Bilindiği üzere net alanı 150 m2’ye kadar olan konut teslimlerinde KDV %1 oranında uygulanmaktadır. 150 m2’yi aşan konut teslimleri ise %18 oranında KDV'ye tabidir.
Net alanı 150 m2’ye kadar olan konutlardan; Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındaki büyükşehirlerde (Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskli yapıların bulunduğu yerler hariç), lüks veya birinci sınıf inşaat olarak yapılan ve ruhsatın sonradan revize edilip inşaat kalitesinin yükseltilmesi hali de dahil olmak üzere, yapı ruhsatının alındığı tarihte, üzerine yapıldığı arsanın Emlak Vergisi Kanunu’nun 29. maddesine istinaden tespit edilen arsa birim m2 vergi değeri;
a) Beşyüz TL ile bin (bin TL hariç) arasında olan konutların tesliminde %8,
b) Bin TL ve üzerinde olan konutların tesliminde ise %18 KDV uygulanmaktadır.
Maliye Bakanlığı'nca yapılan düzenlemelere göre net alan deyimi konut içerisinde duvarlar arasında kalan temiz alan olarak tanımlanan faydalı alanı ifade etmedir. Plan ve proje gereği konut dışında bir amaçla kullanılacak bölümleri de ihtiva eden inşaatlarda indirimli oran sadece konut olarak kullanılacak bölümlere uygulanmaktadır.
Net alanın hesaplanması konusunda aşağıdaki şekilde hareket edilir:
a) Balkon, kömürlük, garaj, asansör boşluğu ve benzeri yerler, konutlardan ayrı olarak kullanılmaları mümkün olmadığından prensip olarak net alan hesabına dahildir.
b) Faydalı alan genel olarak duvar yüzlerinde 2,5 cm sıva bulunduğu kabul edilerek, proje üzerinde gösterilmiş bulunan kaba yapı boyutlarının her birinden 5’er cm. düşülmek suretiyle hesaplanır.
Ancak;
- Konutlarda kapı ve pencere şeritleri, duman ve çöp bacası çıkıntıları, ışıklıklar ve hava bacaları, -Karkas binalardaki kolonların duvarlardan taşan dişleri, -Bir konuttaki balkonların veya arsa zemininden 0.75 m.den yüksek terasların toplamının 2 m2’si çok katlı binalarda yapılan çekme katların etrafında kalan ve ticaret bölgelerinde zemin katların komşu hududuna kadar uzaması ile meydana gelen teraslar, -Çok katlı binalarda genel giriş, merdiven, sahanlıklar ve asansörler, -İki katlı tek ev olarak yapılan konutlarda iç merdivenlerin altında 1,75 m. yüksekliğinden az olan yerler, -Bodrumlarda konut başına bir adet, konutun bulunduğu bina dışında konut başına 4 m2’den büyük olmamak üzere yapılan kömürlük veya depo, -Kalorifer dairesi, yakıt deposu, sığınak, kapıcı dairesi, müşterek hizmete ayrılan depo, çamaşırlık, -Bina içindeki garajlar ile bina dışında konut başına 18 m2’den büyük olmamak üzere yapılan garajlar,
faydalı alan dışındadır.
Bina dışındaki kömürlük ve depoların 4 m2’yi, garajların 18 m2’yi aşan kısmı, ait oldukları konutun faydalı alanına dahil edilirler.
Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'nde ise bağımsız bölüm net alanı şu şekilde tanımlanmıştır:
"Bağımsız bölüm içerisindeki kapalı olup duvarlar arasında kalan net alandır. Bu alana; kapı ve pencere eşikleri, 2.5 cm’i geçmemek koşuluyla sıva payları, kolonlar, duman, çöp, atık, tesisat ve hava bacaları ile ışıklıklar, bağımsız bölüm içindeki asansör ve galeri boşlukları, tesisat odası, merdivenlerin altlarında 1.80 m. yüksekliğinden az olan yerler, tek bağımsız bölümlü müstakil binalarda bağımsız bölüm içindeki otopark, sığınak, odunluk, kömürlük, hidrofor ve arıtma tesisi alanı, su ve yakıt deposu ve kazan dairesi dahil edilmez. Açık çıkmalar, balkonlar, zemin, çatı ve kat terasları, kat ve çatı bahçeleri gibi en az bir cephesi açık olan mekanlar ile aynı katta veya farklı katta olup bağımsız bölümün eklentisi olan mekanlar ile ortak alanlar bağımsız bölüm net alanı içinde değerlendirilmez. Bağımsız bölümün içten bağlantılı olarak çatı araları dahil birden fazla katta yer alan mekanlardan oluşması halinde bu katlardaki bağımsız bölüme ait alanlar birlikte değerlendirilerek bağımsız bölüm net alanı bulunur.”
Danıştay 4. Dairesi, Maliye Bakanlığı'nın net alan uygulamasına ilişkin Tebliğ düzenlemesinin yürütmesini 10.12.2014 tarih ve 2014/4835 Esas No.lu Kararı ile durdurmuştur.
Danıştay'ın anılan Kararında konutlarda "net alanın" tespiti ve hesaplanmasında Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'ndeki tanımın esas alınması gerektiği belirtilmiştir. Bu durum halihazırda 150 metrekarenin üzerinde olduğu hesabı ile teslim edilen veya teslim edilecek çok sayıda konutun 150 metrekare altı konut vasfına dönüşmesi sonucunu doğuracaktır. Anılan Danıştay Kararının Vergi Dava Daireleri Kurulu'nca da onanması kuvvetle muhtemel görülmektedir.