7103 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu'nun 23. maddesine eklenen hüküm ile işverenlerce, kadın hizmet erbabına kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle sağlanan menfaatler belli koşullar altında gelir vergisinden istisna edildi.

Kreş ve gündüz bakımevi hizmetinin işverenlerce iş yerinde verilmesi halinde, bu hizmetten faydalanan kadın hizmet erbabına sağlanan menfaatin tamamı gelir vergisinden istisna olacak. Söz konusu hizmetin işverenin kendisine ait veya kiralamış olduğu diğer yerlerde verilmesi istisna uygulamasına engel teşkil etmeyecek.

İşverenlerce, kreş ve gündüz bakımevi hizmetinin işyerinde verilmediği durumlarda, kadın hizmet erbabının hizmet aldığı gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince işletilen kreş ve gündüz bakım evlerine ödeme yapılmak suretiyle sağlanan menfaatler de istisna kapsamında değerlendirilecek.

Kadın hizmet erbabına sağlanan menfaatin ücret istisnasına tabi tutulabilmesi için bu hizmetin gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince işletilen kreş ve gündüz bakım evlerinden alınması, ödemenin hizmet erbabına değil doğrudan bu hizmeti sağlayan mükelleflere yapılması gerekiyor. Hizmet erbabına doğrudan yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler ise ücret olarak vergilendirilecek.

İşverenlerce, gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince işletilen kreş ve gündüz bakım evlerine ödeme yapıldığı durumlarda, istisnadan yararlanılacak tutar her bir çocuk için asgarî ücretin aylık brüt tutarının %50’sini aşamayacak. Sağlanan menfaatin asgari ücretin aylık brüt tutarının %50’sini aşması halinde, aşan kısım ücret olarak vergilendirilecek.

İşverenlerce, kadın hizmet erbabı adına doğrudan kreş ve gündüz bakımevi işleten mükelleflere yapılan ödemelerin belli bir dönem için toplu olarak yapılması durumunda, her bir aya isabet eden tutar, ilgili ay ücret matrahı ile ilişkilendirilerek istisna uygulanacak.

veya kurumlar vergisi mükelleflerince, işveren tarafından ödenen tutar da dahil olmak üzere, kreş ve gündüz bakımevi hizmeti karşılığı olarak fatura hizmet erbabı adına düzenlenecek.

Kadın hizmet erbabına sağlanan menfaat ve yapılan ödemelere ilişkin tutarlar, asıl ücret ile birlikte ücret bordrosunda gösterilecek.

Erkek hizmet erbabına sağlanan bu kapsamdaki menfaatlerde ise gelir vergisi istisnası söz konusu değil.

İstisnadan faydalanılabilmesi için kadın hizmet erbabına sağlanan menfaatin, ilgili Kanunlar, toplu iş sözleşmeleri veya bireysel iş sözleşmelerine dayanarak ödenen asıl ücrete ilave olarak sağlanması şart olup, kadın hizmet erbabının asıl ücretinin bir kısmının kreş ve gündüz bakımevi hizmeti ödemesi gibi değerlendirilmek suretiyle anılan istisnaya konu edilmesi ilgili yasa maddesine göre mümkün değil.

Öte yandan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 80/3-b maddesinde, ayni yardımlar ve ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, seyyar görev tazminatı, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları ile Kurumca tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamları, işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarlarının, sigorta primine esas kazanca dahil edilmeyeceği hükme bağlanmıştır. Ancak aynı Kanunun (c) bendinde, (b) bendinde belirtilen istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemeler ile ayni yardım yerine geçmek üzere yapılan nakdi ödemelerin sigorta primime esas kazanca dahil edileceği belirtilmiştir. Bu nedenle işverenlerce, kadın hizmet erbabı adına kreş ve gündüz bakımevi hizmeti karşılığı olarak gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince işletilen kreş ve gündüz bakım evlerine yapılan nakit ödemeler SGK prim kesintisine tabi tutulacaktır.

Örnek :

(X) Ltd. Şti. ile asgari ücretle çalışan hizmet erbabı Bayan (A) arasında düzenlenen bireysel iş sözleşmesinde, Bayan (A)’nın asıl ücretine ilave olarak 500 TL kreş yardımı ödeneceği öngörülmüş olup, (X) Ltd. Şti., Bayan (A)’nın bir çocuğu için hizmet aldığı kreş işletmesine kreş yardımı olarak aylık 500 TL ödemeye başlamıştır.

Bireysel iş sözleşmesine istinaden asıl ücretine ilave olarak Bayan (A) için kreşe yapılan aylık 500 TL ödeme, asgari ücretin brüt tutarının %50’si olan (2.029,50x%50=) 1.014,75 TL’yi aşmadığından, gelir vergisinden istisna edilecektir. Ancak hizmet erbabına sağlanan bu menfaat sgk prim hesaplamasına dahil edilecektir.