Hemen hemen her Kurban Bayramı öncesi olduğu gibi yeniden yükselişe geçen et fiyatları, tüketiciyi endişelendirdi. Son günlerde kargas etin fiyatı 20 liradan 27 liraya yükseldi. Kırmızı ette yaşanan son yıllardaki bu âni ve anormal artışın başlıca sebeplerini öğrenmek ve ülkemizdeki yapılan besicilik ve et üretimi alanında yaşanan sorunlara projeksiyon tutmak amacıyla sektör temsilcilerinin görüşlerine başvurduk.
Yüksek et fiyatlarındaki en belirgin sebepler olarak karşımıza; hammadde girdilerinin pahalı olması, dişi hayvan kesiminin fütursuzca sürdürülmesi ve Kurban Bayramı için canlı hayvanların bekletilmesi çıkıyor.


Afet Bolat (Sağ başta), uzun yıllar Aytaç kombinalarında görev yapmış…

“ET SEKTÖRÜNDE TEKELLEŞME VAR”
Aytaç et kombinalarında görev yapmış olan Afet Bolat ise ülkemizde her Kurban Bayramı öncesi olduğu gibi et fiyatlarında “istismar” yaşandığını dile getirerek, “Ben aslında üretim maliyetlerine göre ülkemizde etin yine de ucuz olduğunu düşünüyorum. Bir çuval yemin 50 lira olduğunu göz ardı edemeyiz. Asıl sorun Türkiye’de hayvancılık ve et sektörünü elinde tutan az sayıdaki büyük işletmelerin her geçen gün tekelleşmesidir. Bu tekelleşme ne yazık ki bu hızla devam ederse et fiyatlarındaki artış ve sektördeki sorunlar da sürecektir. (Recep SERBES)


Et fiyatlarının artışında, hammadde girdilerinin yüksek oluşu ve denetimsizce yapılan dişi hayvan kesiminin de büyük bir rolü var.

“GIDA SEKTÖRÜNDEKİ DARALMA ET FİYATLARINI DA ARTIRIYOR”
Ilıca Caddesi’nde Kasap Oktay adıyla faaliyetlerini sürdüren Oktay Pak, ülkemizde canlı hayvan sayısının azlığına rağmen yüksek miktarda kesim yapıldığını söyledi.
Dünya genelinde gıda sektöründe yaşanan daralmanın da et fiyatlarının artışında etkili olduğunu savunan Okay Pak, “Et, sadece ülkemizde değil, yurt dışında da pahalı. Ben genel olarak et ithaline karşıyım. Et ithali birkaç yıl önce de denendi ancak olumlu bir sonuç alınamadı. Yurt dışından canlı hayvan ya da et ithal edilmesi sadece geçici bir rahatlık sağlayabilir. Üstelik yerli üreticiyi sıkıntıya sokar. Et fiyatlarının düşmesi için en iyi çözüm üreticinin desteklenmesidir. Hammadde girdilerinin yüksekliği üreticiyi zor durumda bırakmaktadır.” diye konuştu.
Kasap Oktay Pak, yaklaşan Kurban Bayramı’na yönelik olarak da “Kurbanlığın kilo fiyatı 30 lirayı geçer. Küçükbaş kurbanlıklar 750 liradan aşağı olmaz.” şeklinde öngörüde bulundu. (Recep SERBES)


Kasap Oktay Pak

“DİŞİ HAYVAN KESİMİNİN MUTLAKA ÖNÜNE GEÇİLMELİ”
Tosunoğlu Kasabı sahibi Bahattin Tosun ise özellikle dişi hayvan kesiminin fazlalığına dikkat çekerek, “Kontrolsüzce yapılan dişi hayvan kesimi, ülkemizdeki hayvancılığı bitirdi. Bu katliamın önüne geçilmedikçe, Türkiye’de et üretimi de istenilen seviyelere çıkmaz, et fiyatları da aşağı düşmez.” şeklinde görüşlerini aktardı.
1930 yılından beri aileden gelen kasaplık mesleğini sürdüren Bahattin Tosun, ülkemizde hayvan sayısının çok az olduğunu belirterek, “Her yıl olduğu gibi yine Kurban Bayramı öncesi et kurbanlık hayvan fiyatları arttı. Son bir haftada kargas et, 4 lira zam gördü. Şu an İstanbul’da etin kilosu 55 liradan satılıyor. Bayramda Çorum’da da etin kilo fiyatının 50 lira seviyelerine yükseleceğini tahmin ediyorum.” diye konuştu. (Recep SERBES)


Bahattin Tosun, 1930 yılından bu yana aile mesleği olarak sürdürülen kasaplık mesleğinin son kuşak temsilcilerinden…

“TEMEL SORUN, ÜRETİM AZLIĞI”
Uzun yıllardır Hitit Gıda marketlerinin kasap reyonunda görev yapan Satılmış Öztürk de Türkiye’deki üretim azlığına dikkat çekerek, “Bu durum, şu anki yapılan üretimin, et tüketimini karşılamamasından kaynaklanıyor. Temel sıkıntı üretimin olmaması.” dedi.
Deneyimli kasap Satılmış Öztürk hammadde girdilerinin yüksek oluşu, dişi hayvan kesiminin fazlaca yapılması ve Kurban Bayramı için canlı hayvanların bekletiliyor olmasının, et fiyatlarındaki artışta etkili olduğunu sıralayarak, “Yem, saman, yulaf ve yonca fiyatlarının yüksek olması besiciyi zor durumda bırakıyor. Hammadde girdileri oldukça yüksek seviyede seyrediyor. Hayvan yemlerindeki KDV oranının aşağılara çekilmesi gerekiyor. İnek dediğimiz dişi hayvan kesiminin yüksek miktarda ve denetimsiz şekilde yapılıyor olması, et üretimini azaltan en önemli faktörlerden biri. Üstelik kesilen hayvanların küpe numaraları Tarım Bakanlığı’nın kayıtlarından düşülmüyor. Acilen bunun önüne geçilmesi lâzım.” diye konuştu.
Son yıllarda kırsal kesimden şehirlere aşırı bir göç yaşandığını vurgulayan Satılmış Öztürk, “Köylerde genç nüfus diye bir şey kalmadı. Aşırı göçten dolayı köyler boşaldı. Köylerde kalan 60 yaş üstü insanlar da hayvancılık yapamıyor. Bütün bunlar ülkemizdeki besiciliği etkiliyor ve karşımıza üretim azlığı ve fiyat artışı olarak çıkıyor.” şeklinde görüşlerini belirtti. (Recep SERBES)


Satılmış Öztürk, “Köylerde hayvancılık yapacak insan kalmadı. Hammadde girdileri yüksek. Üretim az, tüketim çok.” diyor.

“MİKRO İŞLETMELER DESTEKLENMELİ”
Çorum Kasaplar ve Celepler Odası Başkanı Recep Gür, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 1,5 milyon ton et ithali anlaşması yapıldığını anımsatarak şu görüşleri paylaştı:
“Bu etler önümüzdeki günlerde ülkemize gelmiş olacak. Bu miktar Türkiye’nin 1,5 yıllık et ihtiyacını karşılayacak. Ancak et ithali, fiyatların düşmesi için sadece geçici bir çözüm olacaktır. Bu alanda kalıcı çözümler üretmek, ancak ve ancak sektördeki mikro işletmelerin desteklenmesiyle sağlanabilir. Hükûmet’in hayvan politikasını gözden geçirmesinde yarar var. Ülkemizde 5000 adet ve üzerinde canlı hayvan mevcuduna sahip yaklaşık 1000 işletme bulunuyor. Mikro işletmelere sağlanacak çeşitli desteklerle rekabet gücü artırılmalıdır.” (Recep SERBES)

YENİ ET FİYATLARI
Yaşanan son fiyat artışının ardından kasap tezgâhlarına yansıyan bazı et fiyatları şu şekilde:
Yemeklik kıyma: 36 TL.
Orta yağlı özel dana kıyma: 39,50 TL.
Dana biftek: 43 TL.
Dana kuşbaşı: 41,50 TL.
Dana lop et: 41 TL.
Dana rosto: 41,50 TL.
Kuzu pirzola: 44 TL.
Kuzu kuşbaşı: 43 TL.
Kuzu gerdan: 26,50 TL.

(Recep SERBES)
Editör: TE Bilisim