Son yıllarda yapılan yasal düzenlemeler ile kamu
alacaklarının tahsili için ciddi uygulamalar getirildiğini biliyoruz, bilindiği
gibi daha önceden çıkartılan yasa ile Sigorta ve vergi borcu olan işletmelerin
mevduat hesaplarına haciz konulabiliyor idi. Bu uygulamaya paralel yeni
getirilen düzenleme ile artık, Sosyal Güvenlik Kurumu, mevduat hesaplarının
yanı sıra yatırım hesaplarına da e-haciz uygulama kararı aldı.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) başarılı sonuç aldığı e-haciz
uygulamasının kapsamını genişletme yoluna gitti. Prim borcu bulunan esnaf ve
işverenlerin bankalardaki paraları için e-haciz uygulayan SGK, şimdi de yatırım
hesaplarına haciz uygulayacak, esnaf ve işverenlerin bankalardaki paralarının
ardından hazine bonosu, devlet tahvili ve hisse senedi gibi menkul kıymetlerine
de elektronik haciz (e-haciz) uygulaması başlatılacak. Başka bir ifade ile,
işletme sahiplerinin sahip oldukları menkul kıymetler üzerine tebligat
yapılmaksızın haciz işlemi gerçekleştirilebilecek.
SGK uygulamayı gerçekleştirmek için, bankalarla yeniden tek
tek protokol imzalayacak ve uygulamanın 2012 yılı içinde başlayacaktır. Bu
nedenle 31.12.2011 tarihine kadar işverenlerin prim borçlarını ödemeleri
sürprizlerden kurtulmalarını sağlayacaktır.
Diğer yandan,
SGK yaptığı kendi denetimleri ve diğer kurumlarla ile yaptığı koordinasyon
sonucu, 2008-2011 döneminde 950 bini aşkın işçinin sigortasız çalıştırıldığını
tespit etmiştir.
SGK tarafından kayıtdışı istihdamla mücadele konusunda 2008
yılında başlatılan çalışmalarda fiili denetimler ile bankalar ve diğer kamu
kurum ve kuruluşlarıyla gerçekleştirilen veri paylaşımı sonucunda 2008 - 2011
döneminde toplam 963 bin 841 işçinin sigortasız olarak çalıştırıldığı tespit
edilirken, 50 bin 786 işyerinin de herhangi bir kaydının olmadığı belirlenmiş.
SGK, kayıtdışı işçi çalıştırma konusunda her zamanki
çalışmalarının yanı sıra bu kez sosyal yardım ( yeşil kart vb.)alıp da
çalışmaya devam edenler üzerinde yoğunlaşacak. Bu amaçla, farklı kurum ve
kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen sosyal yardım programlarından yararlanan
çalışabilir durumdaki kişilerin herhangi bir işte çalışıp çalışmadığına ilişkin
denetimler yapılacağını açıklamıştır. Bu nedenle işverenlerin yeşil kart veya
diğer kuruluşlardan sosyal yardım alan kişilerin çalıştırılması halinde dahi
mutlaka sigorta girişlerinin yapılması gerekmektedir.
Yukarıda belirttiğim, prim borçları bulunan ve sigortasız
işçi çalıştıran işverenler aslında bir tehlike daha altında, sigorta primleri
kapsamında öngörülen birçok prim desteğinden yararlanamıyorlar. Bu destekler
nedir diye baktığımızda; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranının %
5’lik indirimi, 18-29 yaş aralığında olan erkeklerin ve 18 yaşından büyük kadın
sigortalıların işveren sigorta primlerinin % 100’ e varan indirimleri, Ar_ge
kapsamında çalışan personelin % 50 oranındaki işveren sigorta primleri indirimi
ve 5084 sayılı yasa ile düzenlenen % 80 ve %100’lük işveren sigorta prim
indirimlerinden yararlanma şansları ortadan kalkacaktır.
Görülüyor ki, bir yandan devlet desteklerinden yararlanma
hakkımızı yitirmemek için, diğer yandan mevduat veya yatırım araçlarımızı kendi
irademizle kullanabilmemiz için, kayıt dışı personel çalıştırmaktan uzaklaşmak
ve prim borçlarımızı zamanında ödemek zorundayız.
