Geçtiğimiz yıl bir çok işletme “e- fatura"(elektronik fatura) kullanmaya başlamıştı. 2015 yıl başında ise yine bazı işletmeler e-fatura kullanmaya başlamak zorunda kalacaklardır. Hali hazırda e-fatura kullanan yada 2015 yıl başında e-fatura kullanmaya başlayacak olan işletmeler zorunlu olarak 2015 yıl başından itibaren e-defter (elektronik defter) ve e-arşiv (resmi bilgilerin elektronik ortamda saklanması) kullanmaya başlayacaklardır.
Bu yeni uygulamalara hangi işletme hangi şartlarda geçiş yapacak açıklamaya çalışayım;
Mevcut E-Fatura Kullanıcılarının Yapacağı İşlemler
hali hazırda e-fatura kullanan işletmeler, 2015 yılı defterlerini elektronik ortamda tutmak ve bu defter onayı için berat almak zorundadırlar. Bu mükellefler 01.12.2014 tarihinden itibaren elektronik defter başvurularını gerçekleştirip, 31.12.2014 tarihine kadar Gelir İdaresi Başkanlığından onay almak zorundadırlar. Ayrıca, e-fatura ve e-defter kullanıcı olan bu işletmeler veya e-ticaret (Elektronik ortamda ticaret yapanlar) zorunlu olarak e-Arşiv uygulaması kapsamına gireceklerdir.
Bu nedenle, yukarıda açıklanan hususlar gereği, e-fatura, e-defter kapsamına giren işletmeler 2014 yılı sonuna kadar bir entegratör firma ile anlaşarak, hem e-faturalarının akışını bu firma üzerinden sağlamak hem de e-arşiv anlaşması yaparak yasal sorumluluklarını yerine getirmek zorundadırlar.
2015 Yılında E-Fatura Kullanıcısı Olacak işletmelerin Yapacağı İşlemler
e-Ticaret yapanlar (İnternet Üzerinden Satış Yapanlar) 2014 yılı brüt satış hesapları 5 milyon türk lirası ve üzeri olan mükellefler zorunlu olarak 01.01.2016 tarihinde e-Arşiv uygulamasına geçeceklerinden, aynı zamanda 01.01.2015 tarihinden itibaren e-fatura ve e-defter kullanıcısı olmak zorundadırlar. Bu mükelleflerin alt yapı sistemlerinin oluşturulması için yıl sonu gelmeden e-fatura ve e-defter ve e-arşiv müracaat işlemlerini gerçekleştirmesi gerekmektedir.
E-Fatura, E-Defter E-Arşiv Zorunluluğu Kapsamında Olmayan işletmeler
e-fatura, e-defter, e-Arşiv kullanmak zorunluluğunda olmayan işletmeler, istemeleri halinde e-fatura, e-defter ve e-arşiv kapsamına dahil olarak kullanıcısı olabilirler. Bunlarda yine alt yapı sistemlerinin oluşturulması için yıl sonu gelmeden e-fatura ve e-defter ve e-arşiv müracaat işlemlerini gerçekleştirmesi gerekmektedir.
E-Uygulamalara Geçtikten Sonra Dikkat Edilmesi Geren Hususlar
e-fatura kapsamında olan işletmeler, faturalarını düzenlerken veya alırken, kullanıcı adı ile e-fatura sisteminde sorgulama yapılması, alıcı veya satıcı olarak e-fatura kapsamında olup olmadığını sorgulaması gerekmektedir. Aksi taktirde e-fatura düzenlenmesi ve alınması gereken mükelleften kağıt ortamında fatura kesilmesi ve alınması halinde bu faturanın hiç düzenlenmemiş sayılacağı ve faturayı kesen ve alan tarafa VUK gereği 97.000 TL ye varan idari para cezası ile karşı karşıya kalınabileceği, alım faturalarındaki KDV’nin indirim konusu yapılamayacaklardır.
Diğer yandan, e-defter kayıtlarının aylık periyotlar halinde Gelir İdaresi Sistemine Yüklenerek berat konularak onaylama işlemi yapılacağından geriye dönük fatura ve diğer belgelerin girilme olasılığının olmaması veya nedeninin idare tarafından denetlenmesi söz konusu olacağından, ilgili ay için kesilecek ve alınacak faturaların düzenlenmesi, banka, kasa, cari işlemlerine ilişkin hareketler ile tüm ticari işlemlerin bir sonraki ayın 1. haftası sonuna kadar kontrol edilerek tamamlanması gerekmektedir.