OLMAZ, OLMAZ DEMEYİN

Kodak adını duydunuz mu? Nedir, yenilir mi içilir mi? Balık hafızalı diye balıkları küçümseyen insanlar önce kendisine bakmalı. Çok değil yirmi – yirmibeş yıl öncesinde kullandığımız fotograf makineleri için negatif filmler, dialar, gibi çeşitli malzemeler üretirdi. Bu şirketin sadece Amerika’da (ABD) tam tamına yüzyetmişsekizbin çalışanı vardı. Dünyanın sayılı firmaları arasındaydı. Teknolojiye ayak uyduramadı. Kısa sürede yok oldu.

Yeni aldığımız ürünlerin çoğu kısa bir sürede ömrünü tamamlıyor. Ne kadar inatlaşırsak inatlaşalım yapabileceğimiz çok fazla bir şey yok. Satıcılarda gördüğümüz elektronik eşyalar, çok kısa bir süre sonra teknolojiye yenik düşecekler. Çok pahalı bilgisayarlar, cep telefonları, fotograf makineleri beş para etmeyecek.

Sadece teknoloji ürünleri değil, birçok meslek dalları da gözden düşmeye başladı. Hatırlı ahbapların ricasıyla çırak alan ustalarımızın meslekleri yok oldu. Çöplük diye adlandırılan alanda baba mesleğini sürdüren Atilla ustamızın çabaları sonuç vermiş. Dile kolay, çalıştırabileceği, mesleğin inceliklerini öğretebileceği bir çırak bulmuş. Mesleğini yaşatmak için çözüm yolları arıyor. Bana kalırsa zor olanı başarmış. Gerisi çorap söküğü gibi gelecek.

Fotograflarını çektiğim ustalarımız dert küpü olmuş. Para kazanamıyorlar. Mesleklerinin öldüğünden dert yanıyorlar. Önceki yıllarda yaptıkları birikimlerle, emekli maaşıyla ayakta durmaya çalışıyorlar. Yıllar öncesinden aldıkları el aletlerinin yenilerini yapacak ustaların hepsi mesleği bırakmış. Buraya kadar her şey doğru, yalanı yanlışı yok.

Ülkemizde yaşayan insanların ortak bir özelliği var. Okumuşu, cahili, bayı, bayanı fark etmiyor. Aslına bakarsan genci, yaşlısı; az akıllısı, çok akıllısı da fark etmiyor. Herkes ama herkes aynı yanlışı yapıyor. Kimse ama hiç kimse kendisinin de yanlış yapabileceğini kabul etmiyor.

Fotograf çekimleri bittiğinde ustalarımızla sohbet etmeyi severim. Asıl mesleğimin gereği onların kullandıkları el aletlerinde, makinelerde oluşan arızalar dikkatimi çeker. Bazen onlardan da istek gelir. Ufak tefek arızaları gideririm. Bir kısmının yenisini yapmaya çalıştım. Memnun kaldılar. Boyumun ölçüsünü aşarak önerilerde bulundum. Kullandıkları el aletlerinde masraf gerektirmeyen küçük çaplı değişiklikler yapabileceğimi söyledim.

Kibar bir şekilde önerilerim kabul edilmedi. Israr etmenin bir anlamı yoktu. Onlar, ustalarından böyle görmüştü. Kırk – elli yıllık ustaya mesleğini öğretmek benim haddim değildi!

Sayıları gün geçtikçe azalan ustalarımızın arasında onlar gibi düşünmeyen usta bulmak beni sevindirdi. Baba mesleği dövme bıçakçılığı sürdürmeye çalışan ustamız diğer ustaların yapamadığını yapmış. Yanında çalışan çırağı el üstünde tutuyor. Ustası ona mesleğini öğretirken onun ufkunu da açmış. Müşterilerine üretilen bıçakları götürürken pazarlamayı öğrenmiş. Başka ustaların işyerlerine gidip onlardan yeni bir şeyler öğrenmeye çalışmış.

Sadece gördüklerini yapmak geçmişte doğru olabilir. Yeni bir şeyler yapmak için çaba göstermek daha güzel. İşlerini aksatmadan yapılacak deneyler başarının anahtarıdır. Onlar el işçiliğinin yanına zihinlerinden de çok şeyler katıyorlar. Bizler onların sayesinde bin yıl öncesinde yaşayan büyüklerimizden daha rahat yaşıyoruz. Onların yaya gittikleri yerlere uçaklarla, hızlı trenlerle gidebiliyoruz.

Çorum’da bir ustamız farklı düşünüyormuş bize ne. Baba mesleğini sürdürmeye çalışmasının bize yararı var mı? Nasrettin Hoca’nın deyimiyle onlar da haklı. Ancak Atilla ustanın düşünceleri övgüye değer. Ustamız, kaliteye önem veriyor. Piyasada göze hoş görünen sayısız ürünler var. Tüketiciler aldıkları ürünlerin kalitesiz olduğunu kısa sürede anlıyor.

Mesleklerin yok olduğu, küçük esnafın kepenk kapattığı bir dönemde yeni yatırım yapmak kolay değil. Satışa sunulan ürünleri araştırmış. Kaliteden ödün vermeden üretimi artırmanın çabası içinde olması övgüye değer. Kullanacağı yeni makinelerin özelliklerini araştırmış. Onları satın alabilmek devlet destekli Kosgeb kredilerinden yararlanmak için çaba gösteriyor. Adı ülke çapına yayılacak marka olabilmek için çaba gösteriyor.

Bıçakçı Atilla usta gibi düşünen ustaların başarılı olması, daha çok insanımızın benzer düşünceleri uygulamaya geçirmesi bizlerin gurur kaynağı olmalı. Onlar başarırsa bizler kazançlı çıkarız.