Norveç’te zengin olmak
Kolombiya’nın başkenti
Bogota’nın Belediye Başkanı, “Gelişmiş
bir ülke fakir insanların araba kullandığı değil, zenginlerin toplu taşıma
kullandığı yerdir’’demiş.
Birleşmiş Milletler’in en
yaşanılası yer olarak seçtiği Norveç, bu sindirilmiş gelişmişliğin en son
noktalarından birisini yaşamakta. İşte birkaç yıl öncesinden kalan, takip
ettiğim kadarıyla hâlâ pek de değişmediğini düşündüğüm Norveç zenginliğinin
sade izleri...
Sadece birkaç
çeşit peynir
Bizde en küçük mahalle
bakkalında bile onlarca çeşit peynir vardır. Oysa ki refah ülkesi Norveç’te
durum bunun tam zıttı. Bu zenginlikler ülkesinde ne yüzlerce marka, ne de
onlarca ithal peynir görebilme şansınız var. Dünyalar zengini olsanız da
Norveç’te bir süpermarkete girdiğinizde alabileceğiniz bir elin parmaklarını
geçmeyecek kadar peynir çeşidi var.
Çalışmayan
bizden değil
Norveç’te 13-14 yaşında
çalışmaya başlamanın ailenizin maddi durumu ile yakından uzaktan ilgisi yok. Bu
yaşlarda çalışmaya başlamadıysanız arkadaşlarınız arasında tuhaf karşılanıyor
bile olabilirsiniz. En kötü ihtimalle pazar günleri kapı kapı gezip gazete
satmaya çalışmalısınız. Üstelik dev bir bahçe içindeki şato sayılabilecek
boyuttaki evinizden çıkıp sabahın köründe yapmalısınız bunu. Bütün gençler
büyük bir istekle mi yapıyor bunu bilinmez ama anne babalarının bu konuda çok
hevesli oldukları kesin.
Fiyortlarda
çikolata
Bir akşamüstü bir arkadaşınızla
buluşmak istediğimizde aklınıza ilk gelen bir kafede bir kahve içmek olabilir. Bu durum
birçok Norveçli için pek de böyle değil. Onlar evde yiyecekleri bir yemeğe
dışarıda birkaç kat para vermeyi çok da mantıklı bulmayabiliyorlar. Bu fikir
ruhlarındaki sporcu kişilikle birleşince oldukça farklı sosyal buluşmalar
ortaya çıkıyor. Sırtlarında çanta ile
başlıyorlar dağlarda yürüyüşe. İki saatin sonunda zirveye ulaşıyorlar. Sıcak
çikolatalarını fiyort manzarasına karşı içiyorlar.
Herkese
beslenme çantası
Sabah evden çıkmadan önce bir
Norveçli’nin vazgeçilmezi “matpakke” hazırlamak. Bir nevi beslenme çantası
yani. Kaç yaşında olduğunuzun, ne iş yaptığınızın bir önemi yok. Temel felsefe
aynı; sağlıklı ve tutumlu olmak. Bu beslenme çantasının içinde genellikle esmer
ekmeğin arasına konmuş ince bir peynir, salam ve
salatalık oluyor. Lisede ya da üniversitede okuyor olsanız bile öğle vaktinde
karşınıza arkadaşınızı alırsınız, matpakke”lerinizi açarsınız ve karşılıklı
yersiniz.
Bütün evler
aynı
Norveç’in mütevazılığının ve
gelişmişliğinin en güzel yansımalarından bir tanesi de birbirine benzeyen evleri.
Hemen hemen hepsi kırmızı, yeşil, sarı ve krem tonlarında, bir ya da iki katlı
ve geniş bahçeli. Bir eve dışarıdan bakarak içerisinde yaşayanın zengin mi
fakir mi olduğunu anlamanız çok da mümkün değil.