Vergi İdareleri ile Tapu Daireleri arasında kurulan koordinasyon sistemi sayesinde, her türlü gayrimenkul (konut, işyeri, arsa, arazi) alım satımı vergi idaresi tarafından kolaylıkla izlenebilmektedir.

Bu durum gayrimenkullerin alım satımı sonucu tarafların kazanç etmeleri halinde elde ettikleri kazançların beyan edilerek vergilerin ödenip ödenmediğini çok daha hızlı bir şekilde tespit edilmesini sağlıyor.

Alım satım yapan tarafların vergisel anlamda bir ceza veya sorunla karşılaşmaması için dikkat etmesi gereken hususlar üzerinde duralım.

Satışı yapan tarafın, satmış olduğu gayrimenkul veya gayrimenkulleri aynı yıl birden fazla kişiye satıyorsa veya aynı kişiye farklı tarihlerde satıyor ise veya birbirini takip eden yıllarda sürekli olarak satıyor ise, bu kişinin gayrimenkul alım satımı ile uğraştığı sonucu ortaya çıkacağından elde ettiği kazanç "TİCARİ KAZANÇ" olarak vergilendirilecektir.

Diğer yandan yukarıdaki paragrafta bahsettiğimiz durum söz konusu değil ise yani, satıcı aldığı ya da sahip olduğu gayrimenkulü veya gayrimenkulleri bir defada aynı kişiye ya da farklı kişilere satması durumunda ise elde ettiği kazanç "DEĞER ARTIŞ KAZANCI" olarak vergilendirilecektir. Ancak satış sonrası elde edilen kazancın değer artış kazancı olarak vergilendirilmesi için gayrimenkulün alım tarihi ile satış tarihi arasında 5 yıldan daha az bir süre olması gerekmektedir.

Ticari kazanç sınıfına dahil edilmesi ile, değer artış kazancı sınıfına dahil edilmesi arasında farklılıklar nedir diye bir soru aklımıza gelebilir;

Değer artış kazancında, beş yıl ve daha fazla sürede elde tutulan gayrimenkulün alım satım tutarı arasında elde edilen kazanç ne kadar olursa olsun vergilendirilmeyecektir. Fakat ticari kazancında ise, elde tutulma süre kıstasına bakılmadan vergiye tabi tutulur.

Değer artış kazancında, elde edilen kazanç ayrıca katma değer vergisine tabi olmayacaktır. Fakat ticari kazancında ise satış tutarı üzerinden bir de m2 büyüklüğüne göre % 1 veya % 18 katma değer vergisi doğacaktır.

Değer artış kazancında, defter tutma yükümlülükleri söz konusu olmayacaktır. Beyana tabi bir kazancın bulunması halinde takip eden yılın mart ayında sadece bir kez beyanname verilecektir. Fakat Ticari kazancında ise, normal bir işletmenin tutmak zorunda olduğu defterler kullanılarak tüm yasal beyannameler verilecektir.

Belirli aralıklar veya bir kez de olsa gayrimenkul alıp satanların, gayrimenkul alım satımını yukarıda bahsedildiği gibi süreklilik haline gelecek şekilde yapanların açıklanan hususlara dikkat ederek yasal yükümlülüklerini yerine getirmeleri kendilerini bir dizi vergi ve cezadan kurtaracaktır.