Sanayileşme tüketilmeyen değerlerin yatırıma kanalize edilmek suretiyle insan emeğinin verimini arttırıcı araç ve gereç stokunun arttırılması olarak tanımlanabilir. Bir bölgede sanayileşme var olan beşeri ve fiziki dinamikleri harekete geçirilmesiyle gerçekleşir. Çorum’da sanayileşme yörenin fiziki ve beşeri faktörlerinin 1950’li yıllardan itibaren harekete geçirilmesiyle başlamıştır.

ÇORUM’DA SANAYİLEŞMENİN DİNAMİKLERİ
1950’li yılların başında ufak bir Anadolu kasabası görünümünde olan Çorum’da ekonomik canlılık ülkemizde kara yollarının yapılması ve iç ticaretin canlanmasıyla başlamıştır. Çorum İç Anadolu ile Karadeniz Bölgelerini birleştiren ulaşım geçidi üzerinde bulunmaktadır. Çorum’un konumu dünyanın ilk yerleşik uygarlıklarından biri olan Hitit uygarlığının bu yörede kurulmasına ortam hazırlamıştır. Doğu ve Batı ticaretini organize eden Hititliler, elde ettikleri fazla değerlerle izleri yörenin tarihi zenginliği sayılan eserleri üretmişlerdir. Daha sonraki dönemlerde Çorum’un ekonomisi ticaretin canlılığına bağlı olarak gelişmiş veya duraklamıştır.

Ülkemizde karayolu ulaşımının geliştirilmesiyle Çorum’da ticari faaliyetler yoğunlaşmıştır. 1950’li yılların ikinci yarısında Devlet’in uzun yıllar ilk ve tek yatırımı olan Çimento Fabrikası’nın yapılması sanayileşmenin başlamasına ortam hazırlamıştır. Bu fabrika’da çalışan kabiliyetli işçilerin bir kısmı bağımsız atölyeler kurararak bugünkü işletmelerin ilk nüvelerini oluşturdular. Çimento Fabrikası bir bakıma Çorumlu sanayicilerin bir bölümü için okul işlevini yerine getirdi.

Çömlek yapımına elverişli toprak kaynağına sahip olan yörenin insanları ta ilk çağlardan beri topraktan kap kacak yapmaktaydılar. Ulaşım imkanlarının gelişmesiyle bu dalda üretim geçim ve gelir kaynaklarından biri haline geldi. Bu sektörde çalışanlar kazançlarını yatırıma dönüştürmek suretiyle 1960’lı yıllardan itibaren toprak sanayinin kurulmasına öncülük ettiler.

Yol güzergahında olanlar katma değeri yüksek ürünler üreterek satarlarsa gelirlerini daha da arttırabilirler. Çorum’u Anadolu’da tanıtan leblebi katma değeri yüksek olan bir üründür. Nohut olarak başka yörelerden alınan bu ürünü belli bir işleme tabi tutulduktan sonra leblebi olarak satılanlar elde ettikleri gelirleriyle sanayiler kurmuşlardır. Bugünkü sanayicilerin baba veya büyük babaları bir zamanlar leblebicilik yapmışlardır. Çalışkan ve tutumlu olan leblebi esnafının bir bölümü elde ettikleri gelirleri yatırıma kanalize ederek tuğla-kiremit veya un fabrikaları kurmuşlardır.Çorum’un çevresinde kaliteli buğdayın yetişmesi yörede gıda sanayinin de gelişmesine ortam hazırlamıştır.

1980’li yıllarda ülkemizde başlayan dışa açılma süreci Çorum’da sanayinin yapısal değişme ve gelişmesini hızlandırmıştır. Son yıllarda tekstil ve makina sanayinin gelişmesi, Çorum’un üretim potansiyelini arttırmıştır. Yurt içi talebi aşan Çorum sanayi daha ileri atılımlarını ancak dışa açılmakla ve ihracat imkanlarına sahip olmakla gerçekleştirebilir.

Çorum’da sanayileşme önemli ölçüde yerel kaynaklar kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Devletin yatırımları özelleştirilen Çimento ve Şeker fabrikalarıyla sınırlı kalmıştır. Devletin sağladığı teşviklerin tamamı yerli yerinde kullanılmış ve Çorumlu girişimci devlete borcunu vaktinde ödemiştir. Çorumluların ortak işyapma kültürü; borcunu vaktinde ödeme ve sözünü yerine getirmede gösterdiği hassasiyet sanayileşmenin ahlaki boyutunu oluşturmaktadır. Çorum sanayi bugünkü konumuna mahalli kaynaklara dayanarak gelmiştir. Bu noktadan daha ileriye gidebilmesi alt yapı yatırımlarda devletin desteğiyle mümkün olacaktır.

ÇORUMLUNUN KENDİ İMKANLARIYLA AŞAMADIĞI ENGELLER
Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı döneminde önemli yatırımlar yapıldı. Bu yatırımlar artarak devam edilecektir. Çorum’da sanayileşme sürecini yavaşlatan sorunlar Devletimizin desteğiyle çözümlenecektir. Devletin aşağıda belirtilen yatırımları gerçekleştirmesi, Çorum’da sanayileşme sürecini hızlandıracak ve bu şehrin milli ekonomiye katkısını arttıracaktır:

- Ülkemizin en hızlı gelişen Üniversitemizle sanayi kesimi arasındaki işbirliği ve bilgi paylaşımını daha da artırmalıyız. Teori ile pratiği birleştirmeliyiz.

- Tekno- Kent kalite geliştirme ve yenilik yapma merkezi haline getirilmelidir.

- Merzifon hava alanı Çorum- Amasya Merzifon hava alanı olarak isimlendirilmeli ve daha fonksiyonel hale getirilmelidir. Çorum-Amasya arasındaki ekonomik ve turizm ilişkileri geliştirilmelidir.

-Demir yoluyla Çorum’dan Ankara ve Samsun’a ulaşılmasının sağlanmasına öncelik verilmelidir.

-Samsun Serbest Bölgesi Çorum- Samsun serbest bölgesi haline getirilmeli ve Samsun Limanı, Çorum için dışa deniz yoluyla açılma kapısı haline getirilmelidir.

- Çorum’da Savunma Sanayi alanında yeni kamu yatırımları yapılmalıdır. Çorum sanayi ülkemizin savunma ihtiyaçlarının bir kısmını karşılayacak bir merkez olma imkan ve teknolojiye sahip bir sanayi şehridir.

- Çorum sanayi ve ticaret merkezi olduğu gibi bir turizm merkezi haline gelmesi temel hedefimiz olmalıdır.

- Kümelenme projesi daha da geliştirilerek hayata aktarılma ve Üniversite ve Kamu kurumların desteğiyle araştırma ve geliştirme faaliyetlerimizi yoğunlaştırmalıyız.

- İşletmelerimizin rekabet gücünü artırmaya yönelik yeni projeler geliştirmeliyiz.

- Çorumlu iş adamlarımızın ortaklaşa kurdukları ve yönettikleri, “Çorum Tanıtma, Araştırma ve Dış Ticaret A.Ş.” kurulmalı ve kamu tarafından desteklenmelidir. Çorumlular uluslararası piyasada rekabet etme gücünü ortaklaşa geliştirmelidir.

Yukarıda belirtilen alt yapı yatırımlarının vakit kaybedilmeden gerçekleştirilmesi Çorum ve çevresinin sanayileşme sürecini hızlandıracak ve Çorum Modeli Anadolu’nun diğer şehirlerinin sanayileşmesinde örnek olacaktır. Bu alanda geçmişte yaptığımız hizmetleri artırarak devam ettirmeye birlikte çalışacağız. Çorum “Yeni Türkiye’nin” “örnek ve öncü” kentlerinden biri olacaktır.

Barış ve Kardeşlik diyarı Örnek Kent Çorum için el ele…

(Not: Bu konuşma, Adalet ve Kalkınma Partisi Çorum Milletvekili Aday Adayı Arif Ersoy tarafında 30 Mart 2015 tarihinde saat: 14.00’de Çorum Ticaret ve Sanayi Odası’nı ziyaret esnasında yapıldı.)

Prof.Dr. Arif ERSOY
Çorum eski Belediye Başkanı
AK Parti Çorum Milletvekili Aday Adayı 

Editör: TE Bilisim