Kurumsallaşmanın ilkeleri “ŞEFFAF OLMAK”:
Sanayileşme ile artan ticaret ve küreselleşmeye bağlı olarak son dönemlere dikkat edilirse ortalama 10 yılda bir finansal krizler değişik ülkelerde ve ekonomilerde ortaya çıkmaktadır.
Ortaya çıkan bu konjonktürel krizler şeffaflığın neden önemli olduğunun da açık bir ifadesidir. Şöyle ki krizlerin ortaya çıkmasına neden olan ya da en azından ortaya çıkmasına neden olan faktörlerden biride şeffaflık ilkesinin eksikliği olarak düşünülmelidir.
Finansal ve mali bilgilerdeki eksiklikler ve noksanlıklar etkin ve önemli olan erken uyarı sistemlerinin yeterli olarak işlemesini engellemekte dolaysıyla gereken önlemlerin alınamamasına neden olmaktadır
Şeffaflık sadece kayıtlar ve veri sisteminde değil aynı zamanda yönetim sistemlerinde de çok önemlidir. Çünkü kötü yönetimlerin yarattığı olumsuz etkiler dikkate alındığında hem işletmeler için hem de bulunduğu coğrafyadaki kamuoyu için şeffaf olmayan yönetimlerin icraatları daima sorun teşkil etmiştir.
“BİRİ SİZİ BİR KEZ ALDATIRSA SUÇ ONUNDUR, İKİ KEZ ALDATIRSA SUÇ SİZİNDİR.” ÇİN ATASÖZÜ
Kurumsallaşma ve bu konuda organize olmuş yönetimler için şeffaflık; işletmelerin performansı, yönetimi ve pay sahipleri hakkında yeterli ve doğru, güvenilir bilgilerin ve belgelerin zamanlı bir biçimde açıklanabilir ve hatta ulaşılabilir olması gerekliliğidir.
Tabi burada ticari ve kamu sırlarını bu konunun dışında tutmak gerektiğinin de ayrıca altını çizmek gerekiyor.
Buradan hareketle şunu söyleyebilirim: şeffaflığın işletmelerimiz açısından sağlanabilmesi için;
•Gerekli olan bilginin ya da belgelerin ulaşılabilir olması
•Bu bilgiden istifade edecek olanların ihtiyaçlarına göre hazırlanmış olması
•Nitelikli
•Güvenilir
•Anlaşılır olması önceliklidir
Diğer taraftan şeffaflıktan beklenen yararın sağlanabilmesi için:
“Bu bilgiyi sunan kurum ya da kişilerin bu bilgiyi talep edenlerle paylaşma konusunda istekli, yeterli ve dürüst olmaları gerekir” böylelikle bilgiye ulaşmak isteyenler elde edilen bilgiler yoluyla bunu sunanlar hakkında değerlendirme ve kanaat elde etme imkânına kavuşabilsinler
Şeffaflık ilkesinin yerleşmesi ve uygulamasının artması ile işletmeler ile menfaat ilişkisi içersinde bulunan kesimlere bilgi akışının artması ve hızlandırılması ilgili iş kolunun kapasite ve verimliliğine olumlu katkılar sağlayacaktır.
Şeffaflık:
•Menfaat sahipleri
•İlgili ve yetkililer
•Sermaye piyasası sorumluları
•Alacaklılar ( hatta borçlular)
•Hissedarlar
•Ve nihayet kamuoyu için –rapor-plan-proje-veri açıklamasından ibarettir.
“BİR ÜLKEDE KÜÇÜK İNSANLARIN GÖLGELERİ UZUYORSA, O ÜLKEDE GÜNEŞ BATIYOR DEMEKTİR”. ÇİN ATASÖZÜ
Günümüzde uygulanmakta olan sermaye şirketi bilançolarının internet ortamında açıklanabiliyor olması olumlu bir adım olmakla birlikte söz konusu bilançoların herkesinde bildiği ve kabul ettiği gibi reel ve şeffaf olmaması ülkemiz açısından beklenen yararı istendiği ölçüde sağlamamaktadır
Sonuç olarak diyebilirim ki dürüst ve yasal çerçevede, kanunlara uyan bir kurumun zaten şeffaflık ilkesini hakkıyla icra ediyordur.