1998 yılı son kez verilen
emlak beyan dönemi idi, bu dönem eski dönemlerden farklı kılan ve çok
özel bir anlam kazandıran unsur ise diğer vergi kanunlarında yapılan düzenleme
olmuştur.Bunlardan biride, 1998 yılında
verilen emlak beyanı değeri, gayrimenkullerimiz için “ MALİYET BEDELİ” olarak
alınması ve yapılacak satışlarda satış bedeli ile maliyet bedeli arasındaki
farkın vergilendirileceği yasal olarak kapsama alınması ve diğer düzenlemeler
gayrimenkul satış ve alışlarına bir disiplin getirmiştir.
Bugünlerde aldığım telefon ve görüşmelerde sorulan soruların yoğunluğu gayrimenkul alım ve satımı ile ilgili olması, bana bu konuda bir şeyler açıklamam gerekliliğini hissetirdi, umarım faydalı olurum.
Gayrimenkullerin (konut,işyeri,bina,arsa,arazi vs..) edinme tarihinden sonra satılması veya elden çıkartılması sonucu elde edilen kazançlar, belirli koşulları taşıması halinde Gelir Vergisi kanunu hükümlerince gelir vergisine tabi bulunmaktadır.Şimdi bu belirli koşulların neler olduğunu görelim.
İktisap (edinme, satın alma) tarihi üzerinden 5 yıl ve daha fazla süre geçen gayrimenkul satışlarından elde edilen kazançlar vergilendirilmeyecektir. Ancak 5 yıldan daha kısa sürede bu gayrimenkulümüzün elden çıkarılması halinde, alım bedeli ile satış bedeli arasındaki farkın gelir vergisi, değer artış kazancı olarak ödenecektir.
ÖRNEĞİN : 6 yıl önce 100.000 (Yüzbin) liraya alınan bir arsa bugün 1.000.000 (birmilyar) liraya satılsa dahi gelir vergisi ödenmeyecektir. Bu arsayı satın aldığımız tarihten 3 yıl geçtikten sonra aynı bedele satmış olsa idik, 900.000 TL’nin vergisini ödemek zorunda kalacaktık.
Özel bir durum var, veraset yolu ile ivazsız intikal eden gayrimenkullerin satışından sağlanan kazançlar kaç liraya satılır ise satılsın, ortaya çıkan kazanç vergiden istisna edilmiştir.
Gayrimenkul satış kazancının hesaplanmasında, gayrimenkulün alım bedeli ile, alış ve satış yılları hariç olmak üzere Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan yeniden değerleme oranında artırılarak bulunan bedel maliyet bedeli olarak alınacaktır. Gayrimenkul satış bedeli ile bulunan maliyet bedeli arasındaki pozitif fark gayrimenkul satış kazancı olacaktır. Ayrıca bu kazançtan, satış nedeniyle yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderler ile ödenen vergi ve harçlar indirilmesi sonucu geriye kalan miktarda gelir vergisinin matrahını oluşturacak ve vergilendirilecektir.
1998 yılında vermiş olduğumuz emlak beyanı değerlerinin 2003 yılı sonuna kadar, gayrimenkullerini satan kişiler için ne kadar büyük önem taşıdığını hepimiz yaşadık. Bundan sonra satın aldığımız her gayrimenkul için, satın aldığımız yıl sonuna kadar belediyelere emlak beyanını vermek zorundayız. Bu noktada gayrimenkul için alış bedeli bizler için ne denli önemli olduğunu yukarıda anlattım. Alış bedeli, gayrimenkulümüzü 5 tam yıl dolmadan satarsak alış bedeli ile satış bedeli arasındaki farkın vergisi ödeneceğinden, küçük harçlardan kaçınmak adına alış bedelini düşük tutmamakta fayda var.
