Yeni Türk Ticaret Kanunu (TTK) uyarınca bağımsız denetime tabi olacak şirketlerin belirlenmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı 23 Ocak 2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlandı.  

AB müktesebatında öngörülen kriterlere paralel olarak hazırlanan  Bakanlar Kurulu Kararına göre, 2013 yılından itibaren denetime tabi olacak şirketler için genel kriterler aşağıdaki gibi belirlenmiştir:

Bilanço aktif toplamı 150 milyon TL

Net satış hasılatı 200 milyon TL

Çalışan sayısı 500 çalışan

Bir şirketin bağımsız denetime tabi olup olmadığının belirlenmesinde varsa şirketin bağlı ortaklıkları ve iştirakleri birlikte dikkate alınacaktır. Bağımsız denetime tabi olmak için yukarıda belirtilen 3 kriterden ikisinin sınırlarının iki yıl üst üste aşılması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen genel kriterlere bakılmaksızın,  Karara ekli listelerde belirtilen özel alanlarda faaliyet gösteren şirketler de bağımsız denetime tabi tutulmuştur (ör: Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine tabi şirketlerden portföy yönetim şirketleri, ipotek finansmanı kuruluşları, varlık kiralama şirketleri, merkezi takas kuruluşları, merkezi saklama kuruluşları, veri depolama kuruluşları, derecelendirme kuruluşları, değerleme kuruluşları, sermaye piyasası araçları bir borsada ve / veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören anonim şirketler, bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, sigorta ve emeklilik şirketleri, İstanbul Altın Borsasında üye olarak faaliyet göstermesine izin verilen yetkili müesseseler, kıymetli madenler aracı kurumları, kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketler  herhangi bir ölçüte bakmaksızın her halükarda bağımsız denetime tabidir).  

Bağımsız denetime tabi olan şirketler münferit ve konsolide finansal tablolarının hazırlanmasında Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulayacaklardır.

Bakanlar Kurulu Kararında belirlenen kriterlere göre 2500 civarında şirketin bağımsız denetime tabi olacağı,  bağlı ortaklılar ve iştirakler de dikkate alındığında, bu sayının bir miktar daha artabileceği değerlendirilmektedir.

İlgili AB direktifi KOBİ’den büyük işletmelerin denetimini öngörmektedir. 2012 yılı verilerine göre, KOBİ Yönetmeliğinde belirtilen kriterlerden büyük şirket sayısı 7300 civarında olup, bunların yaklaşık 2500’ü bağımsız denetim kapsamına alınmış olmaktadır. Denetime tabi olacak şirketlerin aktif toplamı, KOBİ’den büyük şirketlerin aktif toplamlarının %88 ini, Kurumlar Vergisi mükelleflerinin aktif toplamının ise % 68 sini  oluşturmaktadır.

Şirketler yukarıda belirtilen üç ölçütten en az ikisinin sınırlarını art arda iki hesap döneminde aşması durumunda müteakip hesap döneminden itibaren bağımsız denetime tabi olacaklardır. Bağımsız denetime tabi şirketler söz konusu ölçütlerden en az ikisine ait sınırların art arda iki hesap döneminde altında kalması ya da bir hesap döneminde söz konusu ölçütlerden en az ikisinin sınırlarının yüzde yirmi veya daha fazlası altında kalması durumunda, müteakip hesap döneminden itibaren bağımsız denetim kapsamından çıkacaktır.

Üç ölçütten ikisinin sınırlarının aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde; şirketin aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı bakımından yürürlükteki mevzuat uyarınca hazırladıkları önceki yıllara ait (son iki yıldaki) finansal tablolar, çalışan sayısı bakımından ise şirkette önceki yıllardaki (son iki yıldaki) ortalama çalışan sayısı esas alınacaktır.

Bağlı ortaklıkları ve iştirakleri bulunan şirketler açısından bu kararda belirtilen üç ölçütten ikisinin sınırlarının aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde; aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı bakımından ana ortaklık ve bağlı ortaklığa ait finansal tablolarda yer alan kalemlerin toplamı (varsa grup içi işlemler yok edilecektir), çalışan sayısı bakımından ise ana ortaklıkta ve bağlı ortaklıkta önceki yıllardaki (son iki yıldaki) ortalama çalışan sayılarının toplamı dikkate alınacaktır. İştirakler açısından, söz konusu ölçütler, iştirakteki hisseleri oranında göz önünde bulundurulacaktır.