Gerek gelir vergisi gerekse kurumlar vergisi mükelleflerinin son yıllarda özellikle üniversite öğrencilerine öğrenim bursu vermesi durumu ile sıklıkla karşılaşılmaktadır. Bu durum Ülkemizde giderek yaygınlaşan takdire şayan sosyal dayanışma örneklerinden birisi olarak öne çıkmaya başlamıştır.
Mükellefler çoğu kez verdikleri öğrenci burslarının vergi matrahlarının tespitinde indirim olarak dikkate alınabileceğini düşünmektedirler.
Maliye Bakanlığı'nca yapılan açıklamalar çerçevesinde gelir ve kurumlar vergisi açısından uygulama aşağıdaki şekilde olmaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 28/2. maddesinde; resmi ve özel müesseseler ve şahıslar hesabına Türkiye'de tahsilde bulunan öğrenciye iaşe (yiyecek), ibate (barınma) ve tahsil gideri olarak ödenen paraların gelir vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
Anılan hüküm uyarınca;
a) Öğrencilerin Türkiye'de tahsilde bulunması,
b) Yapılan ödemenin yeme ve yatma giderleri ile tahsil giderlerinin karşılanması amacına yönelik bulunması,
c) Ödemenin bizzat öğrencilere yapılması,
d) Bursu veren ile öğrenciler arasında işçi-işveren (hizmet) ilişkisi bulunmaması,
halinde ödenen burslar üzerinden herhangi bir vergi kesintisi yapılmayacaktır.
Bursun, bursu veren mükellef tarafından gider yazılabilmesi hususunda ise Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesi belirleyici rol olmaktadır.
Kanun'un anılan maddesinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirileceği hükme bağlanmıştır. Yine aynı Kanun'un 28 inci maddesinde yukarıda da ifade edildiği üzere tahsil ve tatbikat giderleri karşılığı olarak resmî ve özel müesseseler ve şahıslar hesabına Türkiye'de tahsilde bulunan öğrenciye iaşe, ibate ve tahsil gideri olarak ödenen paralar ile öğrencilere tatbikat dolayısıyla öğretim müesseseleri veya tahsil masrafları deruhte edenler tarafından verilen paraların gelir vergisinden istisna edileceği belirtilmiştir.
Maliye Bakanlığı'nın konuya ilişkin görüşüne göre;
a) Burs verilen kişilerin okulu bitirdikten sonra işletmede hizmet yükümlülükleri nedeniyle çalışacaklarını gösteren bir sözleşme düzenlenmesi ve durumun herhangi bir inceleme anında denetim elemanına ispatlanması,
b) Burs verilecek kişilerin, Türkiye'nin her tarafında eğitim gören öğrencilerin katılabileceği bir yarışma sınavı sonunda başarılı olması,
c) Verilecek burs miktarının işin önemi ve genişliği ile orantılı olması,
halinde verilen burslar kurum kazancının tespitinde gider olarak hasılattan indirilebilecektir. Yukarıda belirtilen koşullar çerçevesinde burs veren gelir vergisi mükellefi tacirler de ticari işletmelerinden elde ettikleri ticari kazançlarından burs ödemelerini indirebileceklerdir.