İŞ YAPILANMASI:
Bir işin yapılanması veya o işin tasarımı demek: hem çalışanlara hem kurumsal başarıya etkisi açısından söz konusu iş ve işlemlerin içerik ve ilişkilerinin belirlenmesi demektir. Bazen belirlenmiş bu içeriklerin zaman içeresindeki sorunları tespit edilerek yeniden yapılanmaya ve tasarıma ihtiyaç gösterir bu gibi durumlarda da söz konusu iş ve işlemler için reorganizasyon dediğimiz yeniden yapılanma faaliyetleri cari olur.
Klasik yapılanmada yönetim anlayışlarının gelişmesi ile dar anlamda uzmanlaşma ve verimliliğin gelişmesi hedeflenmiştir. Yapılanmalar ve işletme tasarımları bulundukları iş kollarında evrim geçirdikçe verimlilik hedeflerine ulaşabilmek için katı bir hiyerarşi ve iş gücünün standartlaşmasına ulaşmıştır.
Başlangıçta hedeflenen, üretimin bir parçasını yapmak için vasıfsız sıradan bir iş gücünü kullanarak üretim maliyetinin düşürülmesiydi. Parça parça iş gücünün birlikte ürettiği bu iş akımı ise geniş bir kadro tarafından denetlenir durumda idi.
Yukarıda izah etmeye çalıştığım klasik iş yapılanmasında insan faktörüne çok fazla özen gösterilmediği için zorlukların ve sorunların ortaya çıkması kaçınılmazdır. İş bölümünün aşırıya kaçması kurallar ve süreçler ile yukarıdan aşağıya yapılan otoriter yapılanma bir bağımlılık doğuruyordu.
“HATA DEĞİL, ÇÖZÜM BULUN.”HENRY FORD
Zaman içerisinde uzmanlaşan işçi diğerlerinden tecrit olarak çalışma arkadaşları ile olan sosyal birlikteliklerini kaybetmekteydi. Pek çok işçi bu tip işletmelerde beceri ve yeteneklerinin ortaya çıkmasındaki menfaatleri göremez olmuş ve sistemin kendilerine verdikleri ve öğrettikleri ile mutsuz birer” iyi çalışan” konumuna düşmüşlerdir. Sonuçta çalışanlar çalıştıkları işlerdeki duydukları gururu kaybettiler ve devamsızlıklar, çatışma ve işe yabancılaşma doğdu bunu doğal sonucu işveren daha tepkili ve kontrollü önlemler alma yoluna gitti. Klasik yapılanmanın bilimsellikten uzak işverenleri işler bu aşamada iken sorunların nedenleri bulup halletmek yerine belirtilerini yok etmeye yönelik faaliyet göstererek çok görülen bir hataya düştü.
Bu tip işletmelerde gerçek neden çoğu kez işin kendisinin tatmin edici olmamasıdır.(birçok işletmede bizzat tanık olduğum bir husus: işçiler daha fazla çalıştıkça daha az tatmin duygusu yaşıyor olmaları gibi tuhaf bir durumla karşılaşmalarıydı).Yapılanmanın gerekli olduğu bu tip klasik işletmelerde sorunun bir diğer nedeni de bizzat işçilerin kendilerinin değişimde olmalarıdır. Artan eğitim olanakları ile birlikte giderek daha eğitimli olan daha (kısmen daha fazla) paralı ve daha özgüveni yüksek ve bağımsız hale gelmiş çalışanlar sisteme uyumda zorlanıyordu.
Görüldüğü gibi klasik bir yapılanma yoksul eğitimsiz genellikle okuma ve yazması olmayan sosyal statüde yeri olmayan ve beceriden yoksun iş gücü için doğru ve başarılı sonuçlar elde etmek için ideal olabilir. Ancak izah ettiğim gelişim ve evrim iş gücünün bu klasik yapılanmada yeri olmadığını göstermektedir.
“YARINLAR YORGUN VE BEZGİN KİMSELERE DEĞİL, RAHATINI TERK EDEBİLEN GAYRETLİ İNSANLARA AİTTİR.”CICERO
Sonuç olarak yapılanmanın kaçınılmazlığı karşısında işverenler kurumsallaşma amacı ile ya klasik yöntemleri kullanarak kalifiye olmayan elemanla yoluna devam edecek ya da kalifiye eleman kullanarak kendisi için zor bir yöntem ama sonuçta başarı tercih edecek. Hangisinin tercih edilmiş olduğu sorgulandığında: tercihlerini doğru yapılandırmadan yana kullanan işverenlerin başarıları sayamayacağımız kadar fazla.