Gelir vergisinde önemli
değişiklikler içeren Yasa Tasarısı 13 Haziran’da Meclis Başkanlığı’na sunuldu.
Gelir Vergisi Kanun Tasarısı üzerindeki
Meclis çalışmalarının Ekim ayı içinde başlaması bekleniyor.
Önceki yazılarımızda ana başlıklar halinde özetlemeye çalıştığımız
tasarıda yer alan düzenlemelere bu yazımızda da devam ediyoruz:
29) Mevcut Gelir Vergisi
Kanunu’nda bulunan serbest meslek kazanç istisnası, Tasarı’da da aynen
korunuyor. Buna göre, müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekâr,
bilgisayar programcısı, senarist, mucit ve durumları bunlara benzeyenler ile
bunların kanuni mirasçılarının, fikir ve sanat eseri niteliği taşıyan;
a) Hat, gravür,
minyatür, tezhip, ebru,
b) Resim, heykel, beste,
nota halindeki eserler, şiir, kitap, roman ve hikayeler,
c) Bilimsel araştırma ve
incelemeler,
ç) Mevcut bir yazılımı
değiştiren veya geliştirenler dâhil bilgisayar yazılımları,
d) Makale, araştırma ve
inceleme yazıları ile tercüme, yorum, karikatür, fotoğraf, eğitim, kültür ve
belgesel nitelikli filmler, video bant, röportaj, radyo ve televizyon senaryo
ve oyunu, yazılı koreografi eserleri,
gazete, dergi,
bilgisayar, internet ortamı, radyo, televizyon veya videoda yayınlamak, kitap,
CD, resim, disket veya benzeri ortamlarda basmak suretiyle ya da bu eserleri ve
patentleri satmak, bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek
veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat gelir vergisinden müstesna
kılınıyor. Bu gelirlerin arızi olarak elde edilmesi ve bu eserlerin neşir,
temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan
bedel ve ücretler de istisna kapsamında bulunuyor.
Yukarıda sayılan istisna
gelirlerin, vergi tarifesinin ücretler için geçerli olan dördüncü gelir
diliminde yer alan tutarın iki katını aşması halinde istisna hükmü
uygulanmayacak.
Yukarıda sayılan
gelirleri elde edenler, söz konusu istisnadan faydalanma durumlarına
bakılmaksızın Vergi Usul Kanununa göre defter tutma, belge düzenleme ve
bildirimde bulunma ödevlerinden muaf kılınmışlardır.
Yukarıda bahsolunan
faaliyet konuları ile iştigal eden mükelleflerden beyanname vermek durumunda
olanlar dilerlerse gerçek gider usulü yerine hasılatlarının %25’lik kısmını
(götürü) gider olarak dikkate alabilecekler.
30) a) Bina ile arazi,
kaynak ve madensuları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl üretim
yerleri, tuzlalar, tuğla ve kiremit harmanları ile bunların bütünleyici
parçaları ve eklentileri,
b) Voli mahalleri ve
dalyanlar,
c) Taşınmaz olarak
tescil edilen haklar,
d) Motorlu olup
olmadıklarına ve tonilatolarına bakılmaksızın gemi ve gemi payları ile
e) Tam mükellef
kurumlara ait olan pay senetlerinin, ortaklık haklarının veya hisselerinin
elden çıkarılmasında
- İki tam yıldan fazla
süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %40’ı,
- Üç tam yıldan fazla
süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %50’si,
- Dört tam yıldan fazla
süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %60’ı,
- Beş tam yıldan fazla
süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %75’i
gelir vergisinden
istisna kılınıyor.
Tam mükellef kurumlara
ait olup Borsa İstanbul Anonim Şirketinde işlem gören ve bir yıldan fazla
süreyle elde tutulan pay senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen
gelirler de gelir vergisinden istisna kılınıyor.
Tam mükellef anonim
şirketlerde sahip olunan pay senetlerinin halka arz edilmek suretiyle elden
çıkarılmasında;
1) İki tam yıldan fazla
süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %60’ı,
2) Üç tam yıldan fazla
süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %70’i,
3) Dört tam yıldan fazla
süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %80’i,
4) Beş tam yıldan fazla
süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin %90’ı
gelir vergisinden
istisna kılınıyor.
31) Yıllık beyanname ile
bildirilen gelir veya kazanç üzerinden tahakkuk ettirilen gelir vergisi; gerçek
kişiler tarafından Şubat ve Haziran aylarında olmak üzere iki eşit taksitte,
kurumlar tarafından ise beyanname verilmesi gereken ayın sonuna kadar
ödenecek.
32) Gerçek kişiler
tarafından yıllık beyannamede bildirilen gelir ve kazancın indirime esas
tutarının %15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmaması, Türkiye’de
yapılması ve gerçek ya da tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi
şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim
ve sağlık harcamalarının vergi tarifesinin ilk gelir dilimine uygulanan oran
ile çarpılmasıyla bulunan tutar, bunların kazançları üzerinden hesaplanan
vergiden mahsup edilebilecek. Mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde iade
yapılmayacak.
Halen yürürlükte bulunan Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinde,
beyan edilen gelirin % 10'unu aşmaması, Türkiye'de yapılması ve gelir veya
kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak
belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük
çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamaları gelir vergisi
matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden
indirilebiliyor.
Tasarı ile
indirilebilecek tutara asgari ücretin yıllık tutarı aşamama şartı getiriliyor.
Ayrıca vergi indirimi, indirim konusu harcama, vergi tarifesinin ilk gelir
dilimine uygulanan oran ile (%15) çarpılmasıyla bulunan tutarın, bunların
kazançları üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle
gerçekleştirilecek. Bu da yürürlükteki Yasa’yla karşılaştırıldığında, yüksek
matrah beyan eden mükelleflerin aleyhine bir durum oluşturmakta.
Halen yürürlükte bulunan Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinde
indirim konusu harcamaların gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan
gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartı bulunurken,
Tasarı da bu şart kaldırılıyor. Böylelikle özellikle Vakıf Üniversitelerinde
okuyan öğrencilerin harcamalarının aileleri tarafından vergi indirimine konu
edilebilmesinin önü açılmış oluyor.
