Kosmografya…
1929 yılında, lise 3.sınıfta okutulan ders kitabının adı.
Yazarı Ordinaryüs Prof. Dr. Ali Yar.
Kitap, Atatürk’ün isteği üzerine yazılmış ve yine Atatürk’ün yönergeleri doğrultusunda, Lise 3.sınıflarda ders olarak okutulmaya başlamış.
Dikkatinizi çekerim, yıl 1929…
Dönem öyle bir dönem ki, nereye el atılsa, cehalet geliyor ele… Dağ taş cehalet kokuyor. İnsanlarımızın çok büyük bölümü, dünyanın düz olduğuna inanıyor.
Astronomi nedir, bilim nedir, kimse bilmiyor.
Bilenler için de, başkalarının bilmesi işlerine gelmiyor.
Devir böyle bir devir.
Devrin, böyle bir devir olduğu dönemde Atatürk, inatla ve inançla halkını eğitmeye çalışıyor.
* * *
Kosmografya, Ülkemizde okutulan ilk astronomi kitabı.
Bu kitap yazılmadan 8 sene önce, Ankara Hükümeti’nin kasasında sadece 48 kuruş vardı.
Savaştan yeni çıkmış Ankara Hükümeti, bir yandan yoksullukla, cehaletle ve hastalıkla mücadele ediyor; diğer yandan Osmanlı’nın borçlarını ödüyor, bilimle, sanatla birlikte Cumhuriyet inşa ediliyor, fabrikalar yapılıyor, yurt dışına eğitim için öğrenciler gönderiliyor, örnek bir ülke yaratılmaya çalışılıyor.
Tüm yük bir kişinin omuzlarında, yapılacak tüm yenilikler o kişinin beyninin kıvrımlarında.
Ve o kişi bunca yoğun işin, bunca sıkıntının arasında Ali Yar’a, astronomi kitabı yazdırıyor.
Yazdırmaktan öte, dikte ettiriyor.
Gün aşırı arayıp, “gezegenlerin, mevsimlerin nasıl oluştuğuna değindin mi; kara deliği, Samanyolu’nu anlattın mı, Aristo’dan, Kopernik’ten, Galileo’dan söz ettin mi…” diye sorgu sual ediyor.
Neticede basılıp, okunmaya/okutulmaya hazır hale getirilen, Genç Türkiye’nin ilk astronomi kitabı; 1933’ten 1979 yılına kadar tüm liselerde zorunlu ders olarak okutuluyor.
* * *.
Atatürk’ün yüzü her zaman bilime dönük olmuş; halkını hep hurafelerden uzak tutmaya, bilime ve fenne yöneltmeye çalışmıştır.
“En Hakiki Mürşit İlimdir” demiştir.
“İstikbal Göklerdedir “ demiştir.
Yazdırdığı Kozmografya kitabının içindeki Ay fotoğrafındaki kraterleri bile bizzat kendisi dikte ettirmiştir.
Nitekim Dr. Hugh Percy Wilkins, (1956 yılında) Ay’daki bir kratere, büyük saygı duyduğu Atatürk’ün adını vermiştir.
Siz, Ay’da bir kratere Atatürk’ün adının verilmiş olduğunu biliyor muydunuz?
Ben bilmiyordum.
Öğrendiğim zaman onulmaz bir gurur yaşadım.
İşte Atatürk bunun için yeri doldurulamaz bir liderdir.
Atatürk 57 yıllık yaşamına; 11 savaş, 24 madalya, 7 nişan, 13 kitap, 5 yabancı dil, 1 ülke, milyonlarca özgür insan ve ayaklar altına alınmış Türk gururunu yeniden kazandırmayı sığdıran bir liderdir.
Atatürk, onun için Atatürk’tür.
