Market ve pazarlarda 1,5 – 2 TL arasında satılan patatesin kilosu 4 liraya çıkarken pazarda patatesin fiyatını kuru soğan takip eder oldu. 1,5 liradan satılan kuru soğan, hasat mevsimine rağmen 5 liraya kadar yükseldi. Hatta İstanbul ve Ankara gibi büyük şehirlerde etiketler 6-7 lirayı gösterdi.
Patates ve soğanın alışılmışın dışında zamlanması tüketiciyi epey zorlarken, yaşanan fiyat artışı konusunda her kesimden farklı spekülasyonlar yapıldı. Âdeta dolar kuruyla yarışır hâle gelen patates ve soğandaki bu fiyat artışını dış güçlere ve FETÖ’ye bağlayanlar bile çıktı.
Öyle ki 24 Haziran’a yol alan süreçte güya “Recep Tayyip Erdoğan düşmanlarının”, stoktaki patates ve soğanları piyasaya sürmeyerek kasıtlı bir fiyat artışına sebep oldukları ve böylece Cumhurbaşkanı’nı zor durumda bırakarak seçimi kaybetmesini sağlamaya çalıştıklarını iddia edenler de oldu.
ÇORUM HABER, Cumartesi Pazarı’nda patates ve soğanın son durumunu ve önümüzdeki süreçte nasıl bir fiyat grafiği izleyeceğini araştırdı. Pazar esnafının pek çoğu, fiyat artışının ana nedenini üretim azlığına ve mahsulün hastalıklı olmasına dayandırarak, yapılan spekülasyonların “yersiz” ve “saçma” olduğu görüşünde birleşti.
“FİYATLAR 15 GÜNE KADAR NORMALLEŞİR”
Cumartesi Pazarı’nda birlikte tezgâh açan baba-oğul Hacı Eyin ve Ferhat Eyin, verimsiz ve hastalıklı ürün nedeniyle patates ve soğanın sezona yüksek fiyatlarla başladığını belirterek, “Bu durum normal bir gelişme… 15 güne kadar Amasya, Çorum ve Tokat gibi bölgemizin mahsulü piyasaya çıktığında fiyatlar da makul seviyelere gerileyecektir.” dediler.
Hacı ve Ferhat Eyin, yaşanan fiyat artışının seçimlerle ya da “dış güçler”le ilgisi olmadığını dile getirerek, yapılan spekülasyonlara katılmadıklarını sözlerine eklediler.
Ferhat ve Hacı Eyin… Baba – oğul, patates ve soğan fiyatlarının iki hafta içerisinde normale döneceğini öngörüyorlar.
“ÇUKUROVA’NIN MAHSULÜ YANDI”
Mürsel Bolatçı isimli Pazar esnafı ise soğan ve patatesin şu an sadece Hatay’dan geldiğini hatırlatarak, “Çukurova’da ürün zaten yandı. Bu da fiyat artışına sebep oldu. 1 hafta ya da 10 güne kadar fiyatlar düşer.” dedi.
30 yıldır pazarcılık yaptığını kaydeden Mürsel Bolatçı, “Ben onca yıldır ilk kez böyle bir artışa şahit oldum. Bunun da nedenleri belli… Seçimle hiçbir alakâsı yok.” şeklinde görüş belirtti.
Yeğeni Sefa Bolatçı ile birlikte satış yapan 30 yıllık pazarcı Mürsel Bolatçı da patates ve soğan fiyatlarının bir-iki haftaya kadar normal seyrine çekileceğini savundu.
“SİYASÎ BİR DURUM SÖZ KONUSU DEĞİL”
Cumartesi Pazarı’nda patates ve soğan satan İsa Kazak, bu sene yaşanan fiyat artışının nedenini ekim azlığı ve hastalığa bağladı.
Kendisinin, patatesiyle meşhur Deliler Köyü’nde aynı zamanda üretici olduğunu vurgulayan İsa Kazak, “Çiftçi, patates ve soğan kâr getirmediği için 2013 yılından beri ekim yapmaktan kaçındı. Adana ve Hatay’da bile dönüm başına 5 tondan aşağı düşmemesi gerekirken bu sene ortalama 1,5 – 2 ton mahsul çıktı. Üretilen patates ve soğan ise pek çok yerde hastalığa maruz kaldı. Dolayısıyla bu iki gelişme, bu seneki fiyat artışına neden oldu.” diye konuştu.
“Erkenci cins” denilen patates ve soğanın depolama şansı bulunmadığına dikkat çeken Kazak, “Çünkü ince kabuklu bu ürünlerin beklemeden bir an önce tüketime arzı gerekiyor. O nedenle fırsatçıların, patates ve soğanları depolarda kasıtlı beklettikleri görüşüne katılmıyorum. Ben ortada siyasî bir durum olduğunu düşünmüyorum.” ifadelerini kullandı.
İsa Kazak, patates ve soğanın yükselişinde herhangi bir art niyet aranmaması gerektiğini söyledi.
“MALİYET GİRDİLERİNİ DE UNUTMAMAK GEREK…”
Son olarak görüşlerini aldığımız Sinan İmal adlı pazar esnafı ise üretim azlığının yanı sıra gübre, mazot, işçilik, nakliye ve depolama gibi maliyet girdilerinin fazla olmasının da patates ve soğan fiyatlarındaki artışı tetiklediğini söyledi.
Sinan İmal, “Kimse olayı farklı taraflara çekmesin. Bu artış olağan bir durum… Fırsatçılarla, dış güçlerle, seçimlerle bir ilgisi olduğunu düşünmek son derece taraflı bir yaklaşım olur.” şeklinde konuştu.
Sinan İmal, bütün tarımsal ürünler de olduğu gibi patates ve soğanın da üretim maliyetlerinin fazlalığına dikkat çekti.
(Recep SERBES)
