2010 yılında tanıştığımız e-faturanın kapsamı her geçen gün genişlemektedir.Mali politikanın öncelikle kayıt dışını önlemek maksatlı uygulamaya koyduğu e-fatura yakın bir tarihte tüm vergi mükellefleri için zorunlu hale gelecektir.
Özel tüketim vergisi kapsamında olan, madeni yağ lisansına sahip olan ve bu kapsamdaki işletmelerle ticaret yapan tüm vergi mükellefleri 01.04.2014 tarihinden e-fatura kullanmaya başladılar. Bu işletmeler uzun zamandır bu kapsama uyum sağlamak için, yazılımlarını değiştirmek veya mevcut yazılımlarını e-faturaya uygun hale getirmeye çalıştılar.
Ancak uygulamada kimi zaman ana sistemden kaynaklanan kimi zaman bazı bilgilerin yanlış değerlendirilmesi sonucu bir çok sorun ile karşılaşılmaktadır. Zaman içerisinde bu sorunların ortadan kalkacağı gerçeğinden hareket ederek e-faturanın işletmelerin ticari işlerini kolaylaştıracaktır.
Mevcut durumda e-fatura uygulamasında nelere dikkat edeceğimiz hususlarına vurgu yapmak istiyorum.
Öncelikli uygulamanın işletmeler açısından sorunsuz ve sağlıklı yürütülebilmesi bakımından, http://www. efatura.gov.tr/anasayfa.html web adresinde de yayımlanan ilgili genel tebliğlerde ve teknik kılavuzlarda detaylı açıklamalar yapılmış bulunmaktadır. İşletme içerisinde e-fatura uygulamasını yürüten birimlerin sık sık teknik klavuzu okumasını tasfiye ediyorum.
1)-01.04.2014 tarihinden itibaren alıcı ve satıcının e-fatura kapsamında olması durumunda kağıt ortamında fatura düzenlemesi yasaklanmış,kağıt ortamında düzenlenmiş olsa dahi hiç düzenlenmemiş sayılacağı açıklanmıştır.
2)-Elektronik fatura uygulamasına kayıtlı olan mükellefler kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet işlemlerinde kağıt fatura düzenlemeye devam edeceklerdir.
3)-Satıcı veya alıcının e-fatura uygulamasına kayıtlı olup olmadığının gelir idaresinin sistemde yayımlanan listelerden kontrol edilebilecektir.
4)- Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümlerine göre mükellefler, gerek düzenledikleri, gerekse adlarına düzenlenen faturaları, yasal süreler dahilinde muhafaza ve istendiğinde ibraz etmekle yükümlüdürler. e-Faturanın veri bütünlüğünün sağlanması ile kaynağının inkar edilemezliği Mali Mühürle garanti altına alınmaktadır. Mührün doğruluk ve geçerlilik kontrolünün ancak elektronik ortamda yapılabilmesi nedeniyle e-Faturanın kağıda basılarak saklanması söz konusu değildir. Bu nedenle mükellefler, düzenledikleri ve aldıkları e-Faturaları, üzerindeki Mali Mührü de içerecek şekilde kanuni süreler dahilinde kendi bünyelerindeki elektronik, manyetik veya optik ortamlarda muhafaza edecekler ve istendiğinde bu araçlarla ibraz edeceklerdir.
5)-Elektronik fatura uygulamasında düzenlenen ve alınan faturalara ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından saklama hizmeti verilmemektedir. Portal üzerinden düzenlenen ve alınan faturalar, mükellefler tarafından arşivlenerek kendi bilgi işlem sistemlerinde veya Başkanlığımızdan saklama hizmeti konusunda yetki almış kuruluşların bünyesinde saklayacaklardır..
6)- Temel ve Ticari fatura farkı ve bu faturaların iadesi konusunda şunlar söylenebilir, “Temel fatura” ile “ticari fatura” arasında sadece faturaya sistem üzerinden itiraz imkanı açısından farklılık bulunmaktadır. Her iki fatura da sistemler tarafından alınmak zorundadır. Alınan ticari faturaya e-fatura uygulaması üzerinden Red veya Kabul mesajı gönderilmesi imkanı vardır. Temel faturaya itiraz ise e-fatura uygulaması üzerinden değil harici yollarla yapılabilmektedir.
e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcılar, uygulama kapsamında, uygulamadan yararlanma yöntemine ve gönderilen e-Faturanın senaryo tipine (temel/ticari) bakılmaksızın, gelen e-faturaları almaktan imtina edemezler ve Başkanlığın yayımladığı şema kontrolleri ile imza doğrulaması hatası dışında reddedemezler. Entegrasyon ve özel entegratör yöntemini kullanan mükellefler, Başkanlığın belirlediği şema dışında kurallar belirleyemez ve kullanamazlar. Aksi yönde hareket eden entegratör ve özel entegratörlerin, entegrasyon izinleri Başkanlık tarafından iptal edilebilir. e-Fatura uygulamasına kayıtlı kullanıcıların, e-Faturalara itiraz yöntemleri teknik kılavuzlarda düzenlenmiş olup, temel fatura kapsamında düzenlenen faturalara mükellefler, mevzuat hükümleri çerçevesinde muhasebe kayıtlarına alıp iade faturası düzenleyerek ya da muhasebe kayıtlarına almadan harici yollar ile (noter kanalı) itiraz edebilirler. Ticari fatura şekli kapsamında düzenlenen faturalarda ise uygulama yanıtı ile faturalar kabul ya da red edilebilmektedir.
Yazımın sonraki bölümü 12.05.2014 tarihinde devam edecektir.