Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, Türkiye'de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2024 yılında 3,11 kişiye düştüğü görüldü.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Samsun Bölge Müdürlüğü 2024 yılı “İstatistiklerle Aile” verilerini paylaştı. ADNKS sonuçlarına göre, Türkiye'de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2024 yılında 3,11 kişiye düştüğü görüldü.
Türkiye'de 2024 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il, 4,85 kişi ile Şırnak oldu. Şırnak ilini 4,63 kişi ile Şanlıurfa ve 4,50 kişi ile Batman izledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,53 kişi ile Giresun ve Çanakkale oldu. Bu illeri, 2,55 kişi ile Tunceli ve 2,59 kişi ile Eskişehir izledi.
TEK KİŞİLİK HANELER ARTTI
ADNKS sonuçlarına göre, 2016 yılında yüzde 14,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2024 yılında yüzde 20'ye yükseldiği görüldü. Tek çekirdek aile olarak ifade edilen, yalnızca eşlerden veya eşler ve çocuklarından veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalklarının oranı, 2016 yılında yüzde 66,4 iken 2024 yılında yüzde 63,5'e geriledi. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının oranı 2016 yılında yüzde 16,3 iken 2024 yılında yüzde 13,3'e düştü.
Aralarında eş, anne-çocuk veya baba-çocuk ilişkisi olmayan fertleri içeren; diğer bir ifadeyle çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının oranı 2016 yılında yüzde 2,4 iken 2024 yılında yüzde 3,2'ye yükseldi. İllere göre hanehalkı tipleri incelendiğinde, 2024 yılında tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 31,7 ile Gümüşhane olduğu görüldü. Gümüşhane ilini yüzde 29,8 ile Tunceli ve yüzde 29,7 ile Giresun izledi. Diğer yandan tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 11,1 ile Batman oldu. Bu ili yüzde 11,9 ile Van ve yüzde 12,3 ile Diyarbakır izledi. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında yüzde 71,4 ile Gaziantep oldu. Gaziantep ilini yüzde 70,8 ile Şanlıurfa ve yüzde 70,7 ile Diyarbakır takip etti. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise yüzde 50,5 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini yüzde 51,9 ile Gümüşhane ve yüzde 54,1 ile Artvin izledi.
HANEHALKLARININ % 10.9’U
TEK EBEVEYN VE ÇOCUKLAR
Türkiye'de 2024 yılında toplam hanehalklarının yüzde 10,9'unu tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının yüzde 2,6'sını baba ve çocuklardan oluşan, yüzde 8,4'ünü ise anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oluşturduğu görüldü.
Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında yüzde 13,5 ile Bingöl oldu. Bu ili, yüzde 13,4 ile Elazığ ve yüzde 13,1 ile Adana illeri izledi. Bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 8 ile Ardahan, yüzde 8,5 ile Yozgat ve yüzde 8,6 ile Burdur, Kars ve Bitlis oldu. Toplam hanehalkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, yüzde 10,6 ile Bingöl, yüzde 10,3 ile Elazığ ve yüzde 10,1 ile Adana olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise yüzde 5,4 ile Ardahan, yüzde 6,3 ile Yozgat ve Burdur oldu.
Diğer yandan, baba ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, yüzde 3,9 ile Kilis, yüzde 3,7 ile Malatya ve yüzde 3,3 ile Hatay olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise sırasıyla yüzde 2 ile Nevşehir ve Sinop, yüzde 2,1 ile Şırnak, Erzurum ve Bitlis oldu.
Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il Hakkari olurken, Türkiye'de 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranı yüzde 42,8 oldu. Hanelerin yüzde 19'unda 0-17 yaş grubunda bir çocuk, yüzde 14,6'sında iki çocuk, yüzde 6'sında üç çocuk, yüzde 2'sinde dört çocuk, yüzde 1,1'inde ise beş ve daha fazla çocuk bulunduğu görüldü. Yaklaşık her 4 haneden birinde en az bir yaşlı fert bulunduğu görüldü.
EN FAZLA AKRABA
EVLİLİĞİ MARDİN’DE
Yaş grubu 25-29 olup hiç evlenmeyenlerin yüzde 72,6'sının ebeveynleri ile yaşadığı görüldü. Toplam resmi evlilikler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapanların oranı yüzde 8,1 oldu. Akrabasıyla evli olan bireylerin en fazla olduğu il Mardin oldu. Mardin’in yüzde 19,9 ile birinci olduğu alanda yüzde 18,7 ile Şanlıurfa ve yüzde 16,7 ile Siirt takip etti. Akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en az olduğu il ise yüzde 1,2 ile Edirne oldu. Bu ili yüzde 1,5 ile Kırklareli ve yüzde 2 ile Çanakkale izledi.
Evlenme istatistikleri sonuçlarına göre, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9'unun akraba evliliği olduğu ve bu oranın sonraki yıllarda sürekli düşüş göstererek 2019 yılında yüzde 4, 2024 yılında ise yüzde 3,3 olduğu görüldü. Akraba evliliği oranı illere göre incelendiğinde, 2024 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 16,9 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, yüzde 12,6 ile Siirt ve yüzde 12,4 ile Mardin izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu il yüzde 0,2 ile Artvin oldu. Bu ili yüzde 0,5 ile Kırklareli ve Edirne izledi.
MUTLULUK KAYNAĞI AİLE
Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2024 sonuçlarına göre bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler incelendiğinde, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 72,9 olurken, bunu sırasıyla yüzde 13,2 ile çocukları, yüzde 4,2 ile kendisi, yüzde 3,4 ile eşi, yüzde 3 ile anne/babası ve yüzde 1,9 ile torunları takip etti.
Babası vefat etmiş çocukların sayısı 258 bin 515 olurken, koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı 10 bin 430 oldu. Son bir yıl içindeki boşanma olaylarından 186 bin 536 çocuk etkilendi. Geniş ailelerin yüzde 26,9'unun yoksulluk sınırının altında yaşadığı görüldü. Kendilerine ait bir konutta yaşayanların oranı yüzde 56,1 oldu. Sızdıran çatı, nemli duvar, çürümüş pencere çerçevesi en önemli konut ve çevre sorunu oldu

Editör: Haber Merkezi