeğin doğum yoluna giriş şekli: Normal doğumda bebeğin başı önde gelir Makat, ayak veya kolu önde gelirse normal doğum gerçekleşemeyebilir Ayrıca bebeğin başı önde olmasına karşın alın ve yüz gelişlerde de sezaryen yapılabilir Bebeğin büyük olması (Genellikle > 4000 gr) Bebeğin eşinin (Plasenta) doğum yolunu kapaması (Plasenta Previa) Bebeğin eşinin (Plasenta) doğumdan önce ayrılarak kanamaya yol açması (Plasenta dekolmanı) ANNEYE BAĞLI SEZARYEN NEDENLERİ Uterus (Rahim) ile ilgili ameliyat geçirenler(Sezaryen, Miyomı vd.) . Kalça kemiklerinin dar olması (Doğumsal kalça çıkığı, geçirilmiş kemik kırıkları sonrası deforme pelvis vb) . Doğum kanalında bebeğin çıkışına bir engel olması: Ur (miyom) gibi. Genital bölgede aktif uçuk (herpes simplex) enfeksiyonu olması veya siğillerin (Kondilom) enfeksiyonu . Anneye ait bazı sistemik hastalıklar DOĞUM SIRASINDA SAPTANAN SEZARYEN NEDENLERİ Normal doğumun gerçekleşememesi, doğum süresinin çok uzaması . Doğum eylemi sırasında saptanan bebek sıkıntı belirtileri (Fetal distres) Yukarıda sayılan nedenler genel anlamda sezaryen yapılmasını gerektiren tıbbi durumlardır. Bu sebepler varsa sezaryen yapılması gerekir. SEZARYEN SONRASI NORMAL (VAJİNAL) DOĞUM Sezaryen sonrası normal-vajinal doğum olasıdır. Ancak belli şartların sağlanması gerekmektedir. Anne rahminin yırtılması, kanama ve bebek kaybı gibi risklerin az da olsa bulunduğu bu durum riskli bir doğum şeklidir. Ailenin gerçek riskleri çok iyi değerlendirmesi önemlidir. Her an hatta normal-vajinal doğum gerçekleştikten sonra bile bir abdominal operasyon ihtimalinin olduğu bilinmelidir. Perinatoloji ve Yüksek Riskli Gebelikler tarafından sezaryen sonrası normal-vajinal doğum hizmeti verilmektedir. SEZARYEN SONRASI GÜNLÜK HAYATA DÖNÜŞ Sezaryen operasyonu alt karın bölgesine yapılmış cerrahi bir operasyondur, bu nedenle iyileşme süreci normal spontan vajinal yolla doğuma göre biraz daha faklıdır. Alt karın bölgesinde olan ağrı birkaç gün hastanın ayağa kalkışında ve hareketlerinde belli bir kısıtlama getirebilir. Ağrı kesici ilaç ihtiyacı biraz daha fazla olabilir. Özel yara bakım ürünleri kullanılarak anne 24 saat, bunlar olmadan 3 gün sonra ayaktan duş alabilir. Yaklaşık 1 hafta sonra ise artık günlük hayata dönmüş olup bundan sonraki günlerde araç kullanmaya başlayabilir.