DIŞ GEBELİK Çorum Özel Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Seniye Burcu Torumtay Alıç, “Dış Gebelik” hakkında şu bilgileri verdi: Normalde, döllenmiş yumurta rahime tutunur ve orada büyüyüp gelişir. Dış gebelik (ektopik gebelik) durumunda ise, döllenmiş yumurta rahmin dışında gelişir. Dış gebelik, en sık yumurtaları yumurtalıktan rahime taşıyan tüplerden birinde gerçekleşir. Nadir durumlarda yumurtalıkta veya rahim ağzında da dış gebelik yaşanması mümkündür. Dış gebelik normal şekilde devam edemez, Eğer tedavi edilmez ise, hayati tehlike yaratacak iç kanamalara sebep olabilir. Bu nedenle erken tanı konulması ve tedavi edilmesi hayati önem taşır. DIŞ GEBELİK BELİRTİLERİ NELERDİR? Dış gebeliğin başlangıçta herhangi bir belirtisi olmayabilir ya da tüm belirtiler normal gebelik ile aynı olabilir (adet görememe, göğüslerde hassasiyet, bulantı vs.). Kanda ve idrarda gebelik testinde sonuç pozitif olacaktır. Fakat dış gebelik, normal biçimde devam edemeyecektir. Karın ve/veya kasık ağrıları, hafif vajinal kanama ve pozitif gebelik testi dış gebelik sürecinin ilk belirtilerindendir. Embriyo büyümesine bağlı olarak fallop tüpleri yeterince genişleyemeyeceği için belli bir süre sonra rüptüre olur (yırtılır) ise, karın içerisine olan ani kanama nedeniyle şiddetli karın ağrısı, hipotansiyon, çarpıntı, ajitasyon, bayılma (senkop), şok ve hatta geç kalındığında ölümle sonuçlanabilen bir tablo ortaya çıkabilir. DIŞ GEBELİĞE NELER SEBEP OLUR? Tubal gebelik; en yaygın türü)özellikle geçirilmiş enfeksiyonlara bağlı tüplerin hasar görmesi, hareketlerinin yavaşlaması ve bu nedenle döllenmiş yumurtanın rahime iletilememesi durumunda oluşur. Hormonal dengesizlikler veya anormal fetüs gelişimi de rol oynayabilir. Bazı durumlarda ise dış gebeliğin sebebi anlaşılamamaktadır. Dış gebelik riskine hangi durumlar yol açar? Her 100 gebelikten 2'si dış gebelik olarak istatistiklere geçer. Dış gebelikle ilgili pek çok faktör bulunmaktadır. Daha önceden yaşanmış dış gebelik: Eğer daha önce dış gebelik yaşadıysanız, yeniden yaşama ihtimaliniz daha yüksektir. İltihap veya enfeksiyon: Fallop tüplerinin iltihabı (salpenjit) veya rahim- yumurtalık- fallop tüplerinin kombine enfeksiyonu (pelvik enflamatuar hastalık) dış gebelik riskini artırır. Doğurganlık problemleri: Bazı araştırmalar, doğurganlık problemleri ve dış gebelik arasındaki ilişkinin varlığından bahsetmektedir. Yapısal bozukluklar: Dış gebelik, eğer fallop tüplerinizde yapısal bir bozukluk veya ameliyattan kaynaklı hasar varsa daha yaygındır. Fallop tüplerini düzeltmek için yapılan bir operasyon bile dış gebelik riskini artırır. Doğum kontrol tercihi: Rahim içi aracın doğru kullanımı ile gebelik riski nadirdir. Fakat yaşanırsa muhtemelen dış gebelik olacaktır. Tubal ligasyon operasyonundan (tüplerin bağlanması) sonra yaşanabilecek gebelik için de aynı şeyi söylemek mümkün. Tubal ligasyondan sonra hamilelik nadir olsa da, gerçekleşirse dış gebelik olma ihtimali yüksektir. Dış Gebelikte Tanı Düzenli aralıklarla bakılan BetaHCG ve ultrasonografi ile tanı konulur. Dış Gebelik Tedavisi Eğer dış hamilelik erken teşhis edilirse hücre büyümesini engelleyen ve büyümüş hücrelerin yok edilmesi sağlayan ilaç enjeksiyonu yapılır ve belli aralıklarla BetaHCG seviyeleri takip edilir. İlaç tedavisi için geç kalınmış ya da ilaç tedavisine yanıt alınamayan olgularda ise dış gebelik laparoskopik (kapalı) cerrahi ya da laparatomi (açık cerrahi yöntem) ile tedavi edilebilir. Fallop tüplerinden dış gebelik materyali çıkarılıp tüp onarılabilir ya da yoğun şekilde hasar almış ise tüpün çıkartılması gerekebilir. Dış gebelik yaşayan pek çok kadın, tekrar sağlıklı hamilelik yaşayabilmektedir. Eğer bir fallop tüpü hasarlı veya alınmış ise, yumurta diğer fallop tüpünü kullanarak rahime yerleşebilmektedir. Ancak iki fallop tüpü de hasarlı veya alınmış ise doğal yollardan normal yerleşimli gebelik elde edilemez ve invitro fertilizasyon (IVF) yöntemi bir seçenek olabilir. DIŞ GEBELİK ÖNLENEBİLİR Mİ? Dış gebelik önlenemez fakat risk faktörleri azaltılabilir. Cinsel yoldan bulaşan hastalıklardan korunmak, korunma şekli olarak Ria (spiral) tercih etmemek, sigara kullanmamak önemli etkenlerdir. Eğer dış gebelik yaşadıysanız, tekrarlaması olasılığına karşı, gebe kalmayı denemeden önce hekiminize danışmak ve gebelik olduğunu anlar anlamaz yine hemen hekiminizle iletişime geçmeniz önemlidir.