Önceki gün akşam, İstanbul İl Jandarma Komutanlığı ekiplerinin bir kafede sahte para ticareti yapıldığını tespit ederek söz konusu kafeye baskın düzenlediğinin haberini izledim.

Haberde, kafenin pasta imalathanesinde bulunan dolapların arkasına özenle saklanmış ve piyasaya sürülmeye hazır 297 bin Türk Lirası sahte para ele geçirildiği ve jandarmanın kurban pazarlarında kullanılabileceği ihtimali üzerinde durduğu belirtiliyordu.

Alışverişlerin yoğunlaştığı bayram ve diğer özel günlerde piyasaya sahte para süren şebekelerin fazla mesai yaptıkları artık bilinen bir gerçek. Ben de Kurban Bayramına sayılı günler kala sizi özellikle sahte para konusunda dikkatli olmanız için uyarmak istedim.

Gerçek paraya benzetilerek basılmış ve yasadışı olarak dolaşıma sunulmuş sahte paralar, birçok kişinin mağduriyet yaşamasına neden olabiliyor. Günümüzde artık sahte parayı piyasaya sürmeye çalışanların ilginç yöntemler kullandıkları hepimizce bilinen bir gerçek.

İnternette yaptığım araştırmada genelde sahte paraların kalpazanlarca aşağıda belirtilen şekillerle piyasa sürüldüğünün görüldüğü bildiriliyor. Peki bu yöntemler neler? Emniyet birimleri bu yöntemleri şu şekilde sıralıyor:

-Büfe, bakkal ve marketlerden alınan sigara, içki, çerez vs. karşılığında yüksek değerdeki sahte banknot kupürleri verilerek para üstünün gerçek para olarak alınması,

-Araçlara alınan akaryakıt karşılığı benzin istasyonlarına verilmesi,

-Sinema ve tiyatro gişelerine verilmesi,

-Canlı hayvan ticareti yapan kişilere ve seyyar satıcılara verilmesi,

-Taksi sürücülerine verilmesi,

-Milli piyango bayilerine verilmesi,

-Gazino ve eğlence yerlerine bahşiş ve hesap ödemesi olarak verilmesi,

-Toplu ödemelerde para destelerinin arasına az sayıda sahte para konulması vs.

Bu yöntemler sahte para şebekelerinin en sık başvurduğu yöntemler. Bilmenizde fayda var diye düşünüyorum.

Ancak, birçok kişinin mağduriyet yaşamasına neden olan sahte paralar, yapılacak birkaç incelemenin ardından rahatlıkla tespit edilebiliyor.

Sahte para nasıl anlaşılır?

Yine internette yaptığım incelemede uzmanlar sahte para kurbanı olmamak için şu önerilerde bulunuyor:

-Sahte parayı anlamanın en kolay yollarından biri banknotun kağıt kalitesidir. Elinizdeki paranın sert, pürüzlü ve üzerindeki yazıların soluk olmasına dikkat etmelisiniz.

-Elinizdeki parayı ışığa tutuğunuzda Atatürk görselinin olup olmadığını kontrol edin. Sahte olmayan banknotlar ışığa tutulduğunda Atatürk’ün yer aldığı bir görsel görünecektir.

-Banknotlarda parlak emniyet şeritleri yer alır. Bu emniyet şeritlerinin yer alıp almadığını kontrol edin.

-Bu şerit banknot tasarımına uygun bazı motiflerden oluşmaktadır. Elinizdeki paraya farklı açılardan baktığınızda bu motiflerin parlak bir yansıma vermesi gerekir. Parayı farklı açılara çevirdiğinizde dikdörtgen içindeki “TL” harflerinin de elinizde paranın değerini gösteren sayıya dönüşmesi gerekir.

-Paranın ön yüzünde yer alan Atatürk portresinin yanı sıra “Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası” ve banknotun değerini gösteren sayılar da dahil olmak üzere yazılarda kabartma baskı bulunur.

-Paraya farklı açılardan bakıldığında orta tarafta yer alan ve renk değiştirerek altın sarısına dönüşen bir şerit yer alır. Bu şerit üzerinde “TL” ibareleri bulunur.

-Para ışığa tutulduğunda, sol üst kenarda bulunan şekillerle, arka yüzeydeki şekiller birleşerek banknot değerini gösterir.

-Paraların ön ve arka yüzlerinde bazı alanlarda banknot değerini gösteren mikro yazılar yer alır.

-Gerçek bir paranın UV ışınları altında mavi ve kırmızı renkte parlama yapması gerekir. Emniyet şeridinde ultraviyole ışığı altında banknotun, 5 ve 10 TL’de mavi, 20 ve 50 TL’de kırmızı, 100 ve 200 TL’de ise sarı renkte parlama yapması gerekir.

Böyle bir olay ile karşılaştığınızda ne yapmalısınız? Emniyet birimlerimiz yapılması gerekenleri ise kısaca şöyle özetliyor.

Öncelikle şunu bilmenizde fayda var. Gerçek sanarak, aldığı paranın sahteliğini fark eden kişilerin, sahte parayı ve veren kişilerin eşkalini üç gün içinde Emniyet makamlarına bildirmeleri gerekiyor. Böyle bir durumda, haklarında herhangi bir soruşturma yapılmıyor.

-Sahte parayı aldığınız kişiye kesinlikle iade etmeyin.

-Şahsın eşkaline ilişkin bilgileri, mümkünse kimlik bilgilerini ve hatta varsa otosunun plakasını ve diğer özelliklerini tespit etmeye çalışın.

-Şahsı yapabilirseniz oyalayıp, bu sürede “155 Polis İmdat” veya en yakın polis birimini yada "156 Jandarma İhbar" hattını arayarak olaydan haberdar etmeye çalışın.

-Sahte parayı güzel bir şekilde muhafaza edin. Sadece görevlilere teslim edin.

-Sanık durumuna düşme korkusuyla ya da “neme-lazım” düşüncesiyle pasif kalmayın. Olayı sineye çekmeyin.

-Yapılacak ihbarın, aranan bir kişi, şebekenin veya büyük bir olayın faillerinin ortaya çıkarılmasına yardımcı olabileceğini unutmayın.

Sahte bir banknotu dikkatli bir bakışla çok kısa bir sürede ayırt edilebilirsiniz. Biraz dikkat ve özenle sahte para kurbanı olmayın.

En güzel bayramlar, en güzel günler sizlerin olsun...