SACAYAK

       Anadolu İnsanı, binlerce yıllık kültür birikimiyle duygu ve düşüncelerini vücudunun çeşitli uzuvları  vasıtasıyla anlatmaya çalışmıştır.

 Duygu ve düşüncelerin en yoğun anlatılmaya çalıştığı uzuvlardan birisi de tabi ki  “AYAKLAR” dır.

        Anadolu kültürü duygu ve düşüncelerinin esinlemesini “Ayaktan” almış ve “ayak”ları atasözleri ve deyimler vasıtasıyla sürekli gündeme getirmiştir.

Bir işi isteksiz olarak yapana “ Ayağı Almamak”,
Canlı hareketli olana  “Ayağı Kırık”,
Çok gezene “Ayağı Cıvık”,
İşleri yolunda gidene “Ayağına Taş Dokunmamak”
Geçici bir süre işleri yolunda gitmeyene  “Ayağı Kaymak”
Çok yavaş hareket edenlere “Ayağının Altında Yumurta mı Var”
Etrafına aşırı hayranlık besleyene, başkalarına özenti duyanlara “Ayağında Potin Olanı Zengin Sanma”
Kendi dertleri nedeniyle etrafıyla, Dünya ile ilgilenmeyenlere “Ayakkabım Dar Dünyanın Genişliğinden Bana Ne”
Yaşlanıp ölüme yaklaşanlara  “Ayağı yar kaşında olmak”

Gibi onlarcasını günlük hayatımızda kullandığımız “ayak” ile ilgili atasözlerimiz vardır.

    Arada sırada  “AYAKLAR  BAŞ OLDU” diyerek ayakları  sinsice kandırmaya çalıştığımız da olur. Ama ne hikmetse bundan “BAŞ” lar daha çok alınırlar…

Ne ayak ya…
       Anadolu’nun zengin kültür yapısı içerisinde atasözleri ve deyimlerin bir çoklarının ayaklarla özdeşleştiğini, duygu ve düşüncelerin ayaklar vasıtasıyla aktarıldığını görüyoruz.

Bunlardan en önemlisi olarak da “SACAYAK” kelimesini sayabiliriz.

SACAYAK; siyah ayaklı ortası boş üçgen biçiminde bir demirdir. Genelde,  ocak içine konur. Üzerine tencere konulup yemek pişirilir. Sacayak örtülüp yufka, börek de yapılır.

Ancak;

 Sacayağın mecaz anlamı daha yaygındır. Meydana gelen olayda işi yapan kişi tek gibi görünür. Sonra bir de bakarsınız arkalayan, taraf çıkanlar teşrif etmeye başlar.

   (Allah Allah,   sacayak denilince her nedense aklıma birden bire MHP geliverdi)

 Sacayağının bir ayağı olması MHP’ye  ne kazandırdı bilemem. Ama çok şey kaybettirdiğine  ve kaybettireceğine eminim. Nasıl mı?

Ben demedim valla atalarımız demiş;

“Sacayak, ilk ekmeğini yakarmış”,

“Sac yanar, sacayak yanar, üstündeki bezdirme de yanar”

Türkmenistan Türklerinin bir Atasözü vardır; “sacayağın ayağı üç olur. Birbirine güç olur. Biri kırılırsa hiç olur”, diye.

 Bizden söylemesi de,

Ah…ah…ah…

“ayakların dili olsa…”

 

Her Gününüz Güzel Olsun.