İşletmeler ticari hayatın gereği olarak küçük tutarlarda harcamalar yapmaktadırlar. Kırtasiye, gıda, yemek, büro malzemeleri gibi günü birlik yapılan harcamalar yasal ölçüler dahilinde fatura düzenleme limiti altında kalması sebebiyle satıcılar bu harcamalar karşılığında perakende satış fişi veya yazar kasa fişi vermektedirler. Bu durum tamamen yasaldır.
Ancak işletmeler açısından sorun burada başlamaktadır. Neden mi ? Maliye Bakanlığımız vermiş olduğu bir özelgede şöyle demiştir; "mükelleflerin sadece işyerinde kullanmak ve tüketmek amacı ile satın aldıkları mal ve hizmetleri yazar kasa fişi ile belgelendirmeleri halinde defter kayıtlarına gider olarak kayıt yapabileceklerini ifade etmiştir."
Halbuki işletmelerimizin işyerleri dışında şehir içi ve şehir dışında ticaretleri ile ilgili seyahatler, pazarlama elemanlarının satış için faaliyetleri, değişik iş bağlantıları, bayii toplantıları vs. bir çok ticari faaliyetleri olmaktadır. Bu faaliyetleri sırasında ise yemek, konaklama, akaryakıt, otopark gibi küçük tutarlarda harcamaları olmakta ve bu harcamalar karşılığında yazar kasa fişi almaktadırlar. Maliye Bakanlığımız işte yukarıdaki verdiği özelge ile işyeri dışında yapılan ve yazar kasa fişi ile belgelendirilen harcamaları gider olarak kabul etmemektedir.
Bunun nedeni olarak ise bakanlık gerekçesinde, yazar kasa fişlerinde işletme unvan ve diğer olması gereken bilgilerin yazmamasını göstermektedir. Halbuki vermiş olduğu özelgede işyerinde tüketilen ve karşılığında yazar kasa fişi ile belgelendirilen harcamalarda da işletme ünvanı ve diğer bilgileri yer almamaktadır. Yazar kasa fişi ile yapılan harcamanın "sırf işyeri dışında yapıldığı" gerekçesi ile gider olarak kabul etmemesi bir çelişki olarak göze batmaktadır. Kanaatimce bakanlığımız bu konuda vereceği bir özelge ile bu çelişkiyi ortadan kaldırmalıdır.
Peki bu çelişki ortadan kalkana kadar işletmelerimiz, bu hususta cezalı bir işleme maruz kalmamaları için neler yapmalıdırlar, bu tarafa değinelim;
•İşyeri dışında (şehir içi yada şehir dışında) yapmış oldukları, yemek, konaklama, otopark, gibi harcamaları karşılığında mutlaka fatura almaları gerekecektir.
•Bu harcamalar için, personele harcırah şeklinde ödeme yapan işletmeler, harcırah tutanağı düzenlemek zorundadır. Diğer yandan personelin iş dönüşü ödenen harcıraha ilişkin harcamalarını fatura ile belgelendirmesi istenmelidir.
•Özellikle şehir dışı harcamalarında gidilen yerin ticari işlerimizle bir ilişkisinin mutlaka kurulması gerekmektedir.
•Harcama bedellerinin nakit ödenmemesi halinde, şahsi kredi kartı ile değil şirket kredi kartı ile ödeme yapılması ispat açısından önemli bir husustur.
Bu türden küçük harcamalar bir cari yılda ciddi boyutlara ulaşmaktadır. Bu başlangıçta küçük ama toplamda yekün tutan harcamalar kayda alınmaz ise, bir yandan işletmeye vergi avantajı sağlamaktan uzaklaşmakta, diğer yandan işletme kasa bakiyesine olumsuz etki yaratmaktadır.
Bu nedenler ile işletmelerimizin harcamalarını belirli bir planlamaya tabii tutarak belgelendirme ve ödeme noktasında politika belirlemeleri fayda sağlayacaktır.