Hikmet, bütün olan bitenlerin esasını bilmektir. Hikmet kapsayıcı bir bilgeliktir,
yani her şeyi kuşatan bilgidir. Felsefe ise bilgelik sevgisidir, hikmeti sevme ve ona yönelme anlamında bir bilgidir.
Cevdet Kılıç’ın “Bilgelik Hikâyeleri” adlı kitabı yaklaşık kırk senedir başucumun en değerli kitabıdır.
Bazen bir hikmetli söz, hikâye, hatıra, fıkra, fabl insanın hayatını, düşünce ufkunu zenginleştirir. Bu kitapta felsefe diyarından hikmet yurduna bilgelik rehberliğinde seyahat ederken hayatınızda pek çok şeyin bu kesitlerle beraber akıp gittiğini göreceksiniz. Tekrar oturup düşüneceksiniz ve diyeceksiniz ki;
Demek ki felsefe, hayatımızın tam ortasındaymış,
Demek ki felsefe, hayatın ta kendisiymiş.
ÇARE : Çok müsrif birisi Sokrates’e gelip biraz borç para vermesini istemiş. Sokrates ”Masraflarınızı kısarak kendinizden borç alın” demiş.
İTİRAZ : Gevezenin biri konuşma sanatını öğrenmek için Sokrates’in okuluna kaydolmak ister. Fakat Sokrates diğer okullara göre iki kat para isteyince adam itiraz etmeye başlar. Sokrates, “Sana bir değil iki şey öğreteceğim. Birincisi konuşmayı, ikincisi susmayı! Bu yüzden iki kat para istiyorum.” der.
KEMİK FARKI : Büyük İskender, Diyojen’i mezarlıkta üst üste yığılmış insan kemikleri arasında bir şey ararken görür. “Ne arıyorsunuz?” diye sorar. “Babanız Kral Filip’in kemiklerini, ama hangisinin kölelere, hangisinin babanıza ait olduğunu bir türlü ayırt edemiyorum.” der.
İKİ KULAK BİR AĞIZ : Filozof Diyojen’e sormuşlar: “Üstadım niçin iki kulağımız ama bir tek ağzımız var?” Diyojen; “Az konuşalım ama çok dinleyelim diye” demiş.
SADAKA : Diyojen’e sorarlar, “İnsanlar niye dilencilere sadaka verir de filozoflara vermez?” Diyojen, “Çünkü bir gün topal ya da kör olabileceklerini düşünürler ama filozof olabilecekleri akıllarından geçmezler de ondan” der.
FAZİLETİN RENGİ : Utancından yüzü kızaran bir delikanlıya Diyojen şöyle demiştir.
“Aferin evlat, işte faziletin rengi budur.”
DEMETRİOS’UN GENÇLERE NASİHATİ : “Üç kimseye mutlaka saygılı olunuz. Kendi evinizde iken, ailenize; sokaktayken, gelip geçenlere ; yalnızken, kendinize…”
HİKMET SAHİBİ ; Filozof Empodokles, bir sohbet sırasında, “ Hikmet sahibi bir insan bulmakta zorlanıyorum” deyince, filozof Ksenophanes, “Normaldir efendim” cevabını vermiş. “Çünkü bir hikmet sahibini ancak hikmet sahipleri tanıyabilir.”
EFLATUN’A (PLATON) İKİ SORU: Birincisi; “İnsanoğlu’nun sizi en çok şaşırtan iki davranışı nedir?” Eflatun, “Çocukluktan sıkılırlar ve büyümek için acele ederler. Ne var ki sonra çocukluklarını özlerler. Para kazanmak için sağlıklarını yitirirler. Ama sağlıklarını geri almak için para öderler. Yarınlarından endişe ederler ama bu günü unuturlar. Hiç ölmeyecekmiş gibi yaşarlar, ancak hiç yaşamamış gibi ölürler.
Önemli olan hayatta en çok şeye sahip olmak değil, en az şeye ihtiyaç duymaktır.
İKİ KÖLE : Makedonya Kralı Philip bir gün oğlu İskender’in hocası olan Aristotales’e kızar ve onu aşağılamak için “Ne olacak sanki? Senin yerine bir köle tutar ve onun oğlumla ilgilenmesini ve eğitmesini sağlarım. Bu sözler üzerine ünlü düşünür kendinden emin bir şekilde Kral’a “ Evet majesteleri iyi fikir! O zaman çok geçmeden iki köleniz olur “ diye karşılık verir.
İKİ KİŞİ : Zenon bir öğrencisiyle konuşuyor, o ne derse öğrencisi onaylıyormuş. Filozofun sabrı tükenmiş ve bağırmış.” Hiç olmazsa bir kere itiraz et, başka bir fikir söyle de, iki kişi olduğumuzu anlayayım.”
ŞİMDİ SÖZ ZAMANE FİLOZOFU BAADDİN’DE
1-Baba olanlar babalığın, babası olanlar değerinin farkındaysa ne mutlu. Bana eksiklerimi sorma hayat, “Babam” derim, tamamlayamazsın.
2-Bu toplumda şeyh, şıh çok fakat tek bir filozofumuz yok. Biyolojik yönden aklı bozuk insanların evliyadır diye peşlerinden koşup “Benim halim ne olacak? diye soranlarımız var.
3-Sevgili dostum Ahter Kutadgu, genç yaşta ölen arkadaşı Yavuz Selim Boyana için Facebookta,“Yıldızlar yoldaşın, devrin daim olsun” diye yazmış.
4-Herkese içindeki iyilik kadar iyi bir hayat dilerim. (Sabahattin Ali)
5-Hayat ne garip, yaşarken elinden tutan yok, ölünce omuzlarda taşıyorlar.
6-Toplum olarak abartıda üstümüze yoktur. Her zaman piremiz devedir. 2021 Avrupa Şampiyonası başlarken Hürriyet gazetesi baş sayfada büyük puntolarla
“ALIN GELİN ŞU KUPAYI” diye manşet atmıştı.
Üç maçta sefilleri oynayarak mağlup olunca milletçe boyumuzun ölçüsünü aldık.
7-Hayat sizi güldürmüyorsa espriyi anlamadınız demektir. (Anton Çehov)
23 Haziran 2021
