Artık
“ BEN GÖTÜRÜYÜM, FATURA VEREMİYORUM” ifadesi tarih oldu.
Birçok
işletme sahibi gerçekte yaptırmış olduğu iş karşılığı ödediği bedeller için
gider pusulası düzenlemekte idi. Sebebi ise ödeme yaptığı kişinin, vergi
mükellefi olmayışı veya “götürü usulde” vergiye tabi oluşundan
kaynaklanmaktaydı.
Artık
işletme sahiplerinin bu hususa biraz dikkat etmeleri gerekmektedir. Neden mi?
Çünkü götürü usulde vergilendirme yürürlükten kaldırıldı. Artık daha önce
götürü usulde vergilendirilen esnaf
“basit usul” denilen bir sistem dahilinde işleme tabi tutulacaktır. Dolayısıyla
basit usule tabi esnaf artık normal vergi mükellefi gibi, yaptığı iş veya
sattığı mal karşılığı fatura ya da perakende satış fişi verebilecektir. Durum
böyle olunca işletme sahipleri kimi esnafın veya iş yaptırdığı kişilerin kötü
niyetinden kurtulabilmek için daha dikkatli olmak zorundalar. İsterseniz bu
hususun kanuni boyutlarını biraz inceleyelim, böylece konuyu daha iyi anlayacağız;
Gider
pusulası ile ilgili kanuni hüküm V.U.K.umuzun 234 ncü maddesi ile işlemektedir.
Bu maddede işletme sahipleri; vergiden muaf esnafa, götürü usulde işlem gören
esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları mallar karşılığında
gider pusulası tanzim ederek kayıtlarına mal veya gider olarak yazabilmekte
idiler. Yukarıda bahsedildiği üzere götürü usulde vergi mükellefiyetliği
kaldırıldığına göre gider pusulası düzenlenmek zorunda olan kişiler sadece
vergiden muaf esnaf olarak sadeleşmektedir.
Başka
bir ifade ile, artık hizmet ya da mal satın aldığımız kişinin sadece
“vergiden muaf esnaf “olması halinde ve herhangi bir ticaret yapmayan
şahıslardan alınan mal ve hizmet karşılığında gider pusulası düzenlenecektir.
Mesela, memur olan bir vatandaştan
işletmemizde kullanmak üzere bir taşıt aldığımızda noter satışı işleminin
yapıldığı gün gider pusulası düzenlemek zorundayız.
Daha
önce götürü usulde vergiye tabi esnaftan alınan mal veya hizmet için düzenlenen
gider pusulasında bedeli ödeyen kişiye veya götürü esnafa % 10 ya da % 5 gelir
vergisi kesintisi yükü gelmekte idi,
basit usul şekline dönüşen bu esnaf grubu artık fatura veya perakende satış
fişi vereceğinden dolayı bu yük de otomatik olarak ortadan kalkmış olmaktadır.
Bu
noktada bazı sorunlar ortaya çıkabilecektir. Eskiden kalma bir alışkanlık veya
belge düzenlemek istemeyen basit usule tabi esnaf ben vergiden muaf esnafım
diyerek işletme sahiplerine gider pusulası düzenletebilirler. Bu duruma dikkat
edilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan bahsettiğim böyle bir durumda taraf
olarak her iki işletme sahibi de suçlu duruma düşebilecektir. Böylesine
olumsuzlukların ortaya çıkmaması için, işletme sahiplerinin yaptırdıkları iş
veya aldıkları mal karşılığında karşı tarafın vergi mükellefi olup olmadığına
dikkat edilmesi gerekmektedir.
Artık
sadece vergiden muaf esnaf diye tabir ettiğimiz diğer bir ifade ile vergi kaydı
olmayan kişilerden alınan mal ve hizmet için gider pusulası düzenlenebilecek ve
düzenlenen gider pusulasında, hizmet alımları için % 10, mal alımları için % 5
gelir vergisi kesintisi ile hesaplanan vergi kesintisi yapılacaktır.
Görüldüğü
gibi yıllardır uğraşılan ve siyasi çıkarlar doğrultusunda bir türlü
kaldırılamayan götürü vergi mükellefiyetliğinin kalkması ile belge düzeninin kamburu
olan işlemler otomatik olarak sisteme girmiş, belge düzeninin oturtulması
bakımından önemli bir adım atılmıştır.
Darısı
basit usul sisteminin başına. Bu istemin de kalkması kayıt dışının önlenmesine
katkı sağlayacaktır.
