Mart Ayı geldi, bu
ay içerisinde şahsı adına gelir elde eden esnaf, tüccar, imalatçılar, faiz,
repo, tahvil, hisse senedi gibi menkul sermaye geliri elde edenler beyanname vererek
vergilerini ödeyecekler. Özellikle, faiz, repo, tahvil, hisse senedi gibi
menkul sermaye geliri elde edenler beyan ve vergilendirme konusunda çok soru
sormaktadır. Beyan döneminin yaklaştığı şu günlerde bu konu hakkında, nasıl
beyan edildiğini ve hangi durumlarda vergi ödeneceğini anlatmaya çalışacağım.
Öncelikle vergi
kanunlarımızın menkul sermaye iradı olarak saydığı gelirler neler bir göz
atalım;
Devlet tahvili ve
Hazine Bonosu faizleri ile diğer her türlü faiz ve bono faizleri,
Toplu Konut İdaresi,
Kamu Ortaklığı İdaresi ve özelleştirme idaresince çıkartılan menkul
kıymetlerden sağlanan gelirleri
Hisse senedi kar
payları
İştirak
Hisselerinden doğan kazançları,
Kurumların idare
meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları
Off-Shore ( Kıyı
Bankacılığı) elde edilen faizleri,
Alacak faizleri
Hisse senedi ve
tahvillerin vadesi gelmemiş kuponların satışından elde edilen gelirler,
Mevduat faizleri
ve repo gelirleri
Saydığımız bu
gelirler, menkul sermaye geliri olarak adlandırılmakta ve elde edilen gelirlerden
vergi alınmaktadır. Ancak yukarıda sayılan bu gelirlerin bir kısmı için
beyanname verilecek ve vergi ödenecek, bir kısmı için ne beyanname verilecek
nede vergi ödenecektir. Bu hususu biraz açalım;
Gelir tutarı
ne olursa olsun beyanname verilmeyecek
gelirler;
Mevduat faizleri
Özel Finans
Kurumlarınca (Katılım Bankaları) kar ve zarara katılma hesabı karşılığında
ödenen kar payları
Repo Kazançları
Tüzel kişiliği
haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri
tarafından yapılan ödemeler,
Kurumlar vergisi
mükelleflerince 31.12.1998 ve daha önceki tarihlerde sona eren hesap
dönemlerinde elde edilen kazançların dağıtımı halin de,
tutarı ne olursa
olsun beyanname verilmeyecek, başkaca gelirleri nedeniyle beyanname verilmesi halinde
de yukarıda sayılan bu gelirler beyannameye dahil edilmeyecektir.
Gelir tutarı
ne olursa olasun mutlaka beyanname verilecek gelirler;
Gelirin elde
edildiği anda, vergi kesintisine (stopaja)tabi olmayan ve tutarı ne olursa
olsun beyanname verilecek menkul sermaye iratları vardır. Bunlar; Alacak
Faizleri Off-Shore ( Kıyı Bankacılığı) elde edilen faizleri, hisse senedi ve
tahvillerin vadesi gelmemiş kuponların satışından elde edilen gelirler, İştirak
hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve
temliki karşılığında alınan para ve ayınlar, Her çeşit senetlerin iskonto
edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri, bu saydığımız menkul sermaye
iradı gelirleri için tutarları ne olursa olsun, yani herhangi bir beyan sınırı
veya istisna uygulamaksızın beyanname verilerek vergileri ödenecektir.
