KURUMSAL İŞ TASARIMI
Bu bölümde kurumsallaşma ile ilgili işletmelerin uygulamaları içerisinde bulunan iş tasarımını yani çeşitli amaçla oluşturulan örgüt ve yapılanmaların kapısını aralamak istiyorum.
Bir kere müessese olma bilincindeki çoğu işletme, içeresinde bulunduğu sektörün eğitim ve kültüründen etkilenmektedir, hatta bu etkileşim sadece sektörle ilgili olmayıp, aynı zamanda ülkenin eğitim ve kültür yapısı ile de doğru orantılıdır.
Çağdaş toplumlarda ve ileri eğitim olanaklarının bulunduğu sektör gruplarında, iş yapılanması ve kurumsallaşma faaliyetleri çok daha rasyonel ve verimli yapılabilmektedir.
Temel olarak burada icra edilen faaliyet bir yapılanma ve tasarımdır ve yapılanma söz konusu olduğunda da 2 temel yapılanma gerçeği ortaya çıkar birincisi klasik iş tasarımı diğeri modern iş tasarımı
Klasik ve geleneksel iş tasarımında uzmanlaşma ve işlevsel faaliyetlerdeki düzenlemeler ile hem işletmeler hem de topluma çeşitli yararlar sağlanmıştır. Ancak bu uygulamaların en büyük sakıncası beşeri maliyetlerin ortaya çıkması olmuştur. Zamanla deneyimlerin artması ile beşeri maliyetler daha az kabullenilir olmuştur ve teknoloji kullanımı ve etkin iş tasarımları yeni düzenleme ve geliştirilmiş sosyolojik uygulamalar buradaki kayıp ve kaçakları önlemiştir.
İşletmeler zaman ve planlamanın kar ve gelir kadar önemli olduğunu anladıklarında hem teknik yapılanmalarını hem de çalışanalar ile ilgili sosyal beşeri tedbirleri daha anlaşılabilir kullanım konusunda dikkatli olmaya başlamışlardır
Bu konuda deneyimlediğim bir işletme örneklemesi vermek isterim:
Bir zamanların lokomotif sektörü olan tekstilde bir üretim tesisi düşünmenizi istiyorum. (Buradaki üretim bandında teknolojik hazır giyim makinalarının kullanılmadığını ekleyelim) İş, klasik yönetimin geleneksel tarzına uygun olarak uzmanlaşmış eleman ve tek düze bir çalışma şekli ile icra edilmektedir ( ancak zaten sorunlarda burada başlamıştır): Şimdi:
A)10 işçinin bir ürüne yaklaşık 20 parça işlem yapması gereken bir üretim hattı var
B) Birçok ürün müşteri şikâyeti alıyor
C) kalite kontrol oluşum maliyeti yüksek olduğu için ayrı bir yapılanma yok ve göz ardı edilmiş
D) çalışanda iş memnuniyeti yok patron bıkmış
Burada bir yeniden yapılanma ile iş akışının ve planlamasının yeniden tasarımlanması ile:
2 işçiden oluşan ekip oluşumu sağlanarak uzmanlaşma ve sorumluluk oluşturulmuş, bu iki ekip söz konusu 20 parça işlemi yaptıklarında, her ekip kendilerine düşen iş ve kontrolü bilinçli bir şekilde tamamladıkları için üretim ve kalitenin arttığı gözlemlenmiştir,
Bu iş yerindeki basit ancak gerekli düzenlemeyi analiz ettiğimizde görürüz ki:
• Yapılanma sonucunda önceden çalışan 2 kişi üretilen her üründen ve diğerlerinin çalışmalarında ekip olarak kendini sorumlu hissetmiştir
• Ürün nihai aşamada daha kontrollü üretilerek kalitesi arttırılmıştır
• Kalitenin yaygınlaşması pazara sunulan ürünün geri dönüş, iade, stok maliyeti vb birçok kaybın azalmasına neden olmuştur
• Müşteri memnuniyeti artarak ürüne olan talep uyarılmış ve satış mütekabiliyeti olan ürün sonuçta işletme karlılığını artırmıştır,
• Ayrıca işçinin memnuniyeti ile verimlilik artacak işe devam grafiği yükselerek fayda sağlanacaktır
“BU DURUMDA ATILAN TAŞ VURULAN KUŞA DENK GELMİŞ” olacaktır.
Görüldüğü gibi basit ama gerekli bir müdahale ile sorunlu olan üretim yenilenmiş ve nihai fayda düşük bir maliyetle sağlanmıştır.
Sonuç olarak Kurumsallaşma amacı ile yola çıkıldığında salt teknoloji ve sadece iyi niyetli çalışmalar yetmez işin doğrudan rasyonel ve bilimsel tasarımı da olmazsa olmazdır