Son zamanlarda işletmelerimizin yapmış oldukları bağış ve yardımların, yardımın yapıldığı kurum ve yardımların belgelendirilmesi konularında ciddi bilgi farklılıkları ortaya çıktığını görmekteyiz. Bu konuda yasalarımızın amir hükümlerini şöyle özetlemek istedim.
Vergi kanunlarımız işletmelerin yapacakları ayni (mal) veya nakdi yardımların hangi durumlarda işletme kazançlarından indirebileceklerinin sınırlarını çizmiştir.Dolayısıyla işletmelerin yaptıkları bağış ve yardımların, aşağıda belirtilen kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılması kaydıyla indirim konusu yapılmasına imkan tanımıştır. Başka bir ifade ile aşağıda sayılmayan kurum ve kuruluşlara yapılan bağış ve yardımlar tutarı ne olursa olsun indirime konu edilemeyecektir.
Bu kuruluşlar ise şunlardır;
•Genel ve özel bütçeli kamu idareleri,
•İl özel idareleri
•Belediyeler,
•Köyler
•Kamu yararına çalışan dernekler,
•Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar,
Ayrıca kimi kanunların kendi içinde yer alan hükümler gereğince kurum kazancından indirilebilecek bağış ve yardımalr vardır, bu kuruluşlar ise;
•Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna veya Bu Fona ilişkin Vakıfları
•7269 sayılı Kanun Uyarınca Afetzedelere Yapılacak Bağış ve Yardımlar
•222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu’na Göre Yapılan Bağış ve Yardımlar
•Sekiz Yıllık Kesintisiz Eğitim için Yapılan Bağış ve Yardımlar
•TÜBİTAK’a Yapılan Bağış ve Yardımlar
•Üniversitelere ve İleri Teknoloji Enstitülerine Yapılan Bağış ve Yardımlar
•Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna Yapılan Bağışlar
•Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna Yapılacak Bağış ve Yardımlar
•Gülhane Askeri Tıp Akademisi’ne Yapılacak Bağış ve Yardımlar
•Milli Ağaçlandırma ve Erezyon Kontrolü Harcamaları
•Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Dernek ve Vakıflara Yapılan Bağışlar
•Sponsorluk Harcamaları
Diğer önemli bir husus ise yapılan bağış ve yardımın geçerli olabilmesi için mutlak suretle yasaların belirlediği şekil şartlara haiz bağış makbuzu veya bu amaçla bankalarda açılan hesaplara yatırılan banka dekontları ile belgelendirilmesi gerekmektedir.
Kanunlarımıza göre yasal defterlere yapılan kayıtların ispat şartı, bağış ve yardımlar, bağış makbuzu ile gerçekleşmektedir. Dolayısıyla yapılan bağış veya yardım karşılığında bağış makbuzu dışında kalan bir başka belge (örneğin; kermes giriş bileti, yardım konseri davetiyesi vb.) ya da bağış yapılan kurum kuruluşlarca yayınlanan dergiler alınması durumunda yapılan bağış ve yardımların yıllık beyanname ile bildirecek kurum kazancından indirilmesi mümkün bulunmamaktadır
Diğer taraftan ayni bağış ve yardımın, işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek bağışlanmış olması durumunda, mükelleflerin işletmeden çekip bağışladıkları değerler için fatura düzenlenmesi, düzenlenen faturanın arka yüzüne “faturada belirtilen değerlerin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından bağış ve yardım olarak alındığına ilişkin” şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanası gerekmektedir. Ayni bağış ve yardıma konu malların mükelleflerce dışarıdan alınarak kamu kurum ve kuruluşlara bağışlanmış olması durumunda ise bu kurum ve kuruluş tarafından teslim alınacak değerler için teslim alındığına dair ayrıntılı ( Cins, miktar, fiyatvs.) bir belge düzenlenmiş olması yeterlidir.
Diğer taraftan yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara yapılan bağış ve yardımların bir kısmının % 5 ile sınırlandığının bir kısmının % 100 ünün işletme kazançlarından indirim konusu yapılacağına da dikkat edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca geçtiğimiz günlerde Soma'da çıkan kaza sonucu hayatını kaybeden veya sakat kalan kazazedeler için doğrudan yapılacak yardımın işletme kazançlarından indirilebilmesi için, özel bir kanun hükmünde kararname çıkartılması gerekmekte veya kişi yada kurumların uygun dernek, vakıf veya kızılay aracılığı ile yapması gerekiyor.