8 Aralık 2016 tarihli Ekonomi Koordinasyon Kurulu Toplantısının akabinde Hükümetçe yapılan açıklama ile Kredi Garanti Fonu (KGF) tarafından KOBİ'lere verilecek toplam kefalet tutarının 250 milyar TL'ye çıkarılacağı ilan edildi. Halihazırda piyasalarda KOBİ'lerin acilen 40 milyar TL'lik bir krediye ihtiyaçları olduğu ifade ediliyor. Piyasa için oldukça tatmin edici bulunan bu kredi havuzu çoğu KOBİ'de, KGF kaynaklarından nasıl yararlanılabileceği sorusunu da beraberinde getirdi. Bu yazımızda ana hatları ile KGF'nin KOBİ'leri kredilendirme sürecinden bahsedeceğiz.
Kredi Garanti Fonu (KGF) kurumsal bir kefalet kuruluşu olarak teminat yetersizliği nedeniyle çeşitli kredi ve destek imkânlarından yeterince yararlanamayan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin (KOBİ) “müteselsil kefil” olmak suretiyle krediye erişimlerini sağlayan bir kamu kuruluşu.
Fon'un kefalet verdiği KOBİ'ler mevzuatımızda, 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 40 Milyon TL’yi aşmayan işletmeler olarak tanımlanmış durumda.
KGF, Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş anonim şirket statüsünde bir kuruluş. Kamu kuruluşu olan ve kamu kuruluşu sayılan ortakları; KOSGEB, TOBB, TESK ile Halkbank, Ziraat Bankası, Vakıfbank, Eximbank ve Ziraat Katılım Bankası.
KGF bir kefalet kuruluşu olarak çalışıyor. Bireysel krediler, tüketici kredileri ve çek karnesi kredisi ile şirket kredi kartları hariç, işletmelerin ihtiyaç duyduğu işletme ve yatırım finansmanı için her türlü nakdi ve gayri nakdi kredilere yönelik kefalet veren bir kuruluş.
Bankalar nezdinde kredi değerliliği olan ancak teminat yetersizliği nedeniyle krediye erişmekte güçlük çeken ve KOBİ olarak tanımlanan gerçek veya tüzel kişi işletmeler Fon'a başvurabiliyor.
KOBİ sıfatına haiz olan diğer işletmeler gibi esnaf ve sanatkârlar, serbest meslek mensupları ile çiftçiler de KGF kefaletinden yararlanabiliyorlar.
KGF, inşaat, arsa, yapı kooperatifleri hariç olmak üzere birlikler ve birliklere bağlı kooperatiflere de kefalet desteği sağlayabiliyor.
KGF, bankalar ile risk paylaşımı esasına göre çalıştığı için bankalardan kullanılacak kredilere kısmi kefalet, TÜBİTAK, KOSGEB ve Eximbank’tan kullanılacak kredilere ise tam kefalet veriyor.
KGF’nin kefalet limitleri destek türlerine göre değişkenlik gösteriyor.
KGF’nin kendi özkaynaklarından verilen kefaletlerde KOBİ başına kefalet üst limiti 1 milyon TL olarak belirlenmiş durumda. Ancak, Eximbank ihracat kredileri için münhasıran veya ilave olarak verilecek kefaletlerde KOBİ başına azami kefalet limiti 2 milyon TL’ye kadar arttırılabiliyor.
Hazine Müsteşarlığı’ndan sağlanan fon kapsamında verilen kefaletlerde ise KOBİ başına azami kefalet limiti 1.5 milyon TL. İmalatçı KOBİ’ler için işletme başına toplam kefalet limiti ise 2,5 milyon TL.
KGF, kefalet vadesini kredi vadesine göre belirliyor. Teminat mektubu kredilerinde ihale şartnamelerinde ya da idare ile yapılacak sözleşmelerde belirtilen sürelere uygun olarak süresiz kefalet verilen uygulamaları da bulunmakta. Ancak Hazine Müsteşarlığı’ndan sağlanan fon kaynaklı desteklerde en az 6 ay en fazla 8 yıl vadeli kredilere kefalet söz konusu.
KGF tarafından tahsis edilen kefaletin, aradan geçen süre içerisinde firmanın kredi değerliliğini koruduğunun görülmesi koşuluyla Hazine Müsteşarlığı’ndan sağlanan fon kaynaklı desteklerde azami 6 aylık, özkaynak kapsamında verilen desteklerde ise azami 1 yıllık süre içerisinde kullanılması gerekiyor.
KGF kefaletinde alt sınır bulunmuyor.
KOBİ, KGF tarafından lehine tahsis edilen kefalet limitini kullanım süresi içerisinde kısım kısım kullanabileceği gibi tamamını bir defada da kullanabiliyor.
KGF ile kefalet protokolü bulunan bir başka ifade ile KGF'nin kefalet verdiği finans kuruluşları ise şunlar: Halkbank, Ziraat Bankası, Vakıfbank, Eximbank, Ziraat Katılım Bankası, Akbank, Albaraka Türk Katılım Bankası, Alternatifbank, Asya Katılım Bankası, Denizbank, Burgan Bank, Finansbank, HSBC, ING Bank, Kuveyt Türk Katılım Bankası, Şekerbank, Türk Ekonomi Bankası, Garanti Bankası, İş Bankası, Türkiye Finans Katılım Bankası, Yapı ve Kredi Bankası.
Kefalet talepleri KGF’nin ortaklarının kredi ve kredilendirme konularında uzman temsilcilerden oluşan Hazine ve Özkaynak Kredi Komiteleri tarafından ayrı ayrı değerlendiriliyor.
Özkaynak kapsamında verilen kefalet ile Hazine Müsteşarlığı’ndan sağlanan fon kaynaklı kefalet başvuruları arasında herhangi bir farklılık bulunmuyor.
KOBİ’ler; TÜBİTAK, KOSGEB ve Eximbank destek ve kredilerine yönelik kefalet talepleri için KGF Genel Müdürlüğü’ne ya da 33 ilde bulunan 38 KGF Şubesine doğrudan başvurabiliyor.
KGF’nin 33 ilde toplam 38 şubesi bulunuyor. KGF'nin Çorum'da da bir şubesi mevcut.
KOSGEB desteklerinden yararlanmak isteyen KOBİ’lerin bulunduğu yerdeki KGF şubelerinin yanı sıra KOSGEB’in il müdürlüklerine müracaatları da sürecin başlaması için yeterli sayılıyor.
Banka tarafından kredi için istenilen belgeler dışında KGF, herhangi bir belge istemiyor. Banka tarafından gönderilen kredi dosyasında eksik belge olması halinde KGF sadece eksik belgeleri talep ediyor.
KGF Özkaynaklarından yapılan başvurularda firma için asgari faaliyet süresi şartı aranmıyor.
Ancak Hazine kaynaklarından verilen kefaletlerde yararlanıcının başvuru tarihi itibarıyla en az 1yıl süreyle faaliyet göstermiş olması ve halen faaliyetlerine devam ediyor olması zorunlu.
KGF’nin başvuruları değerlendirme sürecinin sonuçlanması talebin büyüklüğüne ve firmanın bilanço yapısına göre 15 güne kadar uzayabiliyor.
Başvurularda inceleme ücreti olarak cüzi bir tutar talep ediliyor. Kefalet türünün niteliğine göre kefalet riski üzerinden yıllık %0,3-2 arasında değişen oranlarda kefalet komisyonu tahsil edilmekte.
KGF, hem yatırım bazlı kredilere hem de işletme sermayesi nitelikli nakdi ve gayri nakdi kredilere kefil olabiliyor.
Kredi kefalet değerliliğinin tespitinde vergi ve SGK borcu bakımından farklı kriterler gözetiliyor. Hazine Müsteşarlığı’ndan sağlanan fon kapsamında verilen kefaletlerde vadesi geçmiş vergi ve SGK borcu olmaması koşulu aranıyor. Ancak KGF’nin kendi özkaynaklarından vereceği kefaletlerde vergi ve SGK borçları, bilanço içindeki ağırlığına göre değerlendiriliyor.
KGF, kuruluş amacına uygun olarak kredi değerliliği bulunan ancak teminat yetersizliği içinde olan KOBİ’lere kefalet vermekte. Ancak KOBİ’nin öngörülmeyen risklerinin olduğu kanaatine varılması durumunda KGF tarafından da teminat talep edilebilmekle birlikte bankalarca teminat vasfında görülmeyen menkul ve gayrimenkuller de teminat olarak kabul edilebiliyor. İşletme rehni, makine rehni, taşıt rehni, marka rehni, maden ruhsatı rehni gibi rehinler ile imarsız, hisseli araziler, tarla vasıflı gayrimenkul ipotekleri ile tapusu olmayan OSB arsaları ve kooperatif hisseleri üzerine rehin şerhleri, doğmamış alacak temlikleri hatta büyükbaş/küçükbaş canlı hayvan rehni, sigorta poliçesi rehni, alacak sigortası rehni gibi imkanlarla teminat çeşitliliği sağlanarak KOBİ’lerin finansmana erişimi kolaylaştırılmış durumda.
KOBİ’nin krediyi ödeyememesi durumunda kredi ilgili bankaya KGF tarafından ödeniyor. Bu aşamadan sonra KGF, KOBİ ve kefilleri aleyhine banka ile birlikte yasal işlemler başlatarak kanuni takip yoluyla alacağını tahsil etmeye çalışıyor.
KGF bugüne kadar 24 bine yakın KOBİ'ye 10 milyar TL'nin üzerinde kefalet kredisi açmış durumda.
