2012 yılında kabul edilen, bir bölümü 2012 yılında bir bölümü 2013 yılında yürürlüğe giren ve hatta 2014 yılı Temmuz ayına kadar süre verilen kimi hükümleri içeren Türk Ticaret Kanunumuz eski kanuna kıyaslandığında kanun hükümlerini yerine getirmeyenlere bazı idari para cezaları, hatta kimi durumda hapis cezaları ortaya koymuştur.
Bu günkü yazımda, çok yeni olan bu Ticaret Kanunumuz kapsamında işletmelerin dikkat etmesi gereken hususlar üzerinde duracağım.
Yeni Ticaret Kanunumuzda işletmelerin uyması gereken kurallar ve bu kurallara uyulmaması halinde ortaya çıkacak cezalar, asgari 2.240 TL’den başlayan 4.481 TL’ye kadar yükselen idari para cezaları ve 3 ay ile 3 yıla kadar varan hapis cezaları şeklinde adli ceza tutarları mevcuttur.
Bu cezalara her yıl Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan yeniden değerleme oranında artırılarak hesap yapılacaktır.
Kanunumuzda denetim yetkisi, Yeminli Mali Müşavirlere ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlere verilmiştir. Hangi şirketlerin bu meslek mensupları tarafından denetim kapsamına alınması noktasında bazı kriterler ortaya konulmuştur. Buna göre 2014 yılı için, aktif toplamı 75 milyon ve üzeri, yıllık net satış hasılatı 150 milyon ve üzeri çalışan sayısı 250 ve üzeri olan işletmelerden bu 3 kriterden en az ikisini iki yıl üst üste aşan işletmeler denetim kapsamına alınmıştır.
Ancak bu diğer şirketlerin denetlenmeyeceği anlamına gelmemektedir. Buna bağlı olarak 2012 yılında çıkartılan "Ticaret Şirketlerinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik Çerçevesinde " yukarıda kriterlerin dışında olan şirketlerin denetimleri Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı müfettişler tarafından yapılacağı açıklanmıştır.
Bu amaçla, bakanlık teftiş elemanları, şirketlerin kuruluşundan sona ermesine kadar gerçekleşen tüm işlemlerini kanun hükümlerine uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetleyeceklerdir. Denetim sonrası önce rehberlik edilecek, eksik hususların halen düzeltilmemesi ve cezai sorumluluğu söz konusu işlemlerin var olması halinde yetkili makamlara bildirilecektir.
Gerek bağımsız denetim kapsamına giren şirketler Yeminli Mali Müşavirlere ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce, gerekse Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı müfettişler tarafından yapılacak denetimlerin boyutları ise şöyle olacaktır;
Şirket kuruluş işlemlerin uygunluğu ve ticaret sicil tescil işlemleri,
Ticaret Ünvanı ve işletme adına ilişkin yasaklayıcı hükümlere uygunluğu,
Ticari defter ve işlemlerinmuhasebe standartlarına uygunluğu,
Birleşme, bölünme ve tür değiştirme işlemleri,
Genel kurul toplantılarının yapılması, görev yetkilerine ilişkin işlemler,
Yönetim organlarının oluşumu, toplanması karar alınması işlemleri,
Sermaye koyma borcuna ilişkin işlemler,
Kar Dağıtımına ilişkin işlemler,
Elektronik ortamda verilmesi gereken bilgi ve hizmetlere ilişkin işlemler, gibi daha sayacağımız bir çok şirket faaliyeti ilgili denetim elemanları tarafından denetime tabi tutulacaktır.
Çok yeni olan bir dizi yasal uygulamaların kanuna uygun yapılabilmesi için şirket yöneticilerinin Mali Müşavirleri, Avukatları ve var ise Yeminli Mali Müşavirleri ile koordineli bir çalışma biçimi hazırlamalıdır.