Eğitimci-Yazar Abdulkadir Ozulu, Hitit Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi’nde düzenlenen “Kültürel devamlılık açısından yerel basının önemi” konulu panelde, salonun kendi ismini taşımasından duyduğu manevi hazzı dile getirerek başladığı konuşmasında, “kültür” kavramına ve Çorum’un kültür envanteri ile ilgili çalışmalara değindi.
Çorum’da gazeteciliğin 1921 yılında başladığını ve bu şehirde 98 yıldır gazete çıktığını belirten Ozulu, Samsun’da ise, Çorum’dan 180 yıl önce Rumlar tarafından gazete çıkarıldığını anlattı.
Mustafa Kemal Atatürk’ün bu yıllarda Anadolu’da gazete çıkarılması yönünde talimatı bulunduğuna dikkat çeken Abdulkadir Ozulu, Atatürk’ün; “Matbaalar Anadolu’nun fazilet adalarıdır” dediğini, milli mücadele isyanının, bu gazetelerin alevlendirdiği fikirlerle meydana geldiğini vurguladı.
1921 yılında Çorum’da yayınlanan Çorum Gazetesi’nin sayıları okunduğunda memleket ve istiklal kaygısının vurgulandığına tanık olduğunu belirten Ozulu, gazetenin haftalık çıktığını ve her hafta cephe haberleri verildiğini, adeta İstiklal Savaşı’nın günü gününe raporunu alırcasına bu gazetelerde tarihi bilgiler bulunabildiğini ifade etti. Gazetelerden aynı zamanda Çorum halkı ne yapıyor ve nasıl yaşıyor sorularına cevap alacak bilgilerin de alınabildiğini söyleyen Ozulu, 1921 ve 1925 yılları arasında Çorum’daki hayatı birkaç yazarın eserlerinde bulduklarını kaydetti. 1921’den 1926’ya kadar süren 221 Çorum gazetesini, Osmanlıca’dan Latin Alfabesine bir satırını atlamadan tercüme ettiğini söyleyen Abdulkadir Ozulu, 3300 sayfalık bir eser ortaya çıktığını, Çorum’a en büyük hizmetinin de bu olduğunu ifade etti.
Ozulu özetle şunları söyledi:
“Bir Çorumlu olarak bu gazeteler den çok şey öğrendim. Çorum nasıl bir şehirdi. 1920’leri anlatan insanlar bundan önce doğmuş insanlar. Geriye doğru bir hafıza birikimini de yansıtıyorlar. Ben 1941 doğumluyum ama o kadar gazete okuyup çevirip bilgilerini aldıkça bilgi bakımından yaşlandım. Çorum’daki ilk gazetenin adı Müstakil Çorum. 4 sayı bu ardla çıkıyor, 5. sayıda müstakil kelimesi atılıyor. Çorum Liva gazetesi oluyor. 1964 yılına kadar da Çorum başlığı ile 3 bin sayı çıkmış ve özel sektör tarafından yerel gazeteler çıkarıldığı için, bu gazete kapatılmıştır.
Özel yerel gazeteler 1951 yılından itibaren çıkıyor. Bu arada 1921’li yıllarda Fikret Gazetesi var sahibi Suheybi Rumi Karafakioğlu isimli bir şahıs. Suheyp bey okumuş yazmış Darülfünun bitirmiş bir beyefendi. Sonradan vali olduğuna göre siyasal bilimler okumuş. Gazete 63 sayı çıkmış, bu sayıdan sonra bir daha göremedik. Suheyp bey, belediye reisi seçiliyor 1927 yıllarında. Daha sonra da vali olarak başka yerlere gidiyor.
Fikret Gazetesi çıkınca Çorum Gazetesi ile tatlı bir yarışmaları var. Fikret Gazetesi’nin sahibi çok cesurca yazılar yazıp eleştirilerde bulunuyor. İleride beklentileri olduğunu sonradan görüyoruz. Pek çok milletvekili adayı önce bir gazetenin sevdasına düşmüş ve ucundan köşesinden yazı yazarak politikaya kendilerini hazırlamışlardır.
Çorum’da 2011 yılına kadar tespit edebildiğim 84-85 gazete var. Dergi sayısı da hemen hemen aynı bunların koleksiyonları bende mevcut talip olana hediye edeceğim.”
(Erkan BAYATLI)
