Geçenlerde Ankara'dan bir okurum aradı. Yeni Türk Ticaret
Kanununda limited şirketlerde pay senedi (hisse senedi) çıkarma haklarının
olduğunu, bu nedenle 2 tam yıl geçtikten sonra satılan limited şirket hisse
devirlerinin vergilendirme usulünde anonim şirketteki gibi vergi istisnası
haklarından yararlanma konusunda bir değişiklik olup olmadığını sordu.
Sahiden daha önce kaleme almadığım bir konu. Türkiye'deki
limited şirket sayısının anonim şirketlere göre sayısal çoğunluğunu dikkate
alır isek limited şirketler açısından konunun önemi daha da artmaktadır.
Konunun özü şu husustan doğmaktadır: Anonim şirketler hisse
senedi çıkarıp ortaklarına pay defterine işleyerek vermeleri ve ortakların
sahip oldukları hisseleri 2 yıl geçtikten sonra elden milyonlarca lira kârlı
bir şekilde çıkarmaları halinde ortaya çıkan kâr "değer artış
kazancı" olarak vergilendirilmeyecektir. Yani hiç vergi veya harç gibi bir
yükümlülüğü olmayacaktır.
İşte tereddüt bu aşamada başlıyor.Limited şirketler de
diyorlar ki, Yeni Ticaret Kanunumuzda limited şirketlere de pay senedi bastırma
olanağı getirildi, bu yasal olanak doğar doğmaz, yukarıda anonim şirketler için
bahsedilen vergi avantajından limited
şirketler de yararlanabilmelidir.
Durumu açıklamaya çalışalım;
1. Yeni Ticaret Kanunumuz sadece anonim şirket hisse
senetlerini menkul kıymet olarak tanımlamıştır. Limited şirketler ile ilgili
maddelerde limited şirket pay senetlerinin "menkul kıymet" olarak
değerlendirileceğine ilişkin hiç bir maddeye rastlanmamaktadır.
2.Buna paralel olarak Gelir Vergisi Kanunumuzun mükerrer
80/1 maddesinde, "hisse senedi hariç"
menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden
çıkartılmasından bahsedilmektedir ki, yukarıdaki fıkrada bahsettiğimiz gibi,
Ticaret Kanunumuz limited şirket pay senetlerini "menkul kıymet"
sınıfına dahil etmemiştir. Ayrıca Gelir Vergisi Kanunumuz "hisse
senedi" hariç diyerek, hisse senedinin menkul kıymet vasfı taşıyıp taşımadığına
önemli bir vurgu yapmaktadır.
3.Diğer yandan limited şirket ortaklarının pay senedi devri
cirolanması şeklinde olması mümkün değildir. Çünkü limited şirket ortakları pay
senedi devirlerini yazılı bir şekilde yapmak ve noter tarafından onaylattırmak
ve ticaret siciline tescil ettirmek zorundadırlar.
4. Limited şirket
esas sözleşmesinde konulacak hükümle payın devri yasaklanabilirken,
anonim şirket paylarının devri sınırlandırılabilir, fakat yasaklanamaz. Bu
kısıtlayıcı hüküm de limited şirket hisse senetlerinin "menkul
kıymet" olma vasfını ortadan kaldıran bir neden olarak gözükmektedir.
Tüm bu nedenlerle limited şirket hisse senedi (pay senedi)
devrinde ortaya çıkacak alış satış farkı sonucu oluşan kâr, 2 yıl elinde
bulundurma ile ilgili istisna hükümlerinden yararlanamayacak ve "değer artış kazancı" olarak satan
ortak tarafından % 15 ila % 35 aralığında gelir vergisi hesaplayarak ödemek
zorunda kalacaktır.
