Roma döneminde bölgenin iskânına ve su yönetimine ışık tutan bulgular elde edilen kazılarda, böylelikle o dönemi yansıtan önemli bir mimari yapı gün yüzüne çıkarılmış oldu.
Antik Örükaya Barajı’nda kurtarma kazıları 2 yıl önce başlatılmıştı. Çorum Müze Müdürlüğü’nün başkanlığında, Hitit Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nün bilimsel desteği ile yürütülen Örükaya Arkeolojik Araştırma Projesi kapsamında gerçekleştirilen kazılarda, Orta Karadeniz Bölgesi'nde Helenistik kültürü benimsemiş yerel bir krallık olan Mithradatlar'ın hakimiyet dönemi ile sonrasında Roma dönemine ait araştırmalar yapıldı. Kazılarda, Milattan Sonra (M.S.) 1 ve 2'inci yüzyılda yapıldığı belirlenen Örükaya’nın baraj yapısı ve Roma döneminde bölgenin iskan ve su yönetimine ışık tutan bulgular elde edildi. Roma dönemini temsil eden önemli bir mimari yapının günyüzüne çıkarıldığı kazıların ardından Örükaya barajı ziyarete açıldı.
“ROMA DÖNEMİNDEN ÖNEMLİ BİR MİMARİ”
Örükaya Arkeolojik Araştırma Projesi Bilimsel Danışmanı Hitit Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Emine Sökmen, Örükaya Arkeolojik Araştırma Projesi'nin tarihsel süreçte Çorum’un Roma dönemini temsil eden mühim bir mimarinin ön plana çıkmasını sağladığını söyledi. Sökmen, "Örükaya’da yaklaşık olarak milattan sonra 1 ve 2'nci yüzyıla tarihlendirdiğimiz bir baraj yapısını anlamaya çalışıyoruz. Romalı mimar ve mühendisler topoğrafik koşulların gereklerine uygun olarak bir tasarım geliştirerek barajın inşasını sağlamışlar. Kuşkusuz, Roma’nın etki alanının genişlemesindeki anahtar konulardan biri de suyun iletilmesine dönük altyapıların oluşturulmasındaki ustalık idi. Suyun yönetimine dair geliştirmiş oldukları teknolojinin bir tezahürü olarak Örükaya Barajı’nı anlamak Anadolu arkeolojisine önemli bir katkı sağlayacaktır" dedi.
Roma’nın, barajların inşasında dayanıklılık ve geçirimsizliği sağlamak ve daha iyisini inşa etmek amacıyla imparatorluk topraklarında pek çok denemeler yaptığını söyleyen Sökmen, “Roma’nın Asya eyaletinde korunagelmiş sayılı barajlardan biri de Örükaya’dır. Önümüzdeki çalışma döneminde baraj hakkında daha detaylı bilgi elde etmek için çalışmaları sürdürmek istiyoruz. Ayrıca barajın hizmet vermiş olduğu arazilerin kullanımına ve arazi potansiyeline ışık tutmak ve yerleşim alanının tespitini sağlamak amaçlarımız arasındadır.” diye konuştu.
“MUHTEŞEM BİR MANZARA VAR”
Çorum Müze Müdürü, Arkeolog Metin Çakar da Örükaya Barajı’nda çalışmaların tamamen bittiğini söyledi.
Çakar, “Örükaya Barajı, önündeki erozyon ve bitki örtüsünün önünü kapatmasıyla sadece biz müzeciler tarafından biliniyor ve ziyaret ediliyordu. Turizm açısından o bölgeyi görmek isteyen ve barajı ziyaret etmek isteyen ziyaretçilerimiz tabii gerek yol imkânı, gerek etrafındaki doğal yapıdan dolayı gelemiyorlardı. Biz birinci etap çalışmalarımızı tamamladıktan sonra, şimdi barajımızı Alaca-Yozgat yoluna tabelamızı taktık. Yola da son derece yakın, ziyaretçilerimiz arabalarıyla Alaca-Yozgat yol ayrımından Örükaya köyü yol ayrımına saptıklarında barajımıza gelip, 2 bin yıl önceden kalan o muhteşem barajı ve mimarı yapısını görebileceklerdir. Yapılacak restorasyon çalışması sonrası burası daha muhteşem alacaktır” diye konuştu. (Yusuf ÇINAR)
