STOKDA PARETO
Pareto analizini birçok alanda kullanabileceğinizi belirtmiştim, bunlardan biri olan stok kontrolde uygulama şekli çokça kullanılan bir biçimdir. Şimdi kar ve verimlilik analizi yapmak için bir yıl içerisinde tükettiğiniz bütün stok unsurlarının bir listesini çıkarınız (Bu liste ambar, satın alma yada muhasebede kullanılan programlarda zaten envanter olarak mevcuttur.) yalnız kaydi değil fiili ve cari stok unsurları burada önem taşımaktadır buna dikkat edilmesi gerekir.
Çıkardığınız bu stok listesinin karşılarına 1 yıl içerisinde tükettiğiniz ya da kullandığınız miktarları yazınız bu miktarları fiyatları ile değerlendirerek yazınız( burada enflasyon baskısından etkilenmemek için döviz cinsinden de yazabilirsiniz ortalama kur alarak bunu değerlendirebilirsiniz) elde edeceğiniz değerler yıllık tüketim değeridir. Malzemeleri bu değerlere göre sıralayarak pareto analizini uyguladığınızda karşınıza “yıllık tüketim değerlerine sahip bir pareto analizi” elde edeceksiniz.
Analiz sonucunda A grubu malzemeleri saptamak hiçte zor olmayacaktır. Buradan hareketle stok çalışmalarınızda A grubunu oluşturan %80 Malzeme üzerinde emek ve çalışmalarınızı yoğunlaştırmalısınız çünkü malzeme masraflarınızın ve finansmanınızın çoğu bu malzemelere harcanmaktadır.
Başka bir ifade ile A grubu malzemelerin stok miktarlarının yakından takibe ihtiyacı olacaktır bu grup malzemelerden asla fazla miktarda stok tutmamalısınız, A grup malzemeler için “ zamanında ve gerektiğinde temin etme” şeklinde bir yaklaşıma girmeniz gerekir. Genel olarak bu A grubu malzemelerden yüksek miktarda stok tutmak yerine malzemesizlikten üretim aksama olasılığının maliyeti daha düşüktür.(muhtemelen de bu grup dışındaki malzemeler sebebiyle)
B grubu malzemeler ise stok kontrol sitemine göre ortala stok tutmayı gerektirecek özelliklere sahip olacaktır.
C grubu malzemelere bağladığınız finansman toplam paranızın % 5 ini kapsamaktadır. Bu malzemelerin stokunu yapmaktan çekinmemelisiniz üretimin bu malzemelerin yokluğunda durmasının affedilmesi mümkün olmaz telafisinin de maliyeti yüksek olacaktır. Bu sebeple bu tip stoklarınızın 6 aylık ya da yıllık stoklarını elde bulundurmanız hem zaman hem maliyet yönünden size daha fazla yarar sağlayacaktır.
Finansman sıkıntısı çeken birçok işletmede gördüğüm yanlış yapılanmaların en büyük oranını yanlış stok yönetiminde gördüğümü hemen söylemeliyim. A grubu malzemelerin stok değerinin yüksekliği finansman gücünüze büyük yükler getirmektedir. Bu nedenle büyük miktarlardan kaçınılması gerekecektir C grubu stokların ise adedi ne olursa olsun örneğin bir cıvata veya bir somunun yokluğu üretim prosesinizde hiç de ummadığınız kayıplara neden olacaktır.
Sonuç olarak ABC dediğimiz 3 kalem stok kontrolünü başardığınızda göreceksiniz ki başarı ve verimlilik kolaylıkla sağlanacak akabinde finansman ve kârlılık sizin yüzünüzü güldürecektir.15.11.2015

Not: Makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun haber vermek koşuluyla kısa alıntılar yapılabilir, ancak yazarının izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz.