1. Hizmetlerin ve ürünlerin sıralanması:
Eğer iş ve işlemlerinizde ürün ya da hizmetleriniz birden fazla ise öncelikle bunları sıralamakla işe başlanmalıdır. Hatta ürün yada hizmet çeşidiniz 20 yada 30 dan fazla ise bu durumda gruplandırılarak sıralanmasında fayda vardır.
Pareto analizi bu aşamadan sonra devreye girmelidir. Ayrıca bu analizi emtia ya da hizmetlerinize uygularken söz konusu mal ve hizmetlerin işletmeye katkılarının dikkate alınması gerekecektir.
Öyleyse buradaki “katkı” sözcüğünün açılımını yapmakta fayda var sanıyorum:
ÜF x SM= YG
Bir ürününü fiyatı ile yıllık satış miktarının çarpılması bize o ürününü yıllık gelirini verir.
Sonra bundan ürün ya da hizmete ait olan masrafları (bu masraflar satış ve pazarlama giderlerini ve işçilik giderleridir) düşelim.
Zaten çoğu işletmemizde maliyet muhasebesi sistemi olduğunu düşünürsek söz konusu verileri elde etmek çok daha kolaydır. Eğer böyle bir sistem yok ise o zaman standart bir maliyet hesabı kolaylıkla yapılabilir.
Bunun için satış giderlerinin yıllık tutarını yıllık ciroya bölerek satıştan doğan her bir TL başına düşen satış masrafını bulabilir bunu o ürünün birim fiyatı ile çarparak ürün başına düşen karşılığını hesaplayabilirsiniz
Aynı şekilde malzeme giderlerini ürün başına kullanılan malzemeleri tespit ederek oluşturabilirsiniz, direkt işçilik masraflarını da bir ürün için kullanılan işçilik süresini bürüt işçilik maliyeti ile çarparak kolaylıkla hesaplayabilirsiniz
Yukarıda yer alan hesaplamalarda +-%10 yakın hata kusur çıkma olasılığı her zaman mevcuttur ancak genelde elde ettiğiniz analiz ve tahlil sonucundaki fayda sizin bu hata ve kusur yüzdenizin önemsizliğini ortaya çıkaracaktır.
Yukarıda yer alan hesap şeklini daha basit olarak ifade etmek gerekirse
SF-SG-MM-İM=İŞ. K
Ürün veya hizmetin satış fiyatı-pazarlama ve satış giderleri-malzeme masrafları-bürüt işçilik maliyeti= ürün veya hizmetin işletmeye katkısı olarak formülleştirmiş oluruz.
Burada önemli olan ürün ve hizmetin kazancı veya karı değil işletmeye olan katkısının pareto analizine esas olarak alınmasıdır. Kar ancak ürün veya hizmetin işletmeye katkısından sabit masraf payları çıktıktan sonra elde edilen kısımdır. Buradaki sabit masraflar ise işletmenizin idamesi için gerekli olan tüm genel giderleri de kapsamaktadır.
Bu durumda pareto analizine esas olan tahlilde yapılmak istenenin:
“Ürün ya da hizmetlerin işletmenin yaşamının devam ettirmesine ve kar etmesine ne oranda katkı sağlayabileceğinin belirlenmesi çabası” olduğunu unutmamalıyız.3.01.2016

Not: Makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun haber vermek koşuluyla kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.