Bilindiği üzere vergi affı yasası olarak bilinen 6736 sayılı "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun" 19 Ağustos tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün itibariyle yürürlüğe girdi. Söz konusu Kanunla vergi yasaları ve sosyal güvenlik mevzuatı uygulamalarına ilişkin olarak mükelleflere af niteliğinde çok önemli kolaylıklar getirildi. Bu kolaylıklardan birisi de kurumlar vergisi mükellefleri için getirilen kasa affı.
Anılan Kanun'un ilgili hükmü uyarınca bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri 31/12/2015 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan;
-Kasa mevcutlarını,
-İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını,
-Bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini,
30 Kasım 2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilecekler.
Düzeltmeye ilişkin beyanname elektronik ortamda gönderilecek. Ancak elektronik ortamda beyanname ve bildirim verme zorunluluğu bulunmayanlarca söz konusu beyan, kurumlar vergisi mükellefiyeti yönünden bağlı olunan vergi dairelerine kağıt ortamında yapılabilecek.
İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarının belirlenmesinde, başka hesaplarda takip edilen tutarlar da dikkate alınarak tek düzen hesap planında yer alan "131. Ortaklardan Alacaklar" ve "231. Ortaklardan Alacaklar" toplamından "331. Ortaklara Borçlar" ve "431. Ortaklara Borçlar" toplamının çıkarılması sonucunda kalan net tutar esas alınacak.
Bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve ortaklardan alacaklar tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini düzeltmek için beyanda bulunan mükellefler, beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplayacaklar. Hesaplanan vergi beyanname verme süresi içinde ödenecek. Bu süre içerisinde ödenmeyen bu vergiler 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme zammıyla birlikte takip edilecek.
Söz konusu tutarların beyanı ile birlikte defter kayıtları da düzeltilecek. Düzeltme neticesinde yasal kayıtlardan çıkartılacak olan tutarlar "689 Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar" hesabına intikal ettirilecek. Bu tutarlar son dönem geçici vergi beyanı ile 2016 hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesinde yasal olmayan gider olarak kurum kazancına ilave edilecek. Benzer şekilde yasal kayıtlardan çıkartılacak tutarlar üzerinden hesaplanacak olan %3 oranındaki vergi de beyannamelerde yasal olmayan gider olarak dikkate alınacak.
Düzeltmeye ilişkin beyannamenin verildiği tarihte beyan edilen tutar, düzletme tarihinde yasal kayıtlarda yer alan tutarların üzerinde olamayacak. Örneğin 31/12/2015 tarihi itibarıyla düzenlenen bilançoda kasa hesabında 400.000 TL görülen ancak dönem içindeki faaliyetleri sonucunda beyan tarihinde 220.000 TL'ye gerilemiş olan kasa mevcudunda en fazla bu tutar kadar (220.000 TL) beyanda bulunulabilecek.
Mükelleflerce kâr dağıtımı yapılması hâlinde, ticari bilanço açısından dağıtılabilir ticari kar tutarı, beyan edilen ve "689. Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar" hesabı altında muhasebeleştirilen tutarlar dikkate alınmaksızın tespit olunacak.
Özel hesap dönemi kullanan mükellefler ise 2015 yılı içerisinde sona eren hesap dönemlerine ilişkin olarak vermiş oldukları kurumlar vergisi beyannamesi ekinde yer alan bilançolarını esas alacaklar.
Düzeltme işleminde mükelleflerin kanuni süresinden sonra verdikleri düzeltme beyannamelerinin ekinde yer alan bilançolar dikkate alınmayacak.