Zakkumların coğrafyasındayım. Masamda “Zakkum Çiçekleri”…
“Izdıraptan doğdular şiirlerim acıdır, / Mısralarımda elem, ilhamın kırbacıdır…”
Mazlum Kenan Köstekçi (26 Eylül 1910 – 13 Haziran 1936)
Çorum’da Mazlum Kenan Köstekçi’yle mi önce tanışmıştım, yoksa Ümit Uzel ile mi?
Mazlum Kenan Köstekçi’nin şiirleriyle tanışmama vesile olan Abdullah Ercan tarafından derlenen Çorumlu şairler antolojisiydi. Abdullah Ercan siyasetle uğraştığı kadar, belki daha fazla, kültür ve sanatla ilgilenen bir aydınımızdı. Uzun emeklerle hazırladığı Çorumlu Şairler Antolojisi edebiyatımıza yapılmış değerli bir katkıdır. Bu vesileyle “Son Senatör” Abdullah Ercan’ı saygı ve rahmetle anıyorum.
Ümit Uzel ise o dönemde Çorum Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı’ydı. Özüyle ve sözüyle Çorum’un kültür ve sanat yaşamına desteğini esirgemeyen bir aydındı.
Zakkumların coğrafyasında masamda kış güneşinde açan “Zakkum Çiçekleri” Ocak 2014’de basılmış, Ümit Uzel’in Türk şiirine ve edebiyat tarihine katkısıdır.
“Bundan yaklaşık 10 yıl önce Mazlum Kenan’ın kız kardeşi ve eşim Özden’in (Kızlık soyadı Köstekçi) yakın akrabası olan Munise Köstekçi’ye (Evlilik soyadı Saylan) bir söz vermişti. “Munise teyze, ben ağabeyinizin kitabını bastıracağım…” diye… Ama araya istemediğim olayların girmesi, bu isteğimin gerçekleşmesini engelledi. Bu konuda üzüntüm sonsuz… Tek tesellim ise yaşasa idi bugün tam 100 yaşında olacak Munise teyzenin (ölümünde 93 yaşında idi) ağabeyinin bu çok değerli olduğuna inandığım şiirlerinin tekrar gün ışığına çıkmış olmasıdır.”
Kitabın arka kapağına yazılan bu ifade, ilk basımı 1942 yılında yapılan kitabın tam bir arkeolojik kazı çalışmasıyla gün ışığına çıktığının anlatımıdır.
Kitabın ilk basımını yapan ve yazdığı önsöz ile edebiyat tarihine ayrıntılı bilgi bırakan İbrahim Alaeddin Gövsa dönemin İstanbul mebusudur. Mazlum Kenan Köstekçi’nin şiir defterini ona getiren ise babası dönemin mebusu Süleyman Köstekçioğlu’dur.
Kitabı incelediğinizde “Kavuşma korkusu” adlı şiirin “Naciye”ye ithaf edildiği görülecektir. Dip notta yazılan şu bilgi ise 26 yaşında Hakk’a yürüyen genç şairin ablasının da altı ay sonra zatürreeden Hakk’a kavuşmasıdır.
“Naciye 1935’te Muallim Mektebi’nden çıkmış olan ve 1936’da Sungurlu’da muallimlik eden hemşiresidir. Mazlum’un ölümünden altı ay sonra, yani 27. 12. 1936 tarihinde zatürreeden bu dahi hakka kavuşmuştur.” (sf. 28)
“Zakkum Çiçekleri” iki bölümden oluşuyor. “şiirler” adlı bölümde 21 şiir, “bir aşkın ilhamları” adlı ikinci bölümde ise altı şiir var. Toplam 27 şiir…
Genelde dörtlüklerle yazmayı tercih eden şairin beş şiirde soneyi ustalıkla kullandığı görülmektedir. Heybeli’de akşam (12), Ölümüm (21), Bıkkınlık (24), Ümit ve mavilikler (27), kavuşma korkusu (28)…
Kitapta isimsiz iki şiir yer almakta olup biri dörtlüklerle (29), diğeri ise (35) ikiliklerle yazılmıştır.
Arı, duru bir Türkçeyi kullanan Mazlum Kenan’ın, 1934 – 1936 yılları arasında kaleme aldığı şiirleri incelendiğinde, Türk edebiyatında dönemin genel yapısı ve eğilimleri dikkate alındığında gelecek vaat eden bir şair olduğu görülecektir.
23. 03. 1936 tarihinde Haydarpaşa’da yazılmış bir şiir…

Gönlüm istediğini bir türlü bilemez de,
O müphem sevgiliyi gözünden silemez de,

Ruhum çekilmeyecek tasaları yüklenir,
En ışıklı gözlerin peşinde sürüklenir…

Bir an göz göze gelse iki mavi yıldızla,
Ona bağlanıverir en umulmaz bir hızla.

Ruhum kimi özlüyor, küçük kumru seni mi?
Yoksa bahar rüzgârı halinde eseni mi?

Bir sarışın görür de gönlüm ona tutulur,
Esmerle ettiğimiz yeminler unutulur…

Bu çılgınlık sürecek bilemem ki ne kadar?
Benim küçük kalbim özlediğim aşka dar…

Şiirlerinde genellikle memleket, ana, baba, ocak, kardeş özleyişleri, gençlik emelleri, gelmeyen şifadan şikâyetler, içten kopan hıçkırıklar, usançlar, ümitsizlikler görülen, ilhamının kırbacının elem olduğunu söyleyen Mazlum Kenan, ölümüne üç ay 12 gün kala yukarıdaki dizeleri yazarak onca umutsuzluk içinde bile umudun güzelliğini bırakmıştır.
Mazlum Kenan Köstekçi’nin anısı önünde bir kez daha sevgi ve saygıyla eğiliyorum. Bu kitabı edebiyatımıza yeniden kazandıran Ümit Uzel ağabeyime ise bir kez daha teşekkür ediyor, esenlikler diliyorum.