On beş kızı kandırdım.
Bir şişe lavantaya… (Yalan değil, halk türküsü)
Yaz ayları her neyse, kış soğuklarının başladığı günlerde yerel deyimle çimmek (banyo yapmak) başlı başına bir sorundu. Soba ile ısıtılan evlerde mutlaka bir banyo kazanı bulunurdu. Zaman içinde küçük değişikler yapılsa da evlerimizin vazgeçilmezi oldu. LPG’li şofbenler, kaloriferli dairelerin sayısı arttıkça gözden düştü. Hurdacılara üç beş çamaşır mandalı karşılığında satılır oldu.
Bursa’da katıldığım kursta uygulamalı eğitim kısmında gördüklerim, bana o yılları anımsattı. Hoş kokulu bitkilerden kozmetik yağın çıkarılma işlemi anlatılıyordu. Yıllardır banyolarımızda yer alan teneke sobası ve banyo kazanında küçük çaplı yapılan değişikliklerle distilasyon (damıtma) işlemi yapılıyordu. Odunun, kömürün yerini LPG’li tüp almış. Su ısıtılan kazanın yerine imbik kullanılmış. Buharlaşan su lavanta, adaçayı gibi hoş kokulu bitkilerin içerisinden geçiyor. Bakır boruyla buhar daha sonra soğutma ünitesine taşınan buhar soğutuluyor. Bitki suyu(hidrosol) üzerinde biriken bitki yağ alınıyor. Elde edilen yağlar kozmetik sanayisinde, çeşitli kremlerin yapımında ilaç sanayisinde kullanılıyor. Bazı bitkilerin yağları doğrudan ilaç olarak kullanılabiliyor.
Bitki suyu (hidrosol) ise kolonya, sabun yapımı gibi çeşitli alanlarda kullanılabiliyor. Geçmişte sadece Isparta güllerinden elde edilen gülsuyu satılıyordu. Yaygın olarak kullanılan bitkilerin listesini isteyen inceleyebilir. İnternet ortamında araştırma yapabilir.
Tıbbi hoş kokulu bitkilerin üretimi diğer tarım ürünlerine göre daha basit. Verimsiz kıraç topraklarda yetişebiliyor. Kuraklığa karşı geleneksel tarım ürünlerinden daha dayanıklı. Çok yıllık bitki olduklarından bir kez tohumla ya da fideyle ekiminden sonra yıllarca ürün alınabiliyor.
Üretici ülkelerin yurt dışına yaptıkları satışların yer aldığı tabloları sizlerle paylaştım. Üretici ülkelerin ülke içindeki tüketimleri, ilaç veya parfüm olarak yaptıkları satışlarla ilgili rakamlar bilinmiyor.
Daha basit, daha az masraflı hoş kokulu (aromatik) bitkilerin üretimi ülke genelinde yaygınlaşabilir mi? Verimsiz topraklar, kazanç kapısı olabilir mi? Çorum Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan bitki yağı üretim fabrikalarının yurt dışı satışları artırılabilir mi? Alaca ilçesinde kurulmakta olan tesislerin benzerleri kurulabilir mi? Çorum ilinde yer alan köylerde tıbbi, hoş kokulu bitkiler üretilebilir mi?
Dedim olabilir!
