Yılbaşı eğlencesi düzenleyen işletmelere, mali idare kayıt dışını önlemek amacı ile özel denetimler yaparak işletmelerin belge düzenleyip düzenlemediklerini kontrol etmektedir.
Eğlence düzenleyen gece kulüpleri, diskotek, bar, lokanta ve kafeterya gibi hizmet işletmelerinde adisyon kullanmak zorunluluğu 01 Ağustos 1988 tarihinden itibaren zorunlu hale getirmiştir.
Vergi mevzuatımıza göre adisyon, gerçek usulde vergilendirilen hizmet işletmelerinde sunulan hizmetin ve emtianın cins ve miktarını göstermek amacıyla düzenlenen bir belgedir.
Maliye Bakanlığı,
Daha sonra uygulamanın usul ve şartlarını yayımladığı 185, 200, 298, 299 Sıra No’lu V.U.K Genel Tebliğlerinde yaptığı düzenlemelerle nasıl ve kimlerin kullanacağına dair açıklamalar yapmıştır.
Aşağıda bu düzenlemeler çerçevesinde hem adisyon kullanmak zorunda olan hizmet işletmelerini hem de bu işletmelerden hizmet alacak vatandaşları konu hakkında bilgilendirme amaçlı açıklamalarda bulunulacaktır.
Adisyon kullanma mecburiyetinin kapsamına masada servis yapılan ve gerçek usulde vergilendirilen (Basit Usul hariç) hizmet işletmeleri girmektedir.
Masada servisin anlamını bulabilmek için zıt anlamlısı olan self-servisten yola çıkacak olur isek. Self-servis, kendin al, buyur al anlamına gelmektedir. Self-servisten maksat müşterinin yiyecek ve içeceği alarak kendisine servis yapması ve oturmadan da fatura veya yazar kasa fişini almasıdır. Yani yapılan hizmetle birlikte hemen ödeme prensibi geçerli ve alınan emtia veya hizmet için bir adisyon tutmaya gerek yoktur. Masada serviste ise, hizmet süreci uzun olduğu ve hizmet parça parça aracı vasıtasıyla verildiği için bir adisyon kullanılması gerekliliği doğmaktadır.
Gerçek usulde defter tutan alkollü içki servisi yapılan gece kulüpleri, diskotekler, barlar, pavyonlar, gazinolar, meyhaneler ve lokantalar gibi tüm işletmeler adisyon kullanmak zorundadırlar. Basit Usule tabi işletmeler ise adisyon kullanımı dışında tutulmuştur.
Adisyon Kullanacak Olan Hizmet İşletmeleri
a) Kurumlar Vergisi veya gerçek usulde Gelir Vergisi mükellefi olup şehirlerarası karayolları üzerinde hizmet veren lokanta, kafeterya, pastane, kulüp ve benzeri işletmeler,
b) Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca bilanço veya işletme hesabı esasına göre defter tutan ve alkollü içki servisi yapan gece kulüpleri, diskotekler, barlar, pavyonlar, gazinolar, meyhaneler, lokantalar, kafeteryalar ve pastane gibi işletmeler
Adisyon kullanma mecburiyeti bulunmayan işletmeler
a) Self-servis şeklinde işletilen lokanta, kafeterya gibi işletmeler
b) Sadece çay, kahve ve meşrubat satımı yapan kahvehane, çay ocağı ve çay bahçesi gibi işletmeler
c) Basit usulde işletilen hizmet işletmeleri
d) Tom boncuk (elektronik özel kart sistemi) veya özel kredi kartıyla takip edilen hizmetlerin verildiği tatil köyü, otel gibi konaklama işletmeleri
e) Eğer, gece kulüpleri, diskotekler, barlar, pavyonlar, gazinolar, meyhaneler, lokantalar, kafeteryalar ve pastane gibi işletmeler, alkollü içki servisi yapmıyorlar ise bu işletmelerinin ise adisyon düzenleme zorunlulukları yoktur.
Adisyonlar, müşteriden sipariş alınırken kopyalı ve en az iki örnek olarak, düzenleme saati bilgisini içeren şekilde düzenlenecek ve müşterinin masasına bırakılacaktır. Daha sonra alınan siparişlerde adisyona işlenmek suretiyle kullanılacak ve hizmetin tamamlanmasından sonra adisyon müşteriye ibraz edilecek ve bu adisyona dayanılarak hesap ödenecektir. Ayrıca, müşterinin talebi beklenilmeksizin derhal fatura, fatura vermeyi gerektirmeyen hallerde de perakende satış fişi veya yazar kasa fişi düzenlenerek, adisyonun birinci örneği ile birlikte müşteriye verilecek, ikinci örnek ise işletmede kalacaktır.
Peki gerek işletmelerimi, gerekse müşteriler adisyon ile ilgili bu işlemlere uymazlar ise ne olacak,
a)-İşletmeler uymaz ise; Hiç düzenlemez, bulundurmaz, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verildiğinin veya gerçeğe aykırı olarak düzenler yada adisyonlarda eksik bilgilere (düzenleme saati olmaz ise) yer verir ise her bir adisyon için 190 TL az olmamak üzere adisyonda yazılması gereken meblağın % 10'u tutarında özel usulsüzlük cezası kesilir. Ancak, her bir adisyona ilişkin olarak kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir toplam tespit için 9.400 TL’ yi geçemeyecektir.
b)-Müşterilere; Adisyon istemeyen veya almayan müşteriler adına ise 38 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.
Özellikle yılbaşı ve diğer özel günlerde artan denetimlerde işletmelerin ve müşterilerin cezalar ile karşılaşmamaları için bu hususlara dikkat etmelerini öneririm.
Yeni yılın, tüm işletmelerimize karlı, ülkemize refah, tüm insanlığa barış ve huzur getirmesi dileklerimle.